توریسم یا گردشگری یکی از مهمترین و بزرگترین منابع درآمدی دولتها به شمار میرود. موفقیت کشورهای مختلف بستگی به میزان جاذبههای گردشگری، حمل و نقل و دسترسی آسان و ارزان، زیرساختهای اقامتی مانند هتلها و مهمانسراها و در نهایت، و مهمتر از همه موارد امنیت و ایمنی کافی برای گردشگران است.
مواردی مانند جنگ، تروریسم و بیماریهایی نظیر کرونا به شدت امنیت گردشگران را به خطر میاندازد و به همین خاطر توریسم از ناحیه این موارد آسیب پذیر بوده و خواهد بود.
برای مثال در سال ۲۰۰۱ بعد از حملات ۱۱ سپتامبر به برجهای دوقلو مرکز تجارت جهانی میزان گردشگران خارجی به ۰.۱ درصد رسید. همچنین در همه گیری بیماری سارس گردشگری خارجی به ۰.۴- درصد کاهش یافت. شدیدترین کاهش مربوط به بحران اقتصادی سال ۲۰۰۹ میلادی با ۴- درصد است.
اما آنچه امروزه کرونا بر سر اقتصاد گردشگری آورده بی سابقه است. اکنون و با همه گیری این بیماری اطلاعات سازمان گردشگری جهانی نشان میدهد که در ماههای اوت و سپتامبر ورود گردشگران بین المللی (اقامت یک شبه) به مقاصد گردشگری ۶۵ دصد در نیمه اول سال ۲۰۲۰ و ۹۳ درصد در ماه ژوئن کاهش یافته است.
کاهش گسترده تقاضای سفرهای بین المللی در نیمه اول سال ۲۰۲۰ به معنای از دست دادن ۴۴۰ میلیون ورود گردشگر خارجی به کشورهای مقصد و حدود ۴۶۰ میلیارد دلار درآمد صادراتی از گردشگری بین المللی است. نکته قابل توجه این است که چنین ضرر و زیانی ۵ برابر بیشتر از خسارت ناشی از رکود اقتصادی و بحران مالی ۲۰۰۸ است.
همچنین، پیش بینیهای این سازمان تا سال ۲۰۲۴ نشان میدهد که در سال آینده میلادی (۲۰۲۱) با فرض تغییر در روند همه گیری، لغو محدودیتها و افزایش اعتماد به نفس و اطمینان خاطر مسافران افزایش زیادی در میزان گردشگری رخ خواهد داد. اما بازگشت به سطح سال ۲۰۱۹، یعنی بازگشت به پیش از دوران کرونا بین ۲ و نیم تا ۴ سال طول خواهد کشید.
البته مناطق مختلف به یکسان آسیب ندیدهاند.کاهش توریسم در قاره اروپا ۶۶ درصد، قاره آمریکا ۵۵ درصد و آفریقا و خاورمیانه ۵۷ درصد است.
آسیا و اقیانوسیه رتبه نخست را با کاهش ۷۲ درصد ورود گردشگر خارجی به خود اختصاص داده است. برآوردها نشان میدهد که کرونا بیش از ۶۳ میلیون ضرر شغلی در منطقه آسیا و اقیانوسیه به بار آورده است.
به طور کل برآورد سازمان جهانی گردشگری این است که در سال ۲۰۲۰ گردشگری بینالمللی ۷۰ درصد کاهش خواهد داشت.
تغیر ماهانه میزان ورود گردشگر خارجی(درصد) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ژانویه | فوریه | مارس | آوریل | می | ژوئن | از آغاز سال تا کنون | |
اروپا | ۵ | ۲ | ۶۱- | ۹۸- | ۹۶- | ۹۰- | ۶۶- |
آسیا و اوقیانوسیه | ۵- | ۵۱- | ۸۲- | ۹۹- | ۹۹- | ۹۹- | ۷۲- |
آمریکا | ۰ | ۳ | ۴۹- | ۹۴- | ۹۳- | ۹۲- | ۵۵- |
آفریقا | ۲ | ۱ | ۴۳- | ۹۹- | ۹۹- | ۹۹- | ۵۷- |
خاورمیانه | ۵ | ۲۵- | ۴۵- | ۹۴- | ۹۴- | ۹۴- | ۵۷- |
جهان | ۱ | ۱۶- | ۶۴- | ۹۷- | ۹۶- | ۹۳- | ۶۵- |
تأثیر کرونا در همه مناطق جغرافیایی قاره کهن نیز یکسان نبوده است. بیشتر کاهش میزان ورود گردشگر خارجی برای شمال شرق آسیا (۸۳- درصد) ثبت شده است. بعد از آن جنوب شرق آسیا با ۶۴- درصد کاهش در رتبه دوم قرار دارد. منطقه اقیانوسیه و جنوب آسیا نیز به ترتیب ۵۸- و ۵۵- درصد کاهش داشتهاند.
تغییر ماهانه میزان ورود گردشگر خارجی(درصد) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ژانویه | فووریه | مارس | آوریل | می | ژوئن | از آغاز سال تا کنون | |
آسیا و اقیانوسیه(کل) | ۵- | ۵۱- | ۸۲- | ۹۹- | ۹۹- | ۹۹- | ۷۲- |
شمال شرق آسیا | ۱۹- | ۸۰- | ۹۴- | ۹۹- | ۹۹- | ۹۸- | ۸۳- |
اقیانوسیه | ۶ | ۲۰- | ۶۰- | ۹۸- | ۹۹- | ۹۹- | ۵۸- |
جنوب آسیا | ۷ | ۴- | ۷۰- | ۹۷- | ۹۸- | ۱۰۰- | ۵۵- |
جنوب شرق آسیا | ۷ | ۳۶- | ۷۲- | ۹۸- | ۹۸- | ۹۸- | ۶۴- |
کرونا شاغلان گردشگری را خانه نشین کرده است
هرچند ارقام و آمار موجود کاهش شدید گردشگری در قاره آسیا را نشان میدهد، اما زمانی عمق آثار منفی این کاهش را لمس خواهیم کرد که بدانیم چه بر سر اقتصاد و به ویژه اشتغال آورده است. در سال ۲۰۱۹ بیش از ۲۹ میلیون نفر از کارمندان و کارگران چینی به طور مستقیم در صنعت مسافرت و گردشگری اشتغال دشتهاند. چین از این نظر بالاترین رتبه را در جهان دارد.
البته این کشور بالاترین تعداد مسافران را به کشورهای جهان و از جمله هشت اقتصاد برتر آسیا نیز داشته است. بنابراین، محدودیتهای اعمال شده بر مسافرت شهروندان چینی ضربه بزرگی به مقاصد گردشگری در سراسر آسیا وارد کرد.
تعداد سفرهای خروجی شهروندان چینی از ۱۰ میلیون نفر در سال ۲۰۰۰ به تقریبا ۱۵۰ میلیون نفر در سال ۲۰۱۸ رسیده بود. تا قبل از شیوع کرونا مسافران چینی ۲۰ درصد یا بیشتر از کل بازدید کنندگان ورودی در ۸ اقتصاد آسیایی را تشکیل میدادند.
کشور هند نیز دست کمی از چین نداشته و دارای ۲۷.۵ میلیون نفر کارمند و کارگر در بخش گردشگری و مسافرت است.
فیلیپین با ۵ میلیون و ۷۹۷ هزار و اندونزی با ۴ میلیون و ۷۴۹ هزار شاغل در بخش گردشگری در رتبههای بعدی آسیا قرار دارند.
کاهش ۷۲ درصدی ورود گردشگران خارجی بیانگر از بین رفتن درصد قابل توجهی از این شغلها و خانه نشین شدن شاغلان است. برای مثال تنها در تایلند اشتغال در بخش هتل داری ۴۰ درصد کاهش داشته است.
مالزی نیز سالانه حدود ۳۰ میلیون گردشگر خارجی دارد که درآمد حاصل از آن قریب به ۲۰ میلیارد یورو (۲۱. ۵ میلیارد دلار) برای دولت بوده که با گسترش کرونا بیشتر این درآمد از بین رفته است.