بر اساس ماده ۴۸ قانون الحاق برخی موارد به قانون مقررارت مالی دولت، تبلیغ کالاها و اقدامات آسیب رسان سلامت در رسانه ها ممنوع است.همچنین بر اساس بند ج ماده ۷ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه مصادیق، این کالاها و اقدامات همه ساله از سوی کارگروهی متشکل از وزارت بهداشت و سازمان ملی استاندارد تعیین و ابلاغ می شود.
راهکارهای افزایش آگاهی عمومی در زمینه اهمیت توجه به تغذیه سالم و ممنوعیت تبلیغ کالای آسیب رسان سلامت روز شنبه در کارگروه تخصصی سلامت و امنیت غذایی فارس مورد بررسی قرار گرفت.
مدیر غذا و محصولات آرایشی بهداشتی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این نشست گفت: موضوع نشست امروز از سالیان گذشته در برنامه های پنجم و ششم توسعه ارایه شده و قوانین به همه سازمان ها ابلاغ شده، اما به درستی و کامل اجرا نشده است.
محمدمهدی رزمجو افزود: باید دلایل اجرایی نشدن این قانون را بررسی و به آن توجه کنیم؛ همچنین در این زمینه لازم است از تجربیات سایر کشورها استفاده کنیم.
وی اضافه کرد: در موضوعات مختلف مربوط به صنایع غذایی مانند میزان نمک و چربی، تولیدات غذایی استان در دانشگاه علوم پزشکی شیراز به دقت کنترل می شود و تا زمانی که به استانداردهای مدنظر دانشگاه نرسد مجوز تولید کارخانه ها تمدید نمی شود، اما در زمینه تبلیغ محصولات در رسانه ها و تبلیغات محیطی، از دانشگاه استعلام نمی شود.
دکتر رزمجو همچنین بر ایجاد ساز و کاری مناسب برای تعامل دستگاه های اجرایی با دانشگاه در زمینه تبلیغات کالاها و محصولات و منع تبلیغ کالاهای آسیب رسان، تاکید کرد.
در این نشست همچنین نمایندگانی از شهرداری شیراز، اداره استاندارد، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و صداوسیمای فارس حضور داشتند و ضمن ارایه گزارشی از اقدامات و عملکرد هر مجموعه، پیشنهادات خود در راستای اهداف نشست را به حاضران ارایه دادند.
مشاور رییس دانشگاه و رییس دبیرخانه شورای سلامت و امنیت غذایی نیز با اشاره به برگزاری این نشست در راستای تکالیف تعیین شده در بند ج ماده ۷ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور و همچنین ماده ۴۸ قانون الحاق برخی مقررات به قانون تنظیم مقررات مالی دولت، موضوع منع تبلیغات کالاهای آسیب رسان به سلامت جامعه بر اساس فهرست ابلاغ سالیانه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را از جمله اولویت های استان فارس در حوزه سلامت عمومی برشمرد.
سید سعید موسوی با تاکید بر اهمیت استفاده از تجربیات سایر کشورهای دنیا در زمینه کنترل و اصلاح الگوی تغذیه ای افزود: تجربیات برخی کشورهای دنیا نشان می دهد مردم بیشتر از غذاهای سالم استفاده می کنند و استفاده از فست فودها بیشتر مختص به توریست ها و یا روزهای پایان هفته است و افراد در سایر روزهای هفته از غذاهای سالم و خانگی بهره مند می شوند.
وی با اشاره به پیشتازی استان فارس در موضوعات مختلف اضافه کرد: استان فارس باید در زمینه مصرف غذاهای سالم و تغذیه سالم نیز در کشور الگو و نمونه باشد.
ممنوعیت تبلیغ و مصرف کالاهای آسیب رسان با کمک قانون و جلب همدلی عمومی
دبیر دبیرخانه کارگروه تخصصی سلامت و امنیت غذایی استان نیز با بیان اینکه موضوع کالاهای آسیب رسان یک موضوع ملی است، گفت: در این موضوع لازم است خارج از قوانین و قواعدی که برای این بحث مصوب شده، یک همت و همدلی عمومی وجود داشته باشد تا بتوانیم مانع از تبلیغ و مصرف کالاهای آسیب رسان شویم.
سید غلامرضا طغرائی افزود: کالاهای آسیب رسان یک مساله اجتماعی است و تمام افراد جامعه و خانواده با این موضوع مواجه هستند.
وی با اشاره به قوانینی که در زمینه منع تبلیغ کالاهای آسیب رسان در سال های گذشته تصویب شده، اضافه کرد: علاوه بر اطلاع رسانی به مردم و آموزش به آنان، در زمینه اجرای قوانین نیز بین دستگاه های مرتبط باید همکاری و اقدام مناسب وجود داشته باشد.
دکتر طغرائی از مکاتبه با استانداری فارس و مقامات استانی در زمینه اهمیت کالاهای آسیب رسان خبر داد و گفت: باید بررسی کنیم که در شِش ماهه نخست سال چه مقدار از کالاهای آسیب رسان در رسانه ها تبلیغ شده است و در این زمینه اقدامات لازم انجام شود.
ضرورت فرهنگ سازی برای خرید مواد غذایی سالم
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در ادامه این نشست با بیان اهمیت بیماری های غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط با آنها گفت: موضوع تغذیه جامعه به طور مستقیم به بیماری های غیرواگیر وابسته است.
فریبا مرادی افزود: بیماری های غیرواگیر و مزمن، سالانه سبب ۳۵ میلیون مرگ در دنیا می شوند که شامل انواع سرطان ها، بیماری های قلبی عروقی، دیابت و بیماری های مزمن دستگاه تنفسی است و اصلی ترین عوامل مرگ و میر و ناتوانی در دنیای امروز به شمار می رود.
وی مهمترین عوامل خطر این بیماری ها را مصرف دخانیات، مصرف الکل، نبود فعالیت جسمی کافی و رژیم های غذایی نامناسب عنوان کرد و ادامه داد: در بحران کرونا نیز بیشترین آمار مرگ و میر مربوط به افرادی است که بیماری های زمینه ای دارند.
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه، نبود همکاری و همگرایی دستگاه های اجرایی مرتبط در اجرای قانون منع تبلیغ کالاهای آسیب رسان را به عنوان یکی از مشکلات موجود برشمرد و بر اهمیت فرهنگ سازی و آموزش مردم برای خرید غذاهای سالم، تاکید کرد.
دکتر مرادی گفت: آموزش باید از داخل سازمان ها و خانواده ها آغاز شود تا پس از آن بتوانیم این آموزش ها را در دیگر سطوح جامعه گسترش دهیم.
بر اساس اعلام وزارت بهداشت، فهرست کالاهای آسیب رسان به سلامت برای ممنوعیت تبلیغات ، در گروه فرآورده های گوشتی و غذاهای آماده مصرف، شامل ممنوعیت تبلیغ انواع سوسیس و کالباس با گوشت و مرغ با درصدهای مختلف، ژامبون، انواع ساندویچ و پیتزای دارای سوسیس و کالباس و ژامبون و پیتزای منجمد آماده طبخ شامل انواع ساندویچ حاوی سوسیس و کالباس، انواع سمبوسه، فلافل آماده شده با روش غوطه وری در روغن و پنیر پیتزای پروسس است.
در گروه فرآورده های شیرین و نوشیدنی ها، تبلیغ انواع نوشابه گازدار با قند یا بدون قند، نوشابه گازدار طعم دار یا بدون طعم، رنگی و بدون رنگ و میوه ای، نوشابه انرژی زا و ورزشی، نوشیدنی مالت (ماء الشعیر) طعم دار، انواع نوشیدنی های میوه ای گازدار و بدون گاز با محتوای آب میوه ۲۵ درصد و کمتر، آب میوه ها، نکتارهای میوه و نوشیدنی های میوه ای گازدار، نوشیدنی های میوه ای بدون گاز، انواع شربت و نوشیدنی های غیر میوه ای و تزیینی، انواع فرآورده ها از جمله فرآورده های مایع، منجمد و پودری در هر نوع بسته بندی و انواع پودر نوشیدنی فوری ممنوع است.
در گروه روغن مصرفی خانوار، تبلیغ روغن مصرفی، یعنی روغن های نیمه جامد مصرفی صنایع و خانوار، منع تبلیغات دارد، همچنین در گروه سایر اقلام خوراکی، تبلیغ انواع سس پرچرب از قبیل مایونز و سس سالاد و سس سفید با چربی بیش از ۳۰ درصد به جز نوع کم چرب و کاهش یافته، انواع فرآورده های سرخ شده در روغن بر پایه سیب زمینی و غلات از قبیل چیپس سیب زمینی و غلات شامل چیپس برگه و چیپس خلالی، سیب زمینی سرخ شده در روغن و فرآورده های سرخ شده بر پایه سیب زمینی و غلات و حبوبات، انواع فرآورده حجیم شده بر پایه ذرت و فرآورده های حجیم شده بر پایه بلغور و آرد غلات، شیرینی های تر، فرآورده های کاکائویی مانند شکلات صبحانه، انواع دراژه، فرآورده کاکائویی با مغزی ویفر، انواع تافی میوه ای و غیرمیوه ای و طعم دار و انواع آبنبات، ممنوع است و منع تبلیغ سیگار و محصولات دخانی نیز اعلام شده است.
در گروه کالاهای آرایشی نیز فرآورده های آرایشی رنگی پوست و مو، انواع محصولات آنتی سلولیت و لاغرکننده موضعی، منع تبلیغ دارد.