دکتر محمد هاشم عصمت الهی روز پنجشنبه در نشست مجازی با موضوع "بررسی تحولات و تحلیل وضعیت حال و آینده افغانستان" که با همکاری پژوهشکده امام رضا (ع) برگزار شد افزود: باید بازی جدید آمریکا با موضوع صلح طالبان را بشناسیم و بدانیم که در طول ۴۰ سال گذشته، آمریکا به هیچ یک از وعده‌های خود در قبال کشور افغانستان عمل نکرده است.
وی ادامه داد: آمریکا اکنون ماموریت جدیدی در دوحه قطر با عنوان میانجیگری بین دولت افغانستان و رهبران طالبان که به مذاکرات بین الافغانی معروف است، آغاز کرده و تاکنون ۱۱ نشست آن برگزار شده است.
این استاد دانشگاه گفت: از زمان ظهور طالبان تاکنون ۲۶ سال می‌گذرد و این جریان یکی از پُر چالش‌ترین جریان‌ها در مناسبات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این کشور است.
وی افزود: در طول مذاکرات قطر توافقات پنهانی بین طالبان و آمریکا صورت گرفته که اطلاعات دقیقی از آن در دسترس نیست تا اهداف پنهانی این مذاکرات شفاف شود ولی تاکنون آزادی بیش از پنج هزار زندانی طالبان با فشار آمریکا بر دولت افغانستان تحمیل شده است.
عصمت الهی ادامه داد: همچنین موضوع خروج آمریکا از افغانستان با محوریت ایجاد حکومت عبوری و موقتی نیز در دستور کار این مذاکرات قرار دارد که بنا به شواهد موجود اراده‌ای برای خروج آمریکا از افغانستان در آن دیده نمی‌شود.
وی با اشاره به حکومت پنج ساله طالبان بر افغانستان گفت: عملکرد طالبان در آن زمان جز خشونت و تحجر بر اقوام کشور افغانستان دستاوردی نداشت زیرا هیچ یک از مولفه‌های یک حکومت مانند، نظم، امنیت، ثبات سیاسی، توسعه و سازندگی را نداشت.
استاد دانشگاه کابل افزود: ترامپ در یکی از سخنرانی های خود، طالبان را قاتلان حرفه‌ای و اجاره‌ای که از کشتن لذت می‌برند معرفی کرد و گفت البته قرار نیست آنها آمریکایی‌ها را بکشند بلکه با دولت و مردم خود سرو کار دارند.
وی ادامه داد: استعمار همیشه با استفاده از عالمان دینی بدون بصیرت در این منطقه به دنبال اهداف خود بوده است و اکنون که بواسطه شکست داعش، سلطه آمریکا در منطقه رو به افول است می‌خواهد با حمایت از طالبان به عنوان یک گروه دینی بی بصیرت به خواسته‌های خود برسد و بر همین اساس می‌توان گفت که طالبان تهدید بزرگی برای این منطقه است.
عصمت الهی گفت: عالمان دینی با ایفای نقش پیامبرگونه خود برای جامعه، همیشه نقش هدایتگری و رهبری را دارند و استعمارگران نیز به دنبال این هستند که در میان عالمان دینی نفوذ کرده و امیال خود را از طریق آنها پیگیری کنند ولی در ایران این توطئه‌ها توسط امام خمینی (ره) با استراتژی نه شرقی و نه غربی پایان گرفت.
وی افزود: بیشتر مردم کشور افغانستان اهل سنت و حنفی مذهب هستند و با سَلفی و وهابیت مخالفت دارند و جریان القاعده سَلفی است که با اعتقادات و مذهب مردم افغانستان سازگاری ندارد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: شکل گیری جریان طالبان با محوریت ملّاعمر دارای انگیزه‌های بیرونی و بر اساس اراده برخی کشورها مانند آمریکا، پاکستان و عربستان بود.
وی گفت: آمریکا به دنبال انتقال نفت و گاز ترکمنستان و آسیای‌میانه به سوی پاکستان و ایجاد یک مسیر ترانزیتی با حمایت شرکت‌های آمریکایی و عربستانی بود.
عصمت الهی افزود: آنها به دنبال روی کار آمدن دولت موقت و عبوری در خارج از افغانستان و از مسیر طالبان بودند ولی حضور احمد شاه مسعود و مخالفت او را پیش‌بینی نمی‌کردند.
وی با بیان اینکه طالبان تعدادی طلبه علوم دینی بودند که نحوه استفاده از ابزار نظامی را نمی‌دانستند ادامه داد: نیروهای سازمان اطلاعات نظامی پاکستان (آی.اس.آی) در پوشش طلاب علوم دینی به افغانستان وارد شده و به حمایت از ملّاعمر در داخل افغانستان به مبارزه پرداختند.
طالبان در سال ۱۳۷۳ در شهر قندهار با رهبری ملاّعمر شکل گرفت و سپس شورای علما در قندهار او را به عنوان امیرالمومنین برای جهانیان معرفی کرد. وی با اعلام جهاد با دولت مستقر در کابل به مبارزه پرداخت و سپس با تسخیر سایر استان‌ها در افغانستان اعلام حکومت کرد.