آری گرانی مسکن هست، آلودگی به دلیل زیادی جمعیت هست؛ از شلوغی و ترافیک هم کم ندارد اما در سوی دیگر امنیت و زندگی وجه غالب به شمار میرود و فرصتها و زیباییهایش به مراتب بیشتر از این «هست»ها میارزد؛ زیباییهایی که برای بسیاری حتی تحصیلکردههایش ناشناخته است و گاهی تحت تاثیر بازنمایی مکرر این «هست»ها غبار روی آن مینشیند.
سهراب هم این «هست»ها را درک کرده و بیراه نگفته که «چشمها را باید شست / جور دیگر باید دید / چترها را باید بست / زیر باران باید رفت / فکر را خاطره را زیر باران باید برد / با همه مردم شهر زیر باران باید رفت / دوست را زیر باران باید دید...»
عشق را زیر باران باید جست
امروز یک تهرانشناس هم گفته بود «شهری که روزی مامن چنارها و گنجشکها و قناتها بود، خاطرههایش را به دلیل نیازهای پایتخت به دست تاریخ سپرده است» اما از زاویهای دیگر، این تغییر محسوس در زندگی شهرنشینی طبیعی به نظر میرسد و زیباییهای زندگی مدرن در کنار نشانههایی از تاریخ پرفراز و نشیب آن همچنان پابرجاست و به همین دلیل عشق به تهران را زیر باران باید جست.
اگر این عشق را در دل داشته باشیم، طراوت پاییزی شهر و پرواز کبوتران در آسمان نیمهابری آن که عاشقانه به هرسو پر میکشند را خواهیم دید.
شاید به همین دلیل است که آسمان، این شهرِ پرهیاهو را امروز بار دیگر عاشقانه غسل داد و هدیهای از جنس شبنم بر شاخههای سبز درختان چنارش نشاند تا ساکنانش با وجود انبوه جمعیت به نسبت ظرفیت و وسعت آن، زندگی و تردد در خیابانهای شهر را شاعرانه لمس کنند.
خیابانهای قدیمی تهران همواره گنجینهای غنی از تاریخ و کوچههایش راوی داستانها و سرگذشتهای پررمز و رازی است و در حقیقت روز تهران بهانهای برای معرفی این شهر زیبا به مردمی است که روزگار خود را در آن میگذرانند؛ مردمی که در بیشتر موارد در زیر بمباران اطلاعات منفی نگاهی نه چندان واقعبینانه به شهر دارند یا اصلا آن را نمیشناسند.
شهری ناشناخته برای ساکنانش
کمی آن طرفتر و در یکی از همین خیابانهای پررمز و راز تهران، راننده یک خودرو زرد رنگ در کناری ایستاده و با چند نفر راجع به ظرفیتهای ناشناخته تهران گفتوگو میکند و آنانی که روی جدول کنار خیابان نشستهاند، گویا به نشانه تایید سخنانش، سکوت را اختیار کردهاند.
گفتوشنود آنان با زبان کوچهبازاری تهران در ادامه به خانههای تاریخی، کاخموزهها و دیگر ظرفیتهای گردشگری تهران کشیده میشود و سخن از عناوینی چون باغفردوس، سردرباغ ملی و کاخ گلستان به میان میآید؛ البته همهمهای هم بین آن سه نفر راجع به اینکه این اثرها در کجای تهران قرار دارد؟ هم به گوش میرسد.
اقبال به راهبرد انتقاد
علاوه بر چهرههای شاخص و تهرانشناسان برجسته که مدام از مشکلات و محدودیتهای این شهر سخن به میان میآورند، رسانهها هم به ندرت در مورد فرصتها و ظرفیتهای تهران دست به تولید محتوا میزنند و هر دو آنها به راهبرد انتقاد رغبت بیشتری از خود نشان میدهند.
به همین دلیل تفکیک واقعیت از ارزش و ذبح ارزشها در پای حقیقت به پدیده بازنمایی غیرواقعی در رسانهها منجر میشود و اصحاب رسانه کمتر به معرفی ظرفیتها و فرصتها و محتوای غیرانتقادی دست میزنند.
جای خالی روزنامهنگاری مسوولانه
رئیس دانشکده ارتباطات دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی در پاسخ به این سوال که چرا رسانهها در بازنمایی وقایع تهران روی منفی آن را بیشتر در نظر میگیرند؟ از روزنامهنگاری مسوولانه و نیاز فضای رسانه کشور به آن سخن به میان میآورد.
«اکبر نصرالهی» با تاکید بر اینکه توجه بیش از اندازه به ارزشهای خبری شهرت و برخورد روزنامهنگاری غیرمسوولانه تلقی میشود، اضافه کرد: ارزشهای خبری کلیکخور است و در وقایع ملی هم به چشم میخورد اما روزنامهنگاران باید به ارزشهای خبری دیگر هم توجه کنند.
وی با اشاره به جلوههای زیبای زندگی در شهر تهران، اظهار داشت: تهران جمعیت بسیار زیاد و متنوعی از ادیان، مذاهب و خردهفرهنگها با سلیقهها، سطوح متفاوت اقتصادی و تحصیلی را در خود جا داده است و آنان در شرایط تحریمها و فشارهای اقتصادی با زیبایی و همدلی در کنار هم زندگی میکنند.
«نصرالهی» با تاکید بر اینکه روزنامهنگاران باید زاویه دید خود را تغییر دهند، بیان کرد: این جمعیت متنوع علاوه بر تابآوری در برابر مشکلات، دست به کمکهای مومنانه میزنند و زیباییهای زندگی بشری را به نمایش میگذارند تا ثابت کنند که بنیآدم اعضای یکدیگرند.
وی با تاکید بر اینکه خبر در حقیقت همان چیزی است که مردم آن را نمیدانند، ادامه داد: ساکنان تهران بسیاری از ظرفیتهای چشمنواز تهران همچون بازار تهران، بناها و معماریهای تاریخی این شهر را نمیشناسند و از سوی دیگر حق دارند که با محتوای رسانهها سرگرم شوند.
وی اضافه کرد: گزینش و اولویت دادن به اخبار منفی و تنشها به ضرر مردم است و بر همین اساس باید رسانهها در توجه به ارزشهای خبری به توازن برسند و مسئولانه عمل کنند؛ این توجه متوازن به معنای ندیدن خبرهای منفی نیست و بلکه نادرست مخابره کردن است؛ در روزنامهنگاری مسوولانه اشکال کار باید دیده شود و در کنار آن، راهکارها برای جلب مشارکت مردم و مطالبه از مسوولان باید شناسایی و دنبال شود.
وی با تاکید بر اینکه ما به روزنامهنگاری تحقیقی و مسوولانه و توزان در توجه به همه ارزشهای خبری نیاز داریم، بیان کرد: روح و روان مردم نباید آسیب ببیند و آنان برای دانستن همه جنبههای یک رویداد، حق دارند.
هرچند که بسیاری از اندیشمندان حوزه رسانه نیز معتقدند که خبرها انعکاسی از واقعیتهاست اما انعکاس دقیق و صددرصدی نیست یعنی در همه حال با انعکاس ناقص روبرو هستیم به ویژه آنکه اقبال به راهبرد انتقاد، وجه غالب باشد که در این صورت آب زلال باران هم نمیتواند غبار را از ایماژ مخاطبان پاک کند.
«۱۴ مهرماه» با تصویب اعضای شورای اسلامی شهر تهران به عنوان «روز تهران» در تقویم عمومی کشور نامگذاری شد و این روز بهانهای است برای معرفی این کلانشهر به مردمی که روزگار خود را در آن میگذرانند.