حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در پیامی به مناسبت آغاز سال ۹۹، این سال را با عنوان «جهش تولید» نامگذاری کردند.
آنچه حائز اهمیت است اینکه، فلسفه این نام گذاری‌ها با آغاز سال جدید همه ساله هر نامگذاری که باشد، وجوه مشترک آنها تمرکز بر یک مسئله محوری است که ارزش جلب توجه عموم مردم و سیاست‌گذاران و مجریان را دارد؛ مسئله‌ای که ممکن است در ظرف یک سال به سرانجام نرسد و بایستی در سال‌های بعد نیز پی‌گیری و بدان اهتمام شود.
با مروری به تعیین نامگذاری‌های سال‌های گذشته تا به امسال ، اشتغال ، اقتصاد و تولید سه مقوله ای هستند که بالاترین سهم را در نامگذاری ها به خود اختصاص داده اند، از این رو بنظر می رسد که رهبر فرزانه انقلاب با بصیرت و تدبیر سال جاری را «جهش تولید» نامگذاری کردند تا ضمن تکمیل جورچین این نامگذاریها ، سیاست‌های اجرایی و عملیاتی هم سمت و سو پیدا کنند.
نامگذاری های چند سال اخیر حکایت از دغدغه رهبر معظم انقلاب از وضعیت اقتصادی کشور دارد و همواره با طرح نامگذاری های اقتصادی گامی در راستای گسترش فرهنگ کار و تولید برداشته می شود؛ یک سال به عنوان تولید و اشتغال نامگذاری می شود، سالی دیگر به نام حمایت از کالای ایرانی و سال گذشته نیز به نام رونق تولید آراسته شد.
امسال نیز به عنوان سال جهش تولید از سوی رهبر معظم انقلاب نام گرفت و کارشناسان و مسئولان در اهمیت این موضوع سخن ها گفتند و گاهی رمزگشایی کردند. نگاهی به سخنان شش ماه گذشته رهبر معظم انقلاب با موضوع تولید داخلی حکایت از آن دارد که چرخ معیشت مردم در گرو تولید و رونق بازار داخلی است و اصرار معظم له مبنی بر کنار زدن موانع تولید به همین منظور است.
سیستم ایمنی و دفاعی کشور را قوی کنیم
رهبر معظم انقلاب در یکی از سخنرانی های تصویری در 17 اردیبهشت در دیدار با کارگران، تولید را با سیستم ایمنی کشور مقایسه کرده و از وجود میکروب ها و ویروس های طبیعی و دست ساز سخن به میان آوردند که از رشد تولید جلوگیری می کند.
حضرت آیت الله خامنه ای فرمود: اگر اقتصاد کشور را به بدن انسان تشبیه کنیم، سیستم دفاعی و امنیّت‌ّبخشِ اقتصاد، عبارت از تولید است؛ یعنی آن چیزی که می تواند ویروس‌ها و میکروب‌های مهاجم به اقتصاد را خنثی کند و آن را سالم نگه دارد، تولید در کشور است. اگر ما همواره تولید خوب و مناسب و شایسته و رو به رشد در کشور داشته باشیم، در مقابل این ویروس‌هایی که طبیعتاً وجود دارند - که البتّه اقتصاد ما متأسّفانه دچار میکروب‌ها و ویروس‌های طبیعیِ متعدّدی است؛ ویروس‌های دست‌ساز هم هستند، مثل تحریم، مثل همین مسئله‌ی قیمت نفت؛ اینها حوادثی هستند که به اقتصاد ضربه می زنند- می توانیم مقاومت بکنیم.
ایشان افزودند: مسئله تولید یک نقش تأثیرگذار عجیبی به این شکل دارد که طبعاً بایستی آن را مهم شمرد و به آن توجّه کرد. اگر ما بتوانیم این سیستم دفاعی و ایمنیِ پیکره اقتصاد کشور را تأمین کنیم و از همه جهت، آن را آماده نگه داریم، بلاشک این مشکلات، این تکانه‌های گوناگون بین‌المللی و تکانه‌های مختلف اقتصادی نخواهد توانست به کشور صدمه اساسی و مهمّی وارد کند.
کلید حل مشکلات در تولید است
ایشان در دیدار تصویری با هیئت دولت در دوم شهریور تولید را مادر و کلید اصلی حل مشکلاتی نظیر «اشتغال، معیشت، تورم و کاهش ارزش پول ملی» دانسته و بر هر تلاشی در این زمینه تأکید کردند.
رهبر انقلاب همچنین با اشاره به کارهای انجام شده برای رونق تولید در کشور خواستار انجام 10 برابری کارهای صورت گرفته، شدند تا تولید به گونه ای رونق یابد که اثر آن در زندگی مردم مشخص شود.
معظم له در پیام نوروزی خود تاکید کردند که مسئولان دست‌اندرکار به گونه ای عمل کنند که تولید جهش پیدا کند و یک تغییر محسوسی در زندگی مردم به وجود بیاورد و البتّه این مسئله به برنامه‌ریزی قوای سه گانه و مجموعه‌های دانش‌بنیان احتیاج دارد.
از دیدگاه رهبر معظم انقلاب هدف اقتصاد کشور عبارت است از تولید ثروت و تقسیم عادلانه آن که در این میان تولید به عنوان کلید اصلی اشتغال، کاهش توّرم و ایجاد ارزش پول ملّی مطرح است که بارها با عناوین مختلف نام شعال سال را به خود گرفته است.
رهبر انقلاب یکی از مسائل مهم در زمینه تولید را توجه به موانعی دانستند که بر سر راه تولید وجود دارد که برخی از این موانع مانند تحریم ها مربوط به مسائل خارجی است و برخی مانند واردات بی رویه یا قاچاق به داخل کشور ارتباط دارد.
دولت چگونه از تولید حمایت کند
برداشتن موانع تولید یکی از راه های رونق چرخ اقتصاد است ولی حمایت از تولیدکننده نیز باید در اولویت برنامه های دولت قرار گیرد که این حمایت می تواند در شکل های مختلف تحقق یابد.
رهبر انقلاب در این زمینه در 17 اردیبهشت در دیدار تصویری با کارگران فرمود: بعضی تا می گوییم «حمایت»، خیال می کنند باید تزریق نقدینگی کرد. بله، یک جاهایی ممکن است تزریق منابع مالی هم لازم باشد امّا یک جاهایی هم مضر است. منظور از حمایت، تزریق منابع مالی صرفاً نیست بلکه میدان را باز کردن است.
ایشان از نیروی کار مردمی، سرمایه گذار، صاحب فکر و کارگر به عنوان یک دونده پرشتابی یاد کردند که اگر میدان داده شود و موانع تولید برطرف شود، حرکتی صحیح در این زمینه شکل خواهد گرفت.
"شما میدان را باز کنید، موانع را بردارید، زمین را صاف کنید، اجازه بدهید او حرکت خودش را انجام بدهد. اگر چنانچه این کار از سوی دولت انجام بگیرد، آن وقت این حرکت به صورت صحیحی انجام خواهد گرفت. بنابراین حمایت که می گوییم، یعنی برداشتن موانع. برداشتن موانع مثل چه؟ مثل برداشتن مقرّرات دست و پاگیر."
همانگونه که برداشتن موانع تولید یکی از راه های حمایت از تولید داخلی است، توجه به مسائلی همچون قاچاق و واردات بی رویه را باید آفت هایی برای تولید دانست؛ به گونه ای که رهبرانقلاب در زمینه واردات بی رویه از جنایت و خیانت برخی افراد و غفلت برخی دیگر سخن می گویند.
مبارزه جدی با فساد مالی یکی از راه های حمایت از تولید داخلی است. در این زمینه رهبر انقلاب فرمود: اگر شما بخواهید این کسانی که دارند کار سالم اقتصادی انجام می دهند، بتوانند به مقصود برسند، بایستی با آن کسی که از راه فساد، رشوه یا اختلاس کار را پیش می برد، مبارزه جدّی بکنید.
مقابله جدی با کارشکنی های اداری، پرهیز از کمک به سفته‌بازی و سوداگری‌های زیان‌بخش، توجه به معافیت های مالیاتی یا وضع مالیات برای ثروت های بادآورده از دیگر راه های حمایت از تولید داخلی است.
حمایت دولت برای تولید ماسک در ایام کرونایی یکی از مصادیق مورد استناد رهبر معظم انقلاب در این زمینه بود که فرمود: مشاهده کردید در همین قضیّه کرونا خوشبختانه دولت حمایت کرد از مردم، یعنی میدان را باز کردند. اگر دولت می گفت که «هر کس می خواهد مثلاً از این ماسک تولید کند، باید بیاید از ما اجازه بگیرد»، همین یک کار کوچک را اگر انجام می دادند، کافی بود برای اینکه ماسک در کشور تولید نشود؛ امّا میدان را باز کردند، گفتند هر کس می تواند ماسک تولید کند، تولید کند.
ضرورت توجه به سرمایه گذاری
یکی از راه های تقویت و جهش تولید داخلی را می توان سرمایه گذاری برشمرد که حضرت آیت الله خامنه ای در این زمینه سه پیشنهاد ارائه کردند. ایشان با بیان این که 10 سال از سرمایه گذاری عقب هستیم، افزودند: ما در بخش هایی سرمایه‌گذاری‌های کلانی کرده‌ایم که تمام نشده، یا نیمه‌کاره رها شده، یا با کُندی پیش می رود. اوّلین کار این است که ما این سرمایه‌ها را زنده کنیم و آن را به کمال برسانیم.
ایشان سازمان برنامه و بودجه را در مرحله اول و سایر دستگاه ها را در مرحله بعد مکلف کردند که طرح های بزرگ سرمایه گذاری در کشور بلاتکلیف نماند و دومین پیشنهاد، تشویق سرمایه‌گذاری بود تا سرمایه گذارهای بخش خصوصی با توجه به امکانات و نقدینگی به سرمایه گذاری بپردازند.
سومین پیشنهاد نیز هدایت نقدینگی به سمت تولید بود که معظم له در این زمینه فرمود: در سال ۹۷ در همین جلسه هیئت دولت و هفته دولت گفتم که یک هیئت شبانه‌روزی متخصّص معیّن بکنید که بنشینند روش های مدیریّت نقدینگی را جستجو کنند.
رهبر انقلاب در 24 تیر سال 97 گفته بودند: مسئله بانک‌ها و بخصوص تکیه روی مسئله نقدینگی احتیاج دارد به یک کارگروه دانا، حسّاس، پُرکار، خطرپذیر و شجاع؛ دولت یک کارگروه قویّ تشکیل بدهد که شب وروز برای اینکه فکر کنند با مسئله بانک‌ها و نقدینگی چه جوری بایستی برخورد کنند؛ بنشینند واقعاً کار کنند، فکر کنند، سرِ یک ماه، دو ماه، سه ماه یک برنامه‌ی کاری روشنی مشخّص کنند و بیاورند بدهند به آقای رئیس‌جمهور، دستور اقدام داده بشود و بلافاصله مشغول عمل بشوند. بخش‌های جذّابی را برای جذب نقدینگی در نظر بگیرند. نگذاریم که این نقدینگی به طرف ارز، طلا، مسکن و کالاها سرازیر بشود که طبعاً به هرجا که این نقدینگی رو کند و هجوم بیاورد، پدر آن منطقه درمی‌آید.
تقویت پول ملی از طریق تولید
حضرت آیت الله خامنه ای که معتقد است تقویت تولید باعث تقویت پول ملی نیز خواهد شد، تاکید دارند: اگر بتوانیم بنیه اقتصاد را قوی کنیم، پول ملّی طبعاً تقویت خواهد شد و تقویت پول ملّی در امر معیشت مردم یک تأثیر فوق‌العاده‌ای دارد و تأثیر مستقیم در امر معیشت مردم دارد، لکن در کنار آن کارهای بلندمدّت که تقویت بنیه اقتصادی کار کوتاه‌مدّتی نیست، بعضی از کارهای کوتاه‌مدّت هم وجود دارد.
سامانه‌های اطّلاعاتی مربوط به تولید راه اندازی شود
رهبر انقلاب از ضرورت راه اندازی و اتصال سامانه های اطلاعاتی مربوط به تولید سخن گفته و افزودند: اجرای این سامانه‌ها چند سال است که تصویب شده و بعضی‌هایش هم راه‌اندازی شده، لکن بعضی هم راه‌اندازی نشده است.
ایشان افزودند: راه‌اندازی سامانه‌های اطّلاعاتی و متّصل‌کردن آنها به یکدیگر، به دولت کمک می کند برای اینکه بتواند اطّلاعات لازم را در این زمینه به دست بیاورد. این هم مثل سامانه صدور مجوّزهای سرمایه‌گذاری، سامانه مالیات، سامانه مبارزه‌ی با قاچاق کالا و ارز، سامانه مربوط به پولشویی خیلی مهم است و برای هر ساختاری که شما بخواهید اصلاح بکنید، این سامانه‌ها ضروری است.
توجه به ابعاد فرهنگی و روانی تولید
موضوع تولید را نباید فقط از دریچه اقتصادی نگریست و توجه به ابعاد فرهنگی، سیاسی و اجتماعی آن نیز ضروری است.
رهبر انقلاب در این زمینه فرمود: مسئله تولید، ابعادی فراتر از ابعاد اقتصادی محض دارد. علاوه بر اینکه تولید می تواند بر روی کلیه شاخص های اقتصادی کشور مثل تولید ناخالص داخلی، اشتغال، عرضه کالا و خدمات، رفاه عمومی جامعه و صادرات اثر بگذارد، می تواند تأثیرگذاری فکری و فرهنگی داشته باشد.
ایشان افزودند: تولید از لحاظ سیاسی، یک کشور را دارای اعتماد به نفس می کند، ملّت را دارای احساس عزّت می کند. اینکه ملّت احساس کنند که نیازهایشان در داخل کشورِ خودشان به وسیله خودشان تأمین می شود، برای یک ملّت خیلی مایه عزّت و افتخار است؛ تا اینکه ببینند هر چه لازم دارند، بایستی از دیگران بگیرند؛ بایستی از دیگران آن را التماس بکنند؛ [دیگران هم] گاهی بدهند، گاهی هم ندهند؛ و انواع و اقسامش را بدهند؛ یعنی گاهی خوبش را بدهند، گاهی بدش را بدهند.