تاریخ گواه جاودانه رشادت زنانی است که در استان مرزی کرمانشاه در کنار دیگر رزمندگان سال‌های جنگ و دفاع، حماسه جاودان خلق کردند و بی امان به دفاع پرداختند.
ردپای زنان رزمنده کرمانشاه از پشتیبانی، پخت غذا و تهیه و دوخت لباس رزمندگان، درمان و امداد و شست و شوی لباس آنان در پادگان ابوذر تا حضور در میدان نبرد، بسیار پررنگ است و داستان شفاهی این اسوه های صبر و مقاومت در تاریخ پایداری ثبت شده است.
استان کرمانشاه که هنوز هم تن آن زخمی سال‌های جنگ و مقاومت است، یک هزار زن شهیده دارد و نخستین مقام کشوری در زمینه میزان بانوان جانباز را به خود اختصاص داده، زنانی که صفحات پرخاطره سال‌های پایداری را منقش کردند، با تبر و حتی دست خالی جنگیدند، شاهد پرکشیدن فرزندان خود در راه دفاع از آرمان ها بودند و یا همه اموال خود را به پناهی برای بی پناهان و آوارگان تبدیل کردند.
گردآوری خاطرات بسیار شنیدنی، دیدنی و بیان ناگفته های این اسطوره ها، کار جهادی می خواهد و به یک برنامه پژوهشی و به نوعی ایجاد احساس مسوولیت در بین همه مسوولان نیاز دارد تا همگان بدانند این استان فوزیه ها، فرنگیس ها و بی بی خانزادهای بسیار دارد.
در سال‌های اخیر کتاب هایی به قلم نویسندگان کرمانشاهی در خصوص ناگفته های تاریخ از دلاوری های زنان رزمنده کرمانشاه به نگارش درآمد و چاپ شد و جشنواره ها و همایش هایی برای معرفی این اسوه های پایداری برگزار شد، روایتگری این خاطرات نویسندگانی کرد زبان و یا آشنا با محیط می خواهد و به پژوهش، دوندگی و مراجعه حضوری نیاز دارد و پایی ثابت قدم می خواهد.
نامگذاری خیابان ها و میادین به نام شهدای رزمنده زن در کرمانشاه راهکار دیگری برای بهتر دیده شدن حماسه این گمنامان است، تنوع به قالب ها، گردآوری وقایع در قالب فیلم کوتاه، مستند و رمان از دیگر راه های بهتر معرفی این شیرزنان به طالبان حقیقت است.
از سوی دیگر زنان سرافرازی وجود دارند که در قالب «همسرشهیدبودن و یا همسر جانباز شدن» در تاریخ حماسه و ایثارگری یکه تازی می کنند، زنانی که جای خالی آنان در ادبیات داستانی جنگ کرمانشاه همچنان دیده می شود و به زبان و قلم توانمندی برای افشاشدن نیاز دارد.
هم اکنون نیز این زنان به عنوان مدافعان حریم امن خانواده و کشور در جای جای استان شهیدپرور کرمانشاه به تنهایی و یا در کنار همسران خود مدافع مرزهای کشور هستند و در دفاع از این مرز و بوم سهیم هستند.
درست است که حضور مردان در ادبیات داستانی جنگ پررنگ و مشهود است اما نباید از یاد برد که همراهی و صبوری زنان در به ثمر رسیدن این سالها به همان اندازه موثر بوده و نباید تنها به کلیت ایثار آنان و یا بیان داستان های کوتاه کفایت کرد.
امروزه بیش از گذشته ضرورت دارد تا در قالب برنامه‌های فرهنگی مادران و همسران شهدا به عنوان الگوهای مقاومت به نسل جوان معرفی شود، زنانی که در دوران جنگ و هجوم بمب و آتش، خانه و کاشانه و شهر خود را ترک نکردند که بیان قصه زندگی آنان می تواند به یکی از داستان های جذاب عصر معاصر تبدیل شود.
استان کرمانشاه با ۲ میلیون نفر جمعیت، ۳۷۱ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق دارد، مردم این استان ۳۰ هزار ایثارگر شامل ۹ هزار و ۸۰۰ شهید، ۱۹ هزار جانباز و ۱۷ و ۵۰۰ آزاده تقدیم انقلاب اسلامی کرده است.
همچنین تقدیم ۸۵۰ زن شهیده، هزارو ۵۵۰ بانوی جانباز و ۷۵۰ شهید زیر ۱۵ سال از سندهای افتخار مردم این استان است، رتبه اول زنان جانباز کشور و دومین استان که بیشترین تعداد زنان شهیده را تقدیم انقلاب اسلامی کرده از آن کرمانشاه است.
بیش از ۲۷ عملیات طی دوران دفاع مقدس در کرمانشاه از جمله مرصاد، بازی دراز، تنگ حاجیان، محمد رسول الله (ص)، والفجر ۱۰، مطلع‌الفجر انجام شده و همچنین شهر نودشه و روستاهای زرده و دیره شهرستان دالاهو در دوران جنگ تحمیلی بمباران شیمیایی شد و اینها همگی سندی بر حقانیت و مظلومیت مردم این دیار است.