تهران- ایرنا- قائم مقام معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با انتقاد از روند مدرک‌گرایی در کشور معتقد است: بسیاری از مدارک موجود بدون بنیه‌های دانشی و صرفا به دنبال عطش مدرک‌گرایی و عضویت در هیات‌های علمی حاصل شده‌اند و وجهه علمی لازم را ندارند.

شاهین آخوندزاده روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا در این خصوص اظهار داشت: به یاد دارم وقتی در اوایل دهه ۶۰ موضوع دانشگاه غیردولتی مطرح شد، اولین نکته‌ای که در دفاع از آن عنوان شد این بود که باید با مدرک‌گرایی مبارزه کنیم. در آن سال‌ها افراد بدون داشتن دیپلم متوسطه می‌توانستند وارد دانشگاه غیردولتی شوند.

استاد گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: از اوایل دهه هفتاد چنان به سمت مدرک‌گرایی رفتیم که به یک باره جمعیت دانشجویی کشور به پنج میلیون نفر رسید. این آمار برای جمعیت ۶۰ میلیون نفری و آن هم در استانداردهای ایران بسیار زیاد بود. حتی در شهرهایی مانند سمنان جمعیت دانشجویی از جمعیت شهر بیشتر شده بود. بسیاری از مدیران و افراد با نفوذ استانی برای به دست آوردن مدارک دانشگاهی خود، مراکز دانشگاهی تأسیس کردند یا در تأسیس آن نقش داشتند.

وی ادامه داد: این روند به مراکز داخل هم ختم نشد و کم‌کم به مدارک غیرمعتبر و جعلی مانند دکترای آکسفورد و ... کشیده شد. عطش برای مدرک‌گرایی به تدریج به عطش برای عضویت هیأت علمی شدن تبدیل شد.

آخوندزاده افزود: حالا هر فردی که در رسانه صحبت می‌کرد، باید قبل اسمش کلمه دکتر یا مهندس و بعد از اسمش عضو هیأت علمی و در جاهایی عنوان مبهم مدرس دانشگاه می‌آمد. به یک باره بعد از افزایش جمعیت پنج میلیونی دانشجویان کشور جمعیت اعضای هیأت علمی با کیفیت‌های غیراستاندارد افزایش یافت. این رویه به جایی رسید که منزلت دانشجو و عضو هیأت علمی در جامعه به شدت سقوط کرد.

وی گفت: ما با دانشجویان تحصیلات تکمیلی مواجه بودیم که در حد لیسانس دانش و مهارت نداشتند (اگر نگوییم دیپلم متوسطه) و با قشر نوظهوری از اعضای هیأت علمی یا مدرسان دانشگاه که فاقد شرایط علمی یک عضو هیأت علمی بودند.

آخوندزاده افزود: این تصویر را قرار دهید کنار افرادی مانند آنجلا مرکل صدراعظم فعلی کشور آلمان که دارای مدرک دانشگاهی دکترای شیمی کوانتوم است، ولی هیچ وقت در اخبار جهانی کسی او را دکتر آنجلا مرکل خطاب نمی‌کند و اصلاً شک دارم که مردم جهان بدانند ایشان مدرک دکترا دارند.

استاد گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: در سال ۱۳۷۷ مجله‌ای را در جهاد دانشگاهی تأسیس کردم که اولین مجله فارسی زبانی بود که در Scopus نمایه می‌شد. در دستورالعمل نگارش مقالات ذکر شده بود که نباید عنوان دکتر، مهندس و ... استفاده شود. برای چند سال با شکایت نویسندگان مواجه می‌شدیم که می‌خواستند پیش از اسمشان دکتر ذکر شود.

وی ادامه داد: متأسفانه برای شعله‌ور کردن این مدرک‌گرایی از هیچ کاری کوتاهی نکرده‌ایم. حتی مدارک معادل دانشگاهی (فوق لیسانس و ...) در مراکز غیردانشگاهی و آکادمیک بر پا کرده‌ایم.

آخوندزاده تاکید کرد: یکی از دوستانم به نام آقای علی منتظری که از محققان مطرح کشور هستند، در زمان تحصیل در دانشگاه گلاسکو استاد راهنمایی داشتند به نام پروفسور McEwen که استاد بهداشت عمومی و فردی شاخص در بریتانیا بود. این پروفسور برجسته مدرک دکترا نداشت و آخرین تحصیلاتش در مقطع فوق‌لیسانس بود؛ در حالی که ما در ایران در ۲۰ سال گذشته مرتبه مربی را که با مدرک فوق‌لیسانس یا دکترای حرفه‌ای در دانشگاه کار می‌کردند و الحق بسیار مؤثر و مفید بودند، حذف کرده‌ایم.

وی بیان داشت: کار به جایی رسیده است که اکنون خیلی از فارغ‌التحصیلان کشور مانند حقیر دیگر دوست نداریم بنویسیم دکتر شاهین آخوندزاده و حتی استاد دانشگاه و احساس می‌کنیم بار منفی خواهد داشت.