از اوایل دهه ۸۰ که آهنگ صنعتی شدن ملایر با فعالیت نخستین کارخانه ذوب آهن آلیاژی و احداث شهرک فولاد جعفری در استان همدان آغاز شد، وجود امکانات، ظرفیت‌ها و توانمندی نیروی انسانی متخصص و کارآمد در این شهرستان در کنار تیم تخصصی این صنعت، ملایر را به قطب صنعتی این استان تبدیل کرد.
تولید سالانه ۱۰۰ هزار تُن شمش فولاد با اشتغالزایی بیش از ۴۰۰ نفر و همچنین شرکت نورد زاگرس با تولید سالانه ۲۰۰ هزار تُن انواع میلگرد کلاف با اشتغالزایی ۱۵۰ نفر، ظرفیت‌هایی شاخص برای توسعه اقتصادی و تولید این شهرستان بود که می‌رفت تا آینده روشنی را برای صنعت فولاد ملایر به ویژه در بازارهای داخلی و خارجی رقم بزند، اما در میانه راه در سالهای ۸۷ و ۸۸ به واسطه نوسانات قیمت در بازار آهن و فولاد، کمبود نقدینگی، مواد اولیه و سرمایه در گردش، آهنگ رشد و توسعه این صنعت کُند شد.
تا جایی که اوایل سال ۹۰ صنعت فولاد ملایر به دلیل مشکلات عدیده به ویژه بدهی‌های بانکی، رو به تعطیلی نهاد و توان پایه‌گذار غول آهنی ملایر را سُست کرد و اجازه نداد طرح‌ها و ایده‌های خلاقانه این مردم آهنی در شهرک صنعتی فولاد جعفری پیاده شود، شهرکی که به ادعای سرمایه‌گذار آن قرار بود ۱۸ واحد صنعتی زیردستِ فولاد همچون کارخانجات تولید سیم‌خاردار، پیچ و مهره‌سازی، تیرآهن، سازه‌های فلزی، مشبّک، مِش، سیم‌جوش صنعتی، الکترودسازی و صنایع مفتول و قطعات در این شهرک احداث شود، اما این ایده‌ها همچنان در حدِ گفته باقی ماند.
از آنجا که زحمات زیادی برای پا گرفتن این واحدهای بزرگ صنعتی توسط سرمایه‌گذار بخش خصوصی و مسوولان کشیده شده بود و به نوعی افتخاری بزرگ برای صنعت استان همدان و حتی غرب کشور به شمار می‌رفت، در راستای اجرای سیاست‌های دولت تدبیر و امید در بازگشایی و بازتولید واحدهای تعطیل شده، با تشکیل ستاد تسهیل و البته با پیگیری‌های مجدانه نماینده وقت ملایر در مجلس شورای اسلامی، شرکت ذوب آهن آلیاژی ملایر به عنوان یکی از واحدهای مشکل‌دار و راکد استان همدان، در این ستاد تسهیل استانی و کشوری مطرح و مشکلات آن برای بازگشت به چرخه تولید مورد بررسی و پیگیری قرار گرفت.
اشتغال ۱۵۰ نفر در شرکت ذوب آهن آلیاژی
در این شرایط تصمیم بر این شد تا مدیریت کارخانجات ذوب آهن آلیاژی و نورد زاگرس ملایر به فرد دیگری که در صنعت ید طولایی دارد، واگذار شود که در نهایت با استقرار تیم مدیریتی جدید بخش نورد شرکت ذوب آهن ملایر با ظرفیت تولید سالانه ۱۰۰ هزار تُن شمش فولاد در اوایل سال ۹۶ با اختصاص پنج میلیارد تومان سرمایه در گردش به چرخه تولید بازگشت و در همین راستا با تدوام حمایت‌های دولت سال ۹۷ واحد ذوب این صنعت نیز با اختصاص پنج میلیارد تومان سرمایه در گردش دوباره تولید خود را آغاز کرد و در مجموع برای حدود ۱۵۰ نفر اشتغال دوباره ایجاد شد.
از سال ۹۶ تا تابستان امسال تیم مدیریتی جدید با عقد قراردادی در چندین بند با مالک اصلی شرکت، بیش از سه سال حیات صنعت فولاد ملایر را کجدار و مریز سر پا نگه داشتند و در این مدت بارها مدیران آن از نبود سرمایه در گردش برای افزایش تولید و رسیدن به ظرفیت اسمی شرکت گلایه کردند.
اما نبود سرمایه در گردش تنها مشکل صنعت فولاد ملایر نبود، مشکل از آنجا شروع شد که مالک اصلی شرکت مدعی شد مدیریت جدید طبق قرارداد ۱۰ سالهای که بین آنها بسته شده بود، عمل نمی‌کند، قراردادی که در مهمترین بندهای آن عنوان شده بود هر ۶ ماه یکبار باید گزارشی از وضعیت تولید و فروش و نحوه فعالیت آن به مالک اصلی شرکت با حضور وی در مجمع داده شود و در بند دیگری از این قرارداد آمده بود که مدیریت جدید موظف است نسبت به پرداخت بدهی‌های تقسیط شده بانکی و اشخاص اقدام کند.
از سال ۹۶ تا تابستان امسال تیم مدیریتی جدید با عقد قراردادی در چندین بند با مالک اصلی شرکت، بیش از سه سال حیات صنعت فولاد ملایر را کجدار و مریض سر پا نگه داشتند و در این مدت بارها مدیران آن از نبود سرمایه در گردش برای افزایش تولید و رسیدن به ظرفیت اسمی شرکت گلایه کردند.
انگار بخت با صنعت فولاد ملایر یار نبود و بار دیگر تنور داغ این صنعت را دچار التهاب کرد و بالاخره با شکایت مالک اصلی و سرمایه‌گذار شرکت ذوب آهن آلیاژی ملایر در نیمه تابستان امسال مدیریت جدید استعفای خود را اعلام و همراه با تیم خود بار سفر را بستند و از صنعت فولاد ملایر خداحافظی کردند.
پایه‌گذار این صنعت که آن را همچون فرزند خود می‌داند، از وضعیتی که دوباره در مسیر تولید این واحدهای بزرگ صنعتی ایجاد شده، نگران است و حالا با عزم جدی‌تری وارد میدان شده تا نگذارد سرنوشت تلخ تعطیلی دوباره گربیان غول آهنی ملایر را بگیرد، «غلامعباس جعفری» که ۵۰ سال در صنعت فولاد موی سپید کرده و تجربه فراوانی در این حوزه دارد، از سپردن این شرکت به مدیریت جدید ابراز پشیمانی کرد.
وی در جریان بازدید خبرنگاران از واحد ذوب و نورد فولاد ادعا کرد: مدیر جدید این شرکت به هیچ‌کدام از تعهدات خود در این قرارداد عمل نکرد و از مدیریت جدید وی ۲۰۰ میلیارد تومان خسارت دیده‌ایم.
خسارت ۲۰۰ میلیارد تومانی از مدیریت جدید فولاد ملایر
مدیرعامل شرکت ذوب آهن آلیاژی ملایر تاکید کرد: در مدیریت جدید طبق قرارداد باید واحدهای ذوب با تولید سالانه ۹۰ هزار تُن شمش و واحد نورد با ۲۰۰ هزار تُن و واحد نورد شهرک صنعتی فولاد با ۱۵۰ هزار تُن میلگرد کلاف به تولید می‌رسید، در حالی‌که واحد نورد شهرک راه‌اندازی مجدد نشد و در سه سال ۸۴ هزار تُن تولید در نورد داشت، در حالی‌که باید ۶۰۰ هزار تُن تولید می‌کرد و در واحد ذوب به جای اینکه روزانه ۱۲ تا ذوب بزند، هر چهار روز تنها یک ذوب و در مجموع ۲۵۸ ذوب زده است.
طبق ادعای مدیرعامل شرکت ذوب آهن آلیاژی ملایر، به واسطه عملکرد مدیریت جدید حدود ۳۰ میلیارد تومان بدهی برق، گاز، مالیات و تامین اجتماعی روی دستِ شرکت باقی مانده و حتی یک ریال هم از بدهی‌های تقسیطی بانک‌ها و بدهی اشخاص نیز پرداخت نشده است.
قصد گرفتن یک ریال وام را ندارم
جعفری ادامه داد: روزی که شرکت را دوباره تحویل گرفتم، حقوق مردادماه کارگران به علاوه سنوات، عیدی، حق شیفت و بیمه کارگران که در سه سال گذشته پرداخت نشده بود که با رایزنی‌های انجام شده، هشت میلیارد تومان بیمه عقب افتاده کارگران را تقسیط کردیم و به‌تازگی نیز ۵۰۰ میلیون تومان بابت سنوات و عیدی کارگران پرداخت کردیم.
وی افزود: تیم مدیریتی جدید هیچ تخصصی در زمینه فولاد نداشتند و خسارت زیادی به شرکت و ماشین‌آلات وارد کردند.
عفری: از اینکه دوباره مدیریت کارخانجات ذوب آهن آلیاژی و نورد زاگرس و همچنین شهرک صنعتی فولاد را در اختیار گرفتم، خوشحالم و آینده این صنعت روشن است و برای ادامه کار حتی به یک ریال وام نیاز ندارم.
سرمایه‌گذار شرکت ذوب آهن آلیاژی ملایر از اینکه دوباره مدیریت کارخانجات ذوب آهن آلیاژی و نورد زاگرس و همچنین شهرک صنعتی فولاد را در اختیار گرفته، ابراز خوشحالی کرد و آینده این صنعت را روشن ترسیم کرد و گفت: برای ادامه کار حتی به یک ریال وام نیاز ندارم.
شهرک صنعتی فولاد ظرفیت اشتغال مستقیم پنج هزار نفر را دارد
مدیرعامل شرکت ذوب آهن آلیاژی ملایر با بیان اینکه برنامه‌های زیادی برای این صنعت در دست اقدام داریم اظهار داشت: در صدد توسعه واحد ذوب و نورد با ظرفیت تولید روزانه یک‌هزار تن در روز هستیم که در حال حاضر ۱۵۰ کارگر در این ۲ واحد مشغول به کار هستند و ۲۲ نفر در واحد نورد و ۵۰ نفر برای واحد ذوب نیروی جدید نیاز داریم.
جعفری گفت: واحد نورد شهرک صنعتی فولاد نیز با ظرفیت تولید روزانه ۵۰۰ تُن میلگرد کلاف تا یک‌ماه آینده راه‌اندازی می‌شود که برای ۱۰۰ نفر اشتغال ایجاد خواهد شد و در صورتی‌که برق شهرک تامین و کارخانجات زیردستِ فولاد ایجاد شود، زمینه اشتغال مستقیم برای پنج هزار نفر فراهم می‌شود.
وی همچنین از نوع برخورد بانک‌ها با سرمایه‌گذار ابراز گلایه کرد و افزود: تمام هدفم تسویه بدهی‌های بانکی است و از مسوولان می‌خواهم هر حمایتی که می‌توانند از تولید داشته باشند.
مدیرعامل شرکت ذوب آهن آلیاژی ملایر ادامه داد: من تمام مشکلات جوانان شهرم را لمس کرده‌ام و به همین دلیل تمام دارایی و سرمایه‌ام را با هدف ایجاد اشتغال و تولید در شهر و زادگاهم ملایر هزینه کردم، اگرچه در این مسیر بی‌مهری‌های زیادی دیدم.
جعفری صنعت فولاد را همچون دانشگاهی برای جوانان این شهر دانست که به مرور زمان پرورش یافتند و به عنوان فردی نخبه وارد صنعت فولاد کشور شدند و این برای من لذت‌بخش است.
نبود سرمایه در گردش، مانع اصلی صنعت فولاد ملایر
مدیریت جدید این شرکت پیشتر در مصاحبه های خود درباره تولید واحد نورد اینگونه عنوان کرده بود که در نیمه دوم سال ۹۶ پس از راه‌اندازی مجدد شرکت نورد زاگرس، هفت هزار تُن تولید داشتیم که در سال ۹۷ به بیش از ۲۱ هزار تُن رسید و ۹۳ میلیارد تومان فروش داشتیم و سال ۹۸ نیز به دلیل نبود نقدینگی و شرایط اقتصادی، در مجموع ۱۸ هزار تُن تولید و فروشی ۹۰ میلیارد تومانی داشتیم و حدود پنج میلیارد تومان از بدهی‌های معوق شرکت به اشخاص و سازمان‌ها را نیز پرداخت کردیم.
وی میزان تولید واحد ذوب را در سالهای ۹۷ و ۹۸ با پنج درصد عنوان به علت نبود سرمایه در گردش عنوان کرده بود که با وجود درخواست‌ها و پیگیری‌های مستمر خواستار اخذ سرمایه در گردش برای افزایش ظرفیت تولید بودند که موفق نشدند.
مدیریت جدید این شرکت همچنین مدعی است که هیچ‌گونه تعهدی نسبت به پرداخت بدهی‌های معوق شرکت نداده است، اما تلاش می‌کند وضعیت بدهی‌ها را سامان بخشد و بر اساس قرارداد مالک شرکت حق هیچ‌گونه دخالتی در امور شرکت را ندارد.
حال با وجود ادعاهای ضد و نقیض مالک شرکت و مدیریت جدید، صنعت فولاد ملایر دوباره به روال سالهای نخستین خود بازگشته و امید می‌رود چرخ تولید این صنعت همچنان بچرخد و تنورش گرم و سفره کارگرانش پر برکت از دیروز باشد.