شی جین پینگ در واکنش به تغییرات روزگار کنونی و تحولات جهان سخنان مهمی را ایراد کرده و مواضع چین را در رابطه با اوضاع آشفته جاری در نظام بینالملل بیان و با تمرکز بر سرنوشت مشترک بشری، پاسخهای چین را مطرح کرد.
نخست، ضرورت متحد سازی نیروی همکاری در مواجهه با بحران ها و چالشها.
فراگیری ویروس کرونا به عنوان تغییری بزرگ در یک سده اخیر، بشریت را با چالشها و تهدیدات بیسابقهای مواجه کرده است. باید دید در برابر این چالشها و تهدیدات، اتحاد و همکاری پاسخی شایسته است یا جدایی و تقابل؟ تقسیم مسوولیت ها درست است یا سرزنش دیگران؟ اینها گزینههایی هستند که امروز کشورهای مختلف با آن مواجه است. در جریان این سخنان، شی جین پینگ چهار ابتکار «قرار دادن ملتها در راس امور و اندیشه اولویتبخشی به جان انسانها»، «تقویت اتحاد و تعامل به مثابه ساکنان یک کشتی»، «تثبیت همه جانبه و عادی سازی تدابیر مقابلهای» و «توجه به کشورهای در حال توسعه بهویژه کشورهای آفریقایی و حمایت از آنها» را مطرح کرد.
در دوران جهانی شدن، منافع کشورها به گونهای تنگاتنگ با یکدیگر ارتباط داشته و سرنوشتها به گونهای نزدیک به هم گره خورده است. طبعا امروز فراگیریای که در برابر دیدگانمان قرار گرفته آخرین بحرانی نیست که بشریت با آن مواجه شده و همه کشورها باید دست در دست یکدیگر آمادگی خود برای مواجهه با چالشهای جهانی بیشتر را حفظ کنند.
دوم، باید با پایداری بر چندجانبهگرایی، ارشادات لازم در زمینه حکمرانی جهانی را انجام داد. در بحبوحه فراگیری ویروس کرونا، ناهمگونی ساختاری حکمرانی جهانی و ناهماهنگی آن بیش از هر زمانی به وضوح عیان شده است. باید دید بازیابی یکجانبهگرایی و هژمونیطلبی یا پایداری بر چندجانبهگرایی در وضعیت کنونی موجب بهبود اوضاع خواهد شد؟ پاسخی که شی جین پینگ برای این مساله ارائه کرده روشن و شفاف بود: «ما باید با پایداری در مسیر چندجانبهگرایی حرکت و بر حفاظت از نظام بینالمللی با محوریت سازمان ملل متحد تاکید کنیم».
از دیگر موارد مشخصی که شی جین پینگ در چارچوب اصلاح و بهبود نظام حکمرانی جهانی ارائه کرده میتوان به «تاکید بر اصول مشورت مشترک، سازندگی مشترک و بهره برداری مشترک»، «ترویج حقوق برابر، فرصت های برابر و قوانین برابر برای همه کشورها»، «تغییر ساختار حکمرانی در جهان متناسب با تحولات اقتصادی و سیاسی جهان برای پاسخگویی به نیازهای حقیقی جهان در مواجهه با چالشهای جهانی و همچنین همسو با توسعه همکاریهای تاریخی صلح محور و معادله برد – برد» و «امکان وجود رقابت بین کشورها اما با مختصات مثبت و خوشایند و همچنین مبتنی بر اصول اصلی اخلاقی و قوانین بینالمللی»، اشاره کرد.
سوم، لزوم عملیاتی کردن «احیای سبز» و تطابق با چارچوبهای جدید توسعهمحور. با مروی بر تاریخ بشری میتوان دریافت که کمتر زمانی همچون سالی بوده که اکنون ما در آن قرار گرفتهایم که سلامت بشر به این صورت و اقتصاد بشری به این شکل مورد هجمهای با این ابعاد عظیم قرار گرفته باشد. اکنون جهان چه باید بکند؟ ما چه باید بکنیم؟
رییس جمهوری چین با درک دقیق شرایط اقتصاد جهانی، در پاسخ به موارد یاد شده، به گونهای مشخص طرح احیای سبز اقتصاد جهانی در شرایط پساکرونا را به عنوان یک دیدگاه توسعهمحور مطرح کرد.
احیای سبز دیدگاهی با اهمیت است که شی جین پینگ از لحاظ هماهنگی میان بشر و طبیعت و از زاویه توسعهای قابل تداوم ارائه کرده است.
بشریت در این زمینه به انقلابی در درون خویشتن نیازمند است تا ضمن تسریع در روند توسعه سبز و اصلاح شیوههای زندگی، سیارهای زیبا و متمدن با ویژگیهای طبیعتمحور را ایجاد کند و از قضا ایده توسعه جدید میتواند اقتصاد جهان را نیز به سمت و سوی تحقق احیای سبز رهنمون گردد.
چهارم، لزوم احترام به واقعیت کلانی تحت عنوان جهانی شدن اقتصاد و جریان تاریخی مربوط به آن است.
باید دید آیا ما در مواجهه با روند عظیم جهانی شدن اقتصاد، همچون کبک سر خود را زیر برف فرو برده و وانمود به ندیدن شرایط کنیم و همچون «دن کیشوت» با سپر و نیزهای خیالی به دنبال توهمات خویش می گردیم که البته همه این نمونه رفتارها به مثابه نقض قواعد تاریخی است.
جهان دیگر نمیتواند به وضعیت بسته و منزوی سابق بازگردد و از آن فراتر تجزیهاش توسط دیگران نیز غیر ممکن است.
شی جین پینگ در عین حال به چالشهایی اشاره کرده که جهانی شدن اقتصاد به همراه میآورد و البته نمیتوان آنها را نادیده انگاشت؛ در همین راستا باید با مسائلی اساسی از جمله اختلاف طبقاتی میان اقشار غنی و فقیر یا شکافهای طبقانی حاصل از توسعه و موارد مهمی از این دست مواجه شویم.
آنچه در این خصوص مورد نیاز است، حل و فصل درست روابط میان دولتها و بازار، عدالت و کارآیی، رشد و توزیع و ارتباط میان فنآوری و اشتغال است تا از قبل آن توسعهای متعادل و کامل شکل گرفته و اقتصاد باز جهانی نیز ایجاد شود.
با هدف یاری به بازیابی توسعه در حوزه های اقتصادی و اجتماعی کشورهای مختلف و همچنین پیشبرد حکمرانی جهانی، شی جین پینگ از تدابیر چین سخن گفته که از آن جمله میتوان به تعهد چین در ارائه دو میلیارد دلار کمک بینالمللی و علاوه بر آن عملیاتی کردن مرحله سوم صندوق تعامل چین و سازمان فائو برای همکاریهای جنوب- جنوب به میزان ۵۰ میلیون دلار، ایجاد مرکز نوآوری و اطلاعات جغرافیای جهانی در سازمان ملل متحد و مرکز پژوهشهای بین المللی کلان دادههای توسعه قابل تداوم، تعمیق و گسترش همکاریهای بینالمللی در زمینههای کشاورزی، کاهش فقر، آموزش، زنان و کودکان، تغییرات اقلیمی و دیگر حوزه های مربوطه اشاره کرد.
چین همچنین تلاش خود را بکار خواهد بست تا پیش از سال ۲۰۳۰ انتشار گاز دی اکسید کربن را از نقطه اوج خود گذرانده و تا پیش از سال ۲۰۶۰ از نظر تصاعد کربن به سطح خنثی برساند تا از رهگذر این اقدامات نقش خویش را در عرصه تمدن اکولوژیک جهانی نیز ایفا کند.
دقیقا همانگونه که شی جین پینگ اشاره کرده، امروز بشریت به دورانی جدید در عصر ارتباطات وارد شده، دورانی که منافع کشورهای مختلف در ارتباطی تنگاتنگ با یکدیگر قرار میگیرد و سرنوشت آنها نیز به گونهای فشرده به یکدیگر پیوند میخورد.
چین در میان کشورهای بنیانگذار سازمان ملل متحد، نخستین عضوی بود که منشور ملل متحد را امضا کرد و در عین حال تنها کشور در حال توسعه موجود در میان اعضای دائم شورای امنیت محسوب میشود. ما همچنان روحیه مسوولیتپذیری خود را محفوظ خواهیم داشت و ضمن پایبندی به ارزشهای مشترک بشری از جمله صلح، توسعه، برابری، عدالت، مردمسالاری و آزادی همسو با کشورهای مختلف از جمله ایران، به مصاف چالشهای جهانی خواهیم رفت و از رهگذر این رویکرد، مناسبات جدید در نظام بینالملل را پایهریزی میکنیم تا جامعه بشری با سرنوشت مشترک محقق گردد و همه در کنار یکدیگر به طور مشترک آینده زییاتری را برای جهان مان بیافرینیم.