محمدرضا حیدری روز سه شنبه در نشست شورای اسلامی شهر مشهد افزود: وزارت مسکن و شهرسازی ظرف ۱۰ سالی که تعیین شده بود، بافت فرسوده این محدوده را اصلاح نکرد و اکنون هم به جای پاسخگویی، با فرار به جلو دنبال خروج املاک و مستغلات خود از بافت پیرامون حرم مطهر امام رضا (ع) در مشهد است.
وی ادامه داد: اینک در مقطعی قرار داریم که سازمان بازآفرینی شهری به جای پاسخگویی نسبت به عملکردش درباره بافت پیرامون حرم رضوی، به دنبال فرافکنی است.
رییس شورای شهر مشهد به پیشینه این موضوع اشاره و بیان کرد: سال ۱۳۷۱ در زمان تصدی مرحوم کازرونی در وزارت مسکن و شهرسازی وزارت مسکن وقت بخاطر اعلام وضع نابسامان اطراف حرم مطهر رضوی به استناد نامه‌های شورای تامین خراسان، به امر خطیر ساماندهی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی گمارده شد.
وی گفت: پس از هفت سال از این تاریخ کار پیش نمی‌رود لذا "شرکت عمران و مسکن‌سازان ثامن" شکل گرفت. ۵۵ درصد سهام این مجموعه مربوط به همین شرکت، ۳۵ درصد متعلق به آستان قدس رضوی و ۱۰ درصد از آن شهرداری مشهد شد لذا بیشترین کرسی هیات مدیره نیز در اختیار خودشان بود.
حیدری افزود: با این تفاسیر ساماندهی بافت پیرامون حرم رضوی تکلیف وزارت مسکن وشهرسازی بوده و همین وزارتخانه باید پاسخگو باشد اما ظرف ۱۰ سالی که تعیین شده بود بافت فرسوده این محدوده را اصلاح نکرد و اکنون هم به جای پاسخگویی، با فرار به جلو دنبال خروج املاک و مستغلات خود از بافت پیرامون حرم مطهر امام رضا (ع) در مشهد است.
وی خطاب به مسوولان اداره راه و شهرسازی خراسان رضوی هم گفت: چکاری اولویتدارتر از فعالیت در مرکز قدسی حرم مطهر رضوی است؟ اگر قرار بود سازمان بازآفرینی طی این مدت در مشهد بنگاهداری کند، بهتر بود برود به خطه شمال کشور و در محدوده دریای خزر فعالیت کند.
رییس شورای شهر مشهد بر تصمیم قاطع شورای شهر و مدیریت شهری مشهد برای پای کار ماندن دستگاههای متولی حوزه بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی تاکید و بیان کرد: همچنان تاکید داریم این منابع و املاک در بافت پیرامون حرم رضوی متعلق به شهر و بافت شهری مشهد است و نباید از این شهر خارج شود.
وی ادامه داد: متاسفانه طرح اصلاح بافت پیرامونی حرم مطهر امام رضا (ع) سالانه ۲.۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و با چنین وضعیتی، تداوم اجرای طرح بطور عملی قفل خواهد شد اما مبانی و موضع شورای شهر مشهد کاملا در خصوص این بافت روشن است.
حیدری گفت: اعتقاد داریم باید مردم و ساکنان بافت پیرامونی در این منطقه باقی بمانند و از ارزش افزوده آن بهره ببرند. پنج دفتر تسهیلگری به همین منظور و برای کمک به مردم تاسیس شده تا نه تنها اصلاح بافت پیرامون حرم مطهر امام رضا (ع) توسط مردم صورت گیرد بلکه آنها از ارزش افزوده این طرح نیز سود برند.
وی افزود: رویکرد دوم، ساخت و تقویت مسیرهای تشرف به حرم مطهر رضوی و راسته‌های تاریخی و دارای هویت است. شورای شهر مشهد در این راستا اعتبار لازم را منظور کرده و اقدامی را نیز در خصوص ۱۵ راسته در دست اقدام دارد. این طرحها از منظر پدافند غیرعامل نیز قابل توجه هستند.
رییس شورای شهر مشهد ادامه داد: اصلاح طرح بافت پیرامون حرم مطهر رضوی باید توسط یک مشاور ذیصلاح انجام شود و طرح نیز در اختیار شورای شهر و شهرداری قرار گیرد. البته تاکید می‌شود این طرح باید از جنس و در قالب طرحهای تفصیلی باشد و همین فرایند را طی کند.
وی گفت: اگر قرار است شورای شهر مشهد تغییری در طرحها ایجاد کند باید حقوق مردم، شهر و سرمایه‌گذاران را هم در نظر داشته باشد. افرادی که مدعی اجرای این تغییرات هستند باید منابع لازم را برای تامین حقوق مکتبسه مردم و کارآفرینان در نظر گیرند.
حیدری افزود: شورای شهر مشهد آمادگی لازم را برای تغییر تراکمها و تغییر کاربری دارد. باید توجه کرد مردم و سرمایه‌گذاران به نظام جمهوری اسلامی و سیاستهای ما اعتماد کرده‌اند لذا در تغییرات باید به این ذی‌نفعان توجه نمود.
وی ادامه داد: آنهایی که امروزه برای بافت پیرامونی حرم مطهر امام رضا (ع) در مشهد دلسوزی کرده و مدعی وقوع فساد نظام‌مند در این مورد هستند، این اظهارات را با چه هدفی عنوان می‌کنند؟ برخی اقدامات در این راستا تنها به انسداد طرح خواهد انجامید.
رییس شورای شهر مشهد گفت: این افراد منتقدی که ظرف ۲۰ سال اخیر مسوول اجرایی و نماینده مجلس بوده‌اند اکنون پاسخ دهند چرا در این مدت به وظیفه خود عمل نکرده‌اند.
وی افزود: شورای اسلامی شهر مشهد به دنبال رفع مشکلات بافت پیرامونی حرم مطهر امام رضا (ع) است اما باید دغدغه‌های مردم نیز مورد توجه قرار گرفته و رفع شود.
پیشینه
طرح نوسازی و بازسازی بافت فرسوده منطقه ثامن مشهد با ۱۳ هزار پلاک از سال ۱۳۷۱ در دستور کار است. هنگام آغاز اجرای این طرح ۷۰ درصد ساختمانهای مسکونی بافت آن افزون بر ۲۰ سال قدمت داشت. هم‌اینک با گذشت افزون بر دو دهه از زمان آغاز اجرای نوسازی بافت پیرامونی حرم رضوی این طرح حدود ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
طرح بهسازی و نوسازی بافت پیرامون حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) خرداد ماه سال ۱۳۷۴ در کمیسیون ماده پنج به تصویب رسید و سال ۱۳۷۷ مورد بازنگری قرار گرفت. فروردین سال ۱۳۷۸ نیز الگوی طرح به تصویب کمیسیون ماده پنج رسید و تاکنون چندین بار دستخوش تغییر شده است.
طبق مصوبه ۱۹ تیر ماه ۱۳۹۶ شورای عالی معماری و شهرسازی، به منظور جلوگیری از تداوم اقدامات مخالف با حفاظت از حیثیت مکان و ارزشهای ملموس و ناملموس بافت تاریخی فرهنگی پیرامون حرم مطهر رضوی، طرح نوسازی و بهسازی آن در سال ۱۳۸۷ لغو و اجرایش متوقف شد.
استاندار خراسان رضوی آبان ماه پارسال اعلام کرد که نقشه‌راه بازسازی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی مورد توافق وزارت راه و شهرسازی و شهرداری مشهد قرار گرفته است.
قرار بود وزارت راه و شهرسازی و شهرداری مشهد به صورت مشترک تا پایان سال ۱۳۹۸ طرح تفصیلی جدید را با در نظر گرفتن مبانی شهرسازی و دغدغه‌های موجود در بافت پیرامون حرم مطهر رضوی تهیه و آن را در شورای عالی شهرسازی و معماری به تصویب برسانند اما آن شورای عالی خود به صورت مستقیم به این موضوع ورود کرد.
همین اقدام شورای عالی شهرسازی و معماری، از آن زمان تاکنون مورد اعتراض شهرداری و اعضای شورای اسلامی شهر مشهد قرار گرفته است.
اینک پس از گذشت افزون بر ۲۰ سال از تصویب نخستین طرح نوسازی بافت پیرامون حرم مطهر امام رضا (ع) در مشهد، هنوز طرحی نهایی برای نوسازی آن وجود ندارد. به این ترتیب در حالی که کشمکش نهادهای مختلف بر سر واگذاری و تفویض اختیارات ادامه دارد، شهروندان مشهدی ساکن این منطقه و سرمایه‌گذاران آن همچنان بلاتکلیف هستند.