نقش زنی در میان طبیعت و با حوضچهای از ماهیهای کوچک و بزرگ همراه با شعری در حاشیه، روایتهایی تاریخی به شمار میرود که در درون سفالهای موزه آبگینه و سفالینه تهران واقع در خیابان ۳۰ تیر نقش بسته است و به نقش زنان دوشادوش مردان اشاره میکند.
طرحهای متنوعی از زنانی با چهرههای مختلف و لباسهایی رنگارنگ که با ظرافت و زیبایی در دل این سفالینهها به یادگار مانده است، حکایتهای شیرینی از زبان راویانش دارد.
تا جایی که هفت داستان عاشقی برگرفته از تاریخ فرهنگ و ادبیات عاشقانه کشورمان در این موزه با تصاویر این سفالینهها همخوانی عجیبی دارد؛ داستانهایی چون لیلی و مجنون و شیرین و فرهاد با اشعاری زیبا از هفت شاعر برجسته چنان تلفیق شده است که مورد استقبال هر بازدیدکنندهای قرار میگیرد.
بازدید مجازی از موزه میسر شد
مدیر موزه آبگینه و سفالینه میگوید: از اسفند سال گذشته با شیوع ویروس کرونا، موزهها به تعطیلی کشیده شد و از این رو با همکاری هنرمندان هفت روایت عاشقی در قالب موشنگرافی همراه با تصاویر سفالها و تلفیقی از موسیقی و اشعار برجسته تهیه و در فضای مجازی منتشر شد.
به گفته «حمید وکیلباشی» این کار از هنر و فرهنگ چندوجهی موسیقی، ادبیات و تصویرتاریخی پرده برداشت و مورد استقبال عموم مردم قرار گرفت.
وی با بیان اینکه هنر سفال در این موزه با هنرهایی از جمله نقوش، خوشنویسی، شعر و دعا تلفیق شده، بیان کرد: آثار درون این سفالینهها متاثر از ادبیات داستانی و فارسی است.
مدیر موزه آبگینه و سفالینه ادامه داد: در این سفالها به نقش زنان در کنار مردان توجه و با داشتن کتیبهای به اشعار و دعاهایی در مدح افراد پرداخته شده است.
وی تاکید کرد: این نقوش برخلاف تصوری که جوامع تاریخی را مردسالارانه معرفی کرده است، با زبان هنر نشان میدهد که مردان و زنان دوشادوش یکدیگر بودهاند و نقش زن در کنار یک مرد قرار دارد.
«وکیلباشی» با اشاره به نقش زنان در دوره تیموری، اظهار داشت: نگاه به زن در آن دوره رواج بیشتری داشت و این قشر در منصبهای مختلف و همراه مردان بودند.
به گفته وی نه تنها در این دوره بلکه در دورههای قبلتر نیز به نقش زنان اشاره شده همانگونه که امروزه نقش زنان برابر با مردان است و شاهد مسئولیت زنان در عرصههای مختلف هستیم.
وی همچنین با اشاره به فراهم شدن زمینه بازدید مجازی از این موزه افزود: با همکاری بخش خصوصی ساخت سایت آموزشی و معرفی موزه در دستور کار قرار گرفت و بیش از یکهزار قطعه عکس از پلان، اشیا، بخشهای ورودی و تالارهای این موزه جانمایی شد.
به گفته مدیر موزه آبگینه و سفالینه علاقهمندان میتوانند به نشانی http://Myvirtualland.ir/other/abgineh/index.html بروند و با حرکت سه بعدی در سالنها روی هر شیء مورد نظر توقف کرده و اطلاعات دقیق آن را مطالعه کنند.
مرمت و احیای موزه
«وکیلباشی» با بیان اینکه اکنون نیز این موزه در حال مرمت است، بیان کرد: به علت تعمیرات و بازسازی موزه بازدید عمومی از آبگینه میسر نیست البته امیدواریم تا اواخر مهرماه بتوانیم پذیرای علاقهمندان به فرهنگ و تاریخ کشورمان باشیم.
به گفته وی ۴۵۰ میلیون تومان برای مرمت این موزه اختصاص یافته است.
موزه آبگینه در دل خانه قاجاری
سفالها و اشیاهای گرانقیمت این موزه در درون خانهای قاجاری که به قوامالسلطنه، وزیر احمدشاه منسوب است، نگهداری میشود و مکانی زیبا برای بازدید علاقمندان به تاریخ فرهنگ و هنر کشورمان محسوب میشود.
این خانه تاریخی که در درونش آثاری زیبا را جای داده، هشت ضلعی و در باغی به مساحت هفت هزار مترمربع و حتی طرحهای در و پنجرههای نفیس آن یادآور معماری عصر سلجوقی است.
در سال ۱۳۵۵ این عمارت قاجاری برای راهاندازی موزه خریداری و با همکاری مهندسان ایرانی و اتریشی نوسازی و بهسازی آن آغاز شد؛ طراحی این موزه به مهندسان ایرانی و طراحی ویترینها و معماری داخلی آن به هانس هولاین، معمار برجسته اتریشی سپرده شد.
«هولاین» در طراحی موزه آبگینه از آثار برجسته تاریخی ایران مانند کاخ تچر، ستونهای تخت جمشید، قوسهای صفوی و کعبه زرتشت الهام گرفته و با اینکه ویترینها و فضای کلی موزه به شیوه مدرن طراحی شدهاند.
این ساختمان در دو طبقه و پنج تالار و بر پایه آمیزهای از معماری ایرانی و اروپایی ساخته شده است؛ طراحی پلکان آن به شیوه روسی است اما هنر معماری ایرانی در منبتکاریهای درها و پلهها، گچبریهای سقفها و ستونها و آیینه کاریهایی آن دیده میشود.
گچبری موزه شامل دو دوره قوام، و سبک غربی در زمان سفارت مصر و آینهکاریهای طبقه دوم آن مربوط به دوره قاجار است.
این خانه تاریخی در هفت اردیبهشت ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۰۱۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و در حال حاضر ۲ هزار و ۶۴ قطعه سفال و شیشه تاریخی در موزه آبگینه تهران حفاظت میشود که از این تعداد ۸۹۹ آبگینه و شیشه، ۶۸۰ قطعه سفال، ۲۴۲ بلور و ۲۴۳ شی نفیس است.