رسانه های فرانسه می گویند که سفر مکرون به دو کشور لیتوانی و لتونی در حالی انجام میگیرد که ، بحران سیاسی در کشور همسایه، بلاروس، شدت گرفته و رهبر مخالفان آن - خانم سوتلانا تیخانوفسکایا - به لیتوانی پناهنده شده است. ملاقات ماکرون با وی، اقدامی صریح در جهت حمایت از مخالفان رژیمی است که به مسکو سرسپردگی دارد.
روز سهشنبه ۲٩ سپتامبر/٨ مهر، امانوئل ماکرون بعد از ملاقات با خانم سوتلانا تیخانوفسکایا، رهبر مخالفان رژیم بلاروس، گفت: "ما مذاکرات خوبی داشتیم. حالا باید عملگرا (پراگماتیک) باشیم و از ملت بلاروس حمایت کنیم".
خانم تیخانوفسکایا به گفته رادیو فرانسه گفت: "رئیس جمهوری فرانسه قول داده است که در بحران بلاروس در جهت انجام مذاکره کمک کند". او به خبرنگاران گفت: "پرزیدنت ماکرون تأکید کرد که باید به سرعت دست به عمل زد زیرا افراد زیادی از دست رژیم رنج میکشند، بسیاری در زنداناند. او قول داد که برای آزادی زندانیان سیاسی کمک کند".
دو روز قبل، امانوئل ماکرون در آستانۀ سفر به لیتوانی صریحاً گفته بود "لوکاشنکو باید برود".
سوتلانا تیخانوفسکایا که نامزد انتخابات ریاست جمهوری بلاروس بود، بعد از اعلام نتایج این انتخابات از کشور گریخت (٩ اوت) و به کشور همسایه، لیتوانی پناهنده شد. به دنبال آن، اعتراضات و تظاهرات گستردهای علیه رژیم و رئیس جمهوری الکساندر لوکاشنکو آغاز شد که هنوز هم در پایان هر هفته تکرار میشود.
قرار است که خانم تیخانوفسکایا با به دعوت نمایندگان فرانسوی، بزودی به پاریس بیاید و در مقابل کمیسیون سیاست خارجی مجلس ملی فرانسه سخنرانی کند (روز هفتم اکتبر/۱۶ مهر).
تیخانوفسکایا که مدعی پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری کشورش است، قبلاً با وزیران خارجۀ کشورهای اتحادیۀ اروپا و همچنین رهبران لهستان و لیتوانی دیدار داشته است. اما ملاقات با رئیس جمهوری فرانسه میتواند اهمیت و رسمیت بیشتری به موقعیت وی بدهد. تیخانوفسکایا به خبرنگاران گفت که به احتمال زیاد، امانوئل ماکرون در بارۀ وضعیت بلاروس با ولادیمیر پوتین نیز گفتگو خواهد کرد تا نظر مسکو را برای یافتن راهحلی متکی بر مذاکره جلب نماید". او ابراز امیدواری کرد که بزودی انتخابات آزاد در بلاروس برگزار شود و بحران سیاسی در این کشور پایان یابد.
روسیه از اروپا دور نیست
با وجود پشتیبانی اتحادیۀ اروپا از اپوزیسیون بلاروس، به نظر نمیرسد که الکساندر لوکاشنکو به آسانی از قدرت دست بکشد و یا مسکو به حمایت خود از او پایان دهد. روز سهشنبه، ولادیمیر پوتین در پیامی ویدئویی، در چارچوب همایشی به اسم "روسیه و بلاروس"، از "فشارهای خارجی بیسابقه" علیه دولت بلاروس گله کرد و گفت که بلاروس در موقعیت دشواری قرار گرفته است. پوتین گفت که روابط روسیه و بلاروس فراتر از رویدادها و شرایط گذرا است و پایههای بسیار محکمی دارد.
تاکنون، لوکاشنکو هیچ گفتگویی را با مخالفان نپذیرفته و در سرکوب تظاهرات تردید نکرده است. هفتۀ گذشته، در آخرین راهپیمایی مخالفان در شهر مینسک – پایتخت بلاروس - نزدیک به صدهزار نفر شرکت کردند.
امانوئل ماکرون بعد از لیتوانی، به لتونی خواهد رفت. این دو کشور با بلاروس همسایهاند. قرار است که در ریگا - پایتخت لتونی – ماکرون در اجلاسی در بارۀ خطرات سایبری و جنگ اطلاعاتی شرکت کند. این اجلاس بدون این که رسماً به روسیه ارتباطی داشته باشد، در واقع به قصد بررسی "خطرها"یی برگزار میشود که از جانب روسیه کشورهای اتحادیۀ اروپا وبخصوص کشورهای حوزۀ بالتیک را تهدید میکند.
سه کشور لیتوانی، لتونی و استونی که معمولاً کشورهای حوزۀ بالتیک نامیده میشوند، در سال ۲٠٠۴ به پیمان ناتو و همچنین اتحادیۀ اروپا پیوستند و عملاً از حوزۀ نفوذ روسیه خارج شدند. اما بلاروس که با لیتوانی و لتونی همسایه است، همچنان در دست مسکو است. امانوئل ماکرون با سفر به لیتوانی و لتونی، حمایت اتحادیۀ اروپا را از این کشورها گوشزد میکند. او در عین حال با پشتیبانی از اپوزیسیون بلاروس، تلاش میکند تا بین این کشور و روسیه فاصله بیندازد.
سفر امانوئل ماکرون در زمانی انجام میگیرد که علاوه بر بحران بلاروس، یک پروندۀ دیگر روابط مسکو را با اتحادیۀ اروپا تیره کرده است: مسمومیت آلکسئی ناوالنی مخالف سرشناس روس، و اتهاماتی که متوجه مسکو است، گره کوری در روابط سیاسی اروپاییان با روسیه ایجاد کرده است.
با اینحال امانوئل ماکرون آگاه است که اتحادیۀ اروپا در مقابل روسیه راهی جز گفتگو و چانهزنی ندارد. او تاکنون بارها بر اهمیت مذاکره تأکید کرده و در مورد بحران بلاروس نیز گفته است که راهحل دیگری جز گفتگو وجود ندارد. ماکرون در ویلنیوس نیز گفت: "نمیتوانیم طوری رفتار کنیم که انگار روسیه از اروپا دور است"...