روزنامه «لوریان لو ژور» فرانسه روز شنبه در تحلیلی به قلم «سولیما مردم بی - Soulayma Mardam Bey» نوشت: ایالات متحده در یک طرف میدان قرار گرفته و در طرف دیگر، دیگر تقریبا همه. واشنگتن با نزدیک شدن به زمان پایان تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران که قرار است روز ۱۸ اکتبر/ ۲۷ مهر انجام شود، جدا از همه ایستاده است. پیش نویس قطعنامه دولت ترامپ برای تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت شکست خورد.
«مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا در نشست روز سیام ژوئن شورای امنیت با تهدید خواندن ایران برای صلح و حامی تروریسم بودن این کشور از شورا خواست که تحریمهای تسلیحاتی را تمدید کند. تلاشی که به هدر رفت. چین و روسیه در روز ۱۴ اوت/ ۲۴ مرداد رای مخالف دادند. ۱۱ عضو دیگر از جمله فرانسه ، انگلستان و آلمان، سه کشور اروپایی امضا کننده توافق هسته ای هم رای ممتنع دادند.
به گفته آنها، این درخواست آمریکا از حیث اعتبار مورد سوال است: آمریکا از سال ۲۰۱۸ دیگر بخشی از توافق وین نبوده و بر این اساس هیچ گونه مبنای قانونی برای تحمیل تحریمهای بینالمللی ندارد.
در حالی که پمپئو، تصمیم اروپاییها را یک خطای جدی خواند، حسن روحانی رئیس جمهوری ایران از آن به عنوان یک شکست تحقیرآمیز برای دیپلماسی آمریکا عنوان کرد. به گفته منابع مختلفی که رویترز در تماس با آنها بوده، «دونالد ترامپ» با این حال، در حال برنامهریزی برای صدور یک دستورالعمل اجرایی است که به ایالات متحده اجازه میدهد هر کسی که تحریمهای تسلیحاتی متعارف علیه ایران را نقض کند، تحریم میکند.
این روزنامه فرانسوی با اشاره به امضای دو توافقنامه دو جانبه میان اسرائیل با بحرین و امارات متحده عربی برای عادی سازی روابط در روز ۱۵ سپتامبر از یک سو و سیاست فشار حداکثری علیه ایران، اقدامهای تهران در پاسخ به واشنگتن مبنی بر کاهش تعهدات هستهای به نقل از «آرون دیوید میلر» مذاکره کننده سابق وزارت امور خارجه آمریکا در دولتهای جمهوریخواه و دمکرات نوشت: این سیاست(تحریم کشورهای دیگر)، ایالات متحده را بیشتر از دوستانش جدا میکند.
دیوید میلر به روزنامه لوریان لوژور گفته سوالهای کلیدی این است که در صورت تصمیم واشنگتن برای اعمال مجازت علیه کشورهای غیر مرتبط چه اتفاقی خواهد افتاد و واکنش ایران چه خواهد بود؟
این روزنامه فرانسوی نوشت: این موضوع شامل سه کشور اروپایی که پیشتر نسبت به پیامدهای پایان تحریمها نگرانیهای جدی خود را ابراز کردهاند اما همچنان متقاعد شدهاند که بهترین راه برای کنترل ایران از طریق برنامه جامع اقدام مشترک است، نمیشود. برای دیگر کشورها مساله جور دیگری است. آرون دیوید میلر میگوید: این ، قطعا شامل روسیه خواهد بود.
لوریان لوژور به دوبار سفر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در تابستان امسال به مسکو و گفت و گوهای به عمل آمده درباره آینده توافق هستهای و همچنین پاسخ هماهنگ به کارزار آمریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران اشاره کرده و افزود: با این وجود، مسکو برای عمیق تر شدن این رابطه میتواند یک سری ملاحظاتی داشته باشد.
این روزنامه فرانسوی افزود: در زمان حاضر، یکجانبهگرایی دولت ترامپ از طریق یک واقعیت دوگانه حقوقی، منجر به یک آشفتگی دیپلماتیک شده است. در صورتی که تروئیکای اروپایی، تحریمها را مورد چالش قرار دهد، واشنگتن چگونه میتواند تحریمها اعمال کند؟
پاریس ، برلین و لندن نفس خود را در حالی که منتظر سوم نوامبر و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هستند، حبس کردهاند و امیدوارند این انتخابات بتواند به طور محسوس ساختار موجود را تغییر دهد. «جو بایدن» رقیب دموکراتیک دونالد ترامپ این وعده را داده که در صورت رعایت کامل تعهدات از سوی ایران، آمریکا به طور مجدد به توافق وین برگردد.
سرشاخ شدن واشنگتن با اروپا بر سر توافق هستهای
در این ارتباط، همچنین روزنامه « لوموند» فرانسه در تحلیلی به قلم مشترک «پیوتر اسمولار و الن کول - Piotr Smolar et Allan Kaval» با عنوان «تقابل ایالات متحده با اروپاییها بر سر مساله هستهای ایران» نوشت: سیاست فشار حداکثری ایالات متحده در تلاش برای غیر ممکن ساختن احیای کامل توافق هستهای است.
نویسندگان با اشاره به اتمام مهلت یک ماهه دولت ترامپ برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه تهران و فعال شدن مکانیسم ماشه از روز یکشنبه اعم از بازگرداندن تمام تحریمهای موجود پیش از توافق هستهای نوشت: این مکانیسم در حالی که به محض خروج از توافق در سال ۲۰۱۸ به واشنگتن به طور رسمی اجازه چنین اقدام یکجانبهای را میدهد، اما همه دیگر امضا کنندگان توافق(اتحادیه اروپا، فرانسه ، آلمان ، انگلیس ، چین و روسیه) از زمان خروج از توافق در سال ۲۰۱۸ رسما" نسبت به احتمال برداشته شدن چنین گام یکجانبهای از سوی ایالات متحده معترض هستند.
واشنگتن بر این عقیده است که به عنوان یکی از امضا کنندگان قطعنامه ۲۲۳۱ که به تصویب شوای امنیت سازمان ملل رسیده حق چنین کاری را دارد. در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در روز سوم نوامبر دولت ترامپ تلاش دارد تا راهبرد خود در خاورمیانه را که سیاست فشار حداکثری علیه ایران ستوان آن است، نهایی کند.
واشگتن خواهان تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران است اما روسیه و چین مخالف و اروپایی ها یک راه میانه را دنبال میکنند.
لو موند به نقل از یک منبع دیپلماتیک فرانسوی نوشت: ما فرمولهای جایگزین بسیاری برای مقابله با مشکلات امنیتی مطرح شده در پایان تحریمها ارائه کردهایم. در مورد ایدههای ارائه شده گفت و گوهای زیادی با ایالات متحده انجام شده اما موضع آنها سازشناپذیر است.
دولت آمریکا روزهای پایانی شهریور را موعد برقراری دوباره تحریمهای سازمان ملل متحد علیه ایران اعلام کرده حال آنکه واشنگتن در مسیر اجرای این خواسته خود با موانع جدی از سوی طرفهای حاضر در برجام روبرو است.
حدود سه هفته قبل با وجود همه مخالفتهای جهانی «مایک پومپئو» وزیر امور خارجه آمریکا با حضور در مقر سازمان ملل متحد درخواست واشنگتن برای فعالسازی ساز و کار حل اختلاف برجام یا مکانیسم ماشه را ارائه کرد.
طبق مفاد توافق هستهای و قطعنامه ۲۲۳۱ هر یک از کشورهای امضاکننده برجام قادر است پس از شکایت در مورد نقض تعهدات، همه تحریمهای سازمان ملل متحد را علیه ایران بدون توجه به حق وتو برقرار سازد. موضوع نقض تعهدات برجامی ایران در حالی از سوی کاخ سفید و دولت «دونالد ترامپ» به عنوان بهانهای برای نابودی برجام مطرح شده است که پیش از این بیشتر کشورهای عضو شورای امنیت و حتی روسای دورهای آن در چند مرحله با خواسته و ترفند آمریکا مخالفت کرده بودند.
اقدام اخیر ایالات متحده تنها با این هدف انجام گرفت که از رفع تحریم تسلیحاتی ایران جلوگیری کند. براساس برجام این دسته از تحریمها از ۲۷ مهر ماه آینده باید پایان یابد. با این حال وزیر امور خارجه آمریکا در مقر سازمان ملل متحد مدعی شد ۳۰ روز پس از فعالسازی مکانیسم ماشه از سوی واشنگتن (یعنی از ۲۱ سپتامبر یا ۳۱ شهریور)، همه تحریم های پیشین علیه تهران برقرار میشود. مقامهای آمریکایی دیگر کشورهای جهان را تهدید کردهاند اگر دولت ها خواسته کاخ سفید در مورد تدوام تحریم تسلیحاتی ایران را رعایت نکنند هدف تحریمهای آمریکا قرار میگیرند.