طغیان ویروس کرونا از اسفند سال گذشته و افزایش دامنه آن در سال جاری بار دیگر در آمارهای خشونت نیز تاثیر گذاشت که یکی از آنها افزایش دعوا، زدوخورد بین افراد شد حتی برخی برای فروکش کردن خشم خود دست به سلاح برده و پایان خونینی را برای منازعه رقم زدند.
هفته گذشته در همدان عموی خشمگین به علت اختلاف بر سر زمین با استفاده از سلاح جنگی زن، دختر و پسر برادر خود را هدف گلوله قرار داد که یکی از آنها پس از چند روز بستری در بیمارستان جان خود را از دست داد.
خبر درگیری در جایگاه سوخت و انتشار و دست به دست شدن فیلم این زد و خورد در فضای مجازی نیز موجب تاثر شاهدان این دعوای خونین شد و پلیس با دستگیری متهمان و واکاوی علت این درگیری دریافت که برخورد لاستیک موتورسیکلت با پای اُپراتور جایگاه سوخت زمینه ساز این نزاع دسته جمعی بوده است.
از این دست اخبار و درگیری‌ها به علل مختلف از جمله کرایه خودرو، نوبت آب و نزاع طایفگی به علت اختلاف ملکی و مالی و حمله با چوب و چماق به یکدیگر و امثالهم کم نیستند.
مسوولان و جامعه شناسان مهمترین علت این امر را در گفت و گو با ایرنا کاهش آستانه تحمل به ویژه در شرایط کرونایی عنوان کردند که قرنطینه خانگی، عوارض اقتصادی کرونا و بیکاری را در افزایش منازعه و تنش موثر دانستند.
کرونا و ترس از مرگ عامل افزایش نزاع است
استاد جامعه شناسی و استادیار دانشگاه های همدان نیز به ایرنا گفت: به دنبال افزایش کرونا و توصیه کارشناسان بهداشتی به ماندن در منزل یا قرنطینه خانگی برای مصون ماندن از این ویروس، موجب شد خانواده ها زمان زیادی را در طول روز کنار هم سپری کنند.
صفی الله صفایی افزود: این کنار هم بودن طولانی مدت بهانه‌ای برای ایراد گرفتن از کار یکدیگر و بروز تنش بین خانواده برای مسائل کم اهمیت شده و نزاع و تنش بین خانواده ها را روز به روز افزایش داده است.
وی ادامه داد: تعطیلی کسب و کار و کاهش درآمد ناشی از شیوع ویروس کرونا در کنار افزایش چند برابری هزینه های زندگی نیز در بروز تنش های اجتماعی در درون و بیرون از خانواده و بالا رفتن آمار نزاع تاثیر داشته است.
استاد جامعه شناسی و استادیار دانشگاه های همدان اظهار داشت: از دیگر عوامل مهم در افزایش نزاع ، نگرانی از ابتلا به ویروس کرونا و مرگ ناشی از این ویروس است و این نگرانی موجب پایین آمدن آستانه تحمل افراد شده است.
صفایی ادامه داد: پایین آمدن آستانه تحمل شهروندان سبب کاهش تحمل یکدیگر شده به گونه ای که با کمترین اختلاف حتی بر سر یک بوق زدن، طرفین با یکدیگر مشاجره کرده و درگیر شده و به زد و خورد هم می پردازند.
کرونا و افزایش پرونده‌های قضایی
دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان همدان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: تاکید بر ماندن مردم در خانه به منظور شکست این ویروس، موجب افزایش محسوس بروز اختلاف‌های خانوادگی بین زوجین در همدان شده است.
حسن خانجانی اظهار داشت: ماندن زن و شوهر در خانه، بروز یکسری مشکلات اقتصادی ناشی از بیکاری سرپرست خانواده، مطالبات زن خانواده و نداشتن پول برای رفع این نیازها، به بروز اختلاف بین زوجین منجر می شود.
وی ادامه داد: باید خانواده در این موقعیت مسایل همدیگر را درک کنند و با توجه به برخی کمبودها و بیکاری همسر او را در سپری کردن این روزها تا زمان شکست کرونا و بازگشت وضعیت به شرایط عادی یاری دهند.
دادستان عمومی و انقلاب شهرستان همدان گفت: حضور مداوم پدر در خانه موجب رصد تمامی اعمال و رفتار همسر و فرزندان شده و گاهی مواقع زوجین نسبت به برخی اظهار نظرهای یکدیگر واکنش منفی نشان داده یا نسبت به رفت و آمد اعضای خانواده به بیرون از منزل حساسیت نشان می دهند.
خانجانی با بیان اینکه مصادیق اختلاف زوجین بسیار متعدد است اظهار داشت: برخی بانوان در شرایط عادی وسواس دارند و در این وضعیت این وسواسی تشدید و منجر به بروز پرونده هایی نیز شده است.
خانجانی مثال زد: بیشتر مواقع هنگام ورود آقایان به منزل، آنها دچار بگو و مگوهایی با همسرشان در زمینه های ضدعفونی کردن وسایل و درآوردن لباس پیش از ورود به داخل خانه می شوند که تداوم این وضعیت در بروز تنش بین آنها تاثیر دارد.
پزشکی قانونی: نزاع ۱۰ درصد افزایش یافت
مدیرکل پزشکی قانونی همدان در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: هشت هزار و ۵۳۴ نفر به دلیل آسیب‌های ناشی از نزاع به مراکز پزشکی قانونی استان همدان از ابتدای سالجاری تا پایان مرداد مراجعه کردند.
ارتین کمالی یادآوری کرد: مدت مشابه سال گذشته هفت هزار و ۷۶۱ نفر به دلیل آسیب‌های ناشی از نزاع به مراکز پزشکی قانونی استان همدان مراجعه کردند که امسال نسبت به زمان مشابه سال گذشته ۱۰درصد افزایش داشته است.
وی خاطرنشان کرد: یکساله ۹۸ نیز ۱۵ هزار و ۴۶۷ نفر به علت نزاع به پزشکی قانونی مراجعه و نظریه کارشناسی دریافت کرده‌اند.
افراد در شرایط پُراسترس مستعد قضاوت‌های نادرست هستند
به گفته مدیر سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی همدان، افراد در شرایط پُراسترس مستعد قضاوت‌های نادرست شده و این قضاوت‌ها زمینه بروز خشم و خشونت است.
دکتر مهتا سنگستانی افزود: به دنبال شیوع ویروس کرونا، شرایط اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی ناشی از همه‌گیری این ویروس موجب افزایش فشار روانی و تنش در افراد شده که پیامدهای آن شامل افزایش اختلافات زناشویی یا خانوادگی و خشونت خانگی است که افزایش عوامل استرس زا نقش مهمی در این میان ایفا می‌کند.
وی عوامل موثر در ایجاد استرس در خانواده را شامل دغدغه رعایت موارد بهداشتی، اختلافات زوج‌ها در وظایف بچه‌داری و فرزندپروری، نداشتن اطلاعات کافی و شکیبایی والدین در برابر رفتارهای ناشی از اضطراب کودکان دانست.
مدیر سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی همدان همچنین محدودیت در حریم شخصی والدین به دلیل حضور بیشتر فرزندان در خانه و لزوم اختصاص زمان بیشتر برای مراقبت از آنها، تشدید مشکلاتی که از قبل میان زوج‌ها وجود داشته نظیر تقسیم ناعادلانه وظایف، ناتوانی مدیریت اوقات فراغت و سرگرمی را در بروز خشونت موثر برشمرد.
سنگستانی تاکید کرد: تغییراتی مانند از دست دادن شغل، تضعیف منابع مالی و محدودیت در برآورده کردن نیازهای معیشتی و هراس از بیکاری در کنار محدودیت روابط خانوادگی و اجتماعی نیز در بروز افزایش استرس و خشونت تاثیر بسزایی دارند.
راهکارهای پیشگیری از خشونت و نزاع
وی از زوج‌ها خواست از تصمیم های نسنجیده هنگام فشارهای واقعی ناشی از مسائل زندگی و استرس‌های خودساخته پرهیز کنند.
سنگستانی افزود: به منظور پیشگیری از بروز این شرایط در خانواده رعایت نکاتی همچون توجه به حریم شخصی، ایجاد تعادل در فعالیت‌های مشترک و فردی، گفت و گوی اعضای خانواده با یکدیگر درباره بحران کرونا و شرایط قرنطینه توصیه می شود.
وی مولفه هایی نظیر اطمینان بخشی واقع‌بینانه و مبتنی بر اطلاعات درست به یکدیگر در خصوص تجربیات ارزشمندی که قرنطینه برای خانواده داشته، ایجاد نظم و امنیت روانی برای کودکان در شرایط قرنطینه و گفت و گو نکردن درباره خبرهای بد در حضور آنان، گذراندن زمان کافی با کودکان و انجام بازی‌های والد و فرزند، کتاب خواندن برای کودکان، لمس و در آغوش کشیدن کودکان به ویژه وقتی دچار ترس و اضطراب هستند را مورد تاکید قرار داد.
مدیر سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی همدان، برنامه غذایی مناسب، خواب و استراحت کافی، ادامه ارتباط با خانواده و دوستان از طریق شبکه‌های پیام رسان و حفظ حمایت عاطفی در درون و بیرون خانواده را خواستار شد.
سنگستانی با تاکید بر اینکه والدین از بگو مگو در خانه پرهیز کرده و گفت و گو را جایگزین کنند افزود: پذیرش لزوم محدودیت رفت و آمدها در شرایط بحرانی کرونا و پرهیز از برچسب زدن به یکدیگر در خانواده و استفاده از القابی نظیر ضعیف و ترسو در این شرایط ضروری است.
وی خواندن کتاب و اختصاص زمان کافی برای کودکان به منظور انجام بازی‌های متنوع را از جمله بهترین راه‌ها برای پیشگیری از بروز خشونت خانگی به ویژه کودک آزاری در دوران شیوع کرونا دانست.