دکتر حبیب اله ذاکری روز یکشنبه با ارائه تعریفی از عصب سیاتیک و محل قرار گرفتن آن و همچنین علل فشار بر سیاتیک و ایجاد درد اظهار داشت : عصب سیاتیک از اعصاب تحتانی نخاعی و از مجاورت دیسک‌های پایینی کمر قرار گرفته و به سمت استخوان لگن و باسن امتداد می یابد و سپس از پشت ران وارد ساق پا می شود. عصب سیاتیک از جمله بزرگترین و طولانی ترین عصب ها در بین اعصاب بدن می باشد که در عین حال درگیری آن می تواند برای بیمار بسیار درد سرساز هم باشد.
ذاکری با بیان اینکه افرادی که احتمال درگیری عصب سیاتیک دارند نباید نسبت به گزگز ،مورمور ، یخ زدگی ، سوزن سوزن شدن و بی حسی پا بی تفاوت باشند گفت: این درد در اثر فشار بر عصب سیاتیک ایجاد شده و وقتی درگیر می شود ممکن است هر نقطه ای از عصب را با درد درگیر کند ، در شرایطی که بقیه قسمت ها فاقد درد باشند. با توجه به اینکه رگ سیاتیک در پشت ساق پا به دو شاخه تقسیم می شود، یکی از پشت ساق پا به کف پا می رود ودیگری از کناره خارجی ساق و روی مچ پا می گذرد ، بنابراین ممکن است فردی دارای درد تنها در قسمت خارجی ساق پا و بدون کمردرد باشد اما علت ، درد سیاتیکی است.
وی افزود: مهمترین کار برای درمان درد سیاتیک شناخت علت ایجاد درد است ، بیماری سیاتیک به صورت کلاسیک به دردی گفته می شود که در قسمت تحتانی کمری یا باسن ایجاد می شود و در پا انتشار می یابد و با سوزن سوزن شدن پا و ضعف پا همراه است. علائم سیاتیک ممکن است دارای طیفی از نشانه ها از کمردرد تا گزگز پاها باشد.
این پزشک متخصص بیهوشی و فوق تخصص کنترل درد همچنین با اشاره به اینکه درد سیاتیک ممکن است به علت فشار دیسک کمر روی این عصب ایجاد شود گفت: گاه این درد ناشی از تحریک مهره های جابجا شده در کمر بوده و یا حتی اسپاسم یک عضله در لگن به نام پریفورمیس می تواند موجب تحریک عصب سیاتیک شود.
این پزشک کلینیک درد ناب شیراز ادامه داد : اگر وجود توده و تومور عامل درد سیاتیک باشد پزشکان معمولا بیمار را به جراحی ترغیب می کنند ، اما اگر عامل درد بیرون زدگی دیسک باشد باید به دنبال درمان دیسک باشیم که بستگی به میزان علائم دارد ، اگر عوارض عصبی و بی حسی هم ایجاد شده باشد باید میزان فشار بر عصب کنترل شود .
ذاکری با طرح این پرسش که آیا درمان سیاتیک قطعی است ؟ در پاسخ گفت: چیزی بنام درمان قطعی در ستون فقرات وجود ندارد ، حتی جراحی هم به درمان قطعی منجر نمی شود ، هر درمانی ممکن است روزی دوباره به بیماری برگردد ، عوارض عمل و بیرون زدگی دیسک همیشه وجود دارد ، بنا بر این هیچ درمانی برای همیشه قطعی نیست ، درد سیاتیک و دیسک بیرون زده مثل آپاندیس نیست که آن را بیرون آوریم و درد برای همیشه از بین برود .
پزشک متخصص بیهوشی و فوق تخصص کنترل درد در ادامه گفت: هرچند شایعترین علت گرفتگی عصب سیاتیک دیسک کمرمی باشد ولی گرفتگی ماهیچه های لگنی و خصوصا عضله پریفورمیس هم می تواند با فشار بر روی عصب سیاتیک باعث بروزعلایم سیاتیک کند ، سایر علل درد سیاتیک که شیوع کمتری دارند شامل عفونت یا تومورهای ستون فقرات یا حتی تومور عصب سیاتیک نیز ایجاد درد می کند .
وی اضافه کرد : موضوع مهمی که در درد سیاتیک باید به آن توجه شود این است که وجود درد به تنهایی دلیلی برای جراحی نیست. در شرایط خاصی جراحی اورژانس توصیه می شود که شامل اختلال حرکت هر دو پا،بی حسی هردوپا، بی اختیاری ادرار و مدفوع می باشد که در این شرایط بیمار باید به اولین مرکز اورژانس در اسرع وقت مراجعه کند.
پزشک متخصص بیهوشی و فوق تخصص کنترل درد افزود: درد کمر و پا مربوط به سیاتیک فقط موقعی به تنهایی دلیلی برای جراحی می باشد که بیماران ۶ ماه تمام درد داشته باشند و پزشک نتواند به کمک روشهای غیر جراحی درد را تسکین دهد وگرنه دردهای مقطعی به هیچ وجه نباید با جراحی و عمل تهاجمی همراه باشد و برای التیام درد باید روش های دیگری از جمله استفاده از امکانات کلینک های درد بهره برد .
وی همچنین با بیان اینکه سیاتیک درمان های بسیار متنوعی دارد و استفاده از درمان صحیح توسط پزشک متخصص از مزمن شدن و غیر قابل درمان شدن آن جلوگیری می کند گفت: درمان های اولیه هر چه باشد هدف اول کاهش التهاب و کاهش درد است درمان ها و مسکن هایی که برای کاهش درد سیاتیک استفاده می شود معمولا در کلینیک های درد طبق برنامه به بیمار توصیه و روشهای درمان درد دنبال می گردد.
دکتر ذاکری در ادامه افزود معمولا برای شروع درمان از دارو درمانی و فیزیوتراپی برای کنترل درد استفاده شده و در صورت عدم پاسخ از روشهای نیمه تهاجمی مانند تزریق اپیدورال در کمر، استفاده از دستگاه رادیوفرکوئنسی،تزریق داخل دیسک وهمچنین استفاده از لیزر برای دیسک استفاده می شود.
دکتر ذاکری به تزریق اپیدورال به عنوان یکی از روش های التیام درد سیاتیک اشاره کرد و گفت: امروزه و با پیشرفت علم پزشکی یکی از نوین ترین درمان ها برای درمان غیر جراحی سیاتیک استفاده از دستگاه رادیوفرکوئنسی می باشد. در این روش ابتدا ریشه عصب درگیر به صورت دقیق تشخیص داده می شود و سپس از تزریق سوزن جریان الکتریسیته را به عصب منتقل کرده و در واقع عملکرد عصب ترمیم می شود.
از دیگر روشهای نوین درمان عصب سیاتیک استفاده از لیزر داخل دیسک جهت کاهش فشار داخلی دیسک می باشد که این کار هم بدون جراحی انجام شده و بیمار بدون باز شدن پوست و بدون بیهوشی درمان می شود.
وی در ادامه افزود جدیدترین و پیشرفته ترین درمان دردهای سیاتیک ناشی از بیرون زدگی دیسک استفاده از روش جراحی آندوسکوپی دیسک می باشد که در چند سال اخیر انقلاب بزرگی در جراحی ستون فقرات ایجاد کرده است در این روش پوست به اندازه یک سانتی متر باز شده و قسمت بیرون زده دیسک از همین طریق خارج می شود که امیدوارم به زودی در شیراز هم این عمل انجام شود.
ذاکری در پایان بیماران سیاتیک را به انجام تحرک و ورزش های خاص توصیه کرد و گفت: این بیماران باید یاد بگیرند روش زندگی خود را جهت پیشگیری از از ایجاد دردهای سیاتیک اصلاح کرده و یکی از موثرترین راهها حرکات ورزشی اصلاحی می باشد که باید زیر نظر متخصصین این کار انجام شود