هفته گذشته مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت از آغاز عملیات اکتشاف و استخراج نفت در مغان خبر داد و اعلام کرد که با اکتشاف میدان نفتی مغان، خوراک پالایشگاه تبریز تامین خواهد شد و دیگر نیازی به انتقال نفت از جنوب به شمال کشور نیست و این اظهارات مرزنشینان منطقه را به تحقق یکی از آرزوهای دیرینه‌اشان امیدوار کرد.
وجود نفت و مواد مرتبط با آن و سرمایه‌گذاری در زمینه صنایع نفتی می‌تواند بعنوان عامل جهشی برای توسعه یک منطقه عمل کند، چیزی که در منطقه مغان نسبت به آن از سالیان پیش بی‌توجهی شده و تاکنون اقدامات در این زمینه به نتیجه دلخواه نرسیده است.
ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی مهم‌ترین تاثیر طرح اکتشاف نفت در مغان است، صنعت نفت از صنایع اشتغال‌زا در کشور بوده و اکتشاف نفت در منطقه علاوه بر ایجاد اشتغال مستقیم شغل‌های جانبی زیادی را برای ساکنان منطقه بطور غیرمستقیم بوجود آورده و باعث رونق اقتصادی در منطقه خواهد شد.
توسعه صنایع جانبی نظیر صنایع پتروشیمی ، احداث پالایشگاه های خصوصی و سایر تاسیسات و فرآورده‌های نفتی از عوامل تاثیرگذار اقتصادی در وضع معیشتی و اشتغال مردم منطقه خواهد بود، بطور کلی این صنایع نه تنها گروه عظیمی از بیکاران را جذب خواهد کرد بلکه برای عده بسیاری از مردم نیز شغل ایجاد خواهد کرد.
رگه‌هایی از ذخایر نفتی و مواد مرتبط با آن در منطقه مغان در شمال اردبیل وجود داشته و در گذشته نیز اقدامات اکتشافی با حضور شرکت‌های داخلی و خارجی انجام شده اما این اقدامات تاکنون به نتیجه مشخصی منتهی نشده است.
اکتشاف نفت در مغان به ۶۰ سال قبل توسط یک شرکت فرانسوی باز می‌گردد که تعداد تاقدیس‌های منطقه را ۳۷ مورد عنوان کرده بود و تمامی این تاقدیس‌ها در داخل کشور بوده و به صورت مشترک با مرز کشور آذربایجان نیست؛ چند سال بعد شرکت روسی پس از مطالعات خود اعلام کرد با وجود برخورداری از ۳۷ تاقدیس، تعداد قابل بهره‌برداری ۱۷ مورد است که از روح‌کندی به خروسلو آغاز شده و تا "دیش داش" ادامه دارد.
نخستین اقدامات برای به حقیقت پیوستن رویای نفت مغان در سال ۱۳۸۷ عملیاتی شده و مجوز عملیات اکتشافی آن از سوی وزارت نفت صادر شد.
در ابتدای دهه ۹۰ یک تیم ۴۵ نفره بمنظور بررسی و مطالعه در منطقه مغان حاضر شد، این تیم در قالب چند گروه مجزا، عملیات مطالعه، بررسی و اکتشاف نفت را در مناطق مختلف شهرستان گرمی آغاز کردند و قرار شد نتایج بررسی‌های تیم اکتشاف نفت گرمی مغان که از مدت‌ها آغاز شده بود برای تصمیم‌گیری نهایی در زمینه برآورد ذخیره احتمالی نفت و مقرون به صرفه بودن یا نبودن اکتشاف آن به وزارتخانه مربوطه ارائه شود.
شرکت نفتی آی. ان. ای کرواسی و سپس شرکت‌هایی از اوکراین و کره جنوبی اقدام‌های اکتشافی را در منطقه انجام داده و بر اساس آرشیوهای خبری در همان سال‌های اول با حفر چندین دهنه چاه وجود نفت در عمق چهار تا پنج هزار متری در مناطقی از شهرستان گرمی مغان و عمق سه هزار متری شهرستان اصلاندوز مغان به اثبات رسید.
مغان در منطقه قیرلو از توابع شهرستان بیله‌سوار دارای ۲ بلوک نفتی است که ذخایر این ۲ بلوک بیش از چهار میلیارد بشکه نفت برآورد شده است، نفت این بلوک‌ها سبک بوده و از نظر کیفیت و پالایش فرآوری و فرآورده‌های نفتی خوب و با ارزش است.
نهایی شدن اکتشاف نفت در مغان
از سال‌ها پیش مردم استان اردبیل بویژه منطقه مغان انتظار اکتشاف نفت مغان را می‌کشیدند تا این منطقه به یکی از حوزه‌های نفتی تبدیل شده و پالایشگاهی هم در این منطقه احداث شود ولی تاکنون طلای سیاه در زیر خاک مدفون شده است.
اکنون پس از سال‌ها بلاتکلیفی و اقدامات و اظهارات متناقض گویا توجه دولت به موضوع نفت مغان بیشتر شده و وزارت نفت در زمینه انجام اقدامات اکتشافی و استخراجی در این منطقه جدی است.
به گفته سیدصالح هندی ، مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت امسال در ۲ محدوده نفتی و گازی گرگان و مغان عملیات اکتشاف نفت انجام می‌شود و این دو چاه جنبه‌های استراتژیک برای کشور دارند.
وی افزود: میدان گازی گرگان از این جهت استراتژیک است که نیاز گاز در مناطق شمالی را تأمین می‌کند و دیگر لازم نیست از عسلویه به شمال کشور گاز را منتقل کنیم. میدان نفتی مغان نیز از این جهت حائز اهمیت است که می‌تواند نفت پالایشگاه تبریز را تأمین کند و دیگر نیازی به انتقال نفت از جنوب به شمال کشور نیست.
هندی بیان کرد: سالیان سال است که از برخی نقاط روستاهای قیرلو بیگ‌باغلو و خلیفه‌لو شهرستان بیله‌سوار در نقطه "قیردرسی" نفت خام جاری می‌شود.
عباس جهانگیرزاده نماینده مردم بیله‌سوار، پارس‌آباد و اصلاندوز مغان هم با اشاره به اینکه عملیات کشف و استخراج نفت در مغان بزودی آغاز می‌شود، گفت: تیمی متشکل از مهندسان جهت احداث جاده دسترسی و آماده‌سازی محل چاه اکتشافی در منطقه آرتاداغ واقع در حومه روستای خلیفه‌لو عملیات اجرایی این طرح را انجام می‌دهند.
وی افزود: پیگیری‌های اساسی برای اکتشاف و استخراج نفت و اجرای این پروژه در مغان در حال انجام است و این طرح تحول عظیمی در اقتصاد منطقه ایجاد خواهد کرد.
جهانگیرزاده بیان کرد: مبلغ قرارداد این طرح در مرحله اول حدود ۸۵ میلیارد ریال است که در مدت زمان ۶ ماه انجام خواهد شد.
وی از فراهم شدن زیرساخت‌های جاده، برق و گاز برای طرح پروژه استخراج، اکتشاف مغان خبر داد و اضافه کرد: این طرح با پیشرفت فیزیکی ۴۰ درصدی در حال انجام است و مردم منطقه بویژه کشاورزان همکاری موثری در تسریع این طرح ملی دارند.
نماینده مردم بیله‌سوار ، پارس‌آباد و اصلاندوز در مجلس شورای اسلامی اظهارداشت: این طرح از مرحله اکتشاف تا استخراج و عرضه به پالایشگاه برای بیش از یک هزار نفر اشتغال‌زایی خواهد کرد که نوید بخش روزهای خوبی برای منطقه است.
اکبر بهنامجو استاندار اردبیل با بیان اینکه چاه‌های اکتشافی حفر شده به نفت رسیده است افزود: بر اساس آخرین نتایج اعلام شده هم‌اکنون در منطقه مغان کارهای کارشناسی انجام و چاه‌های اکتشافی حفر شده و به نفت نیز رسیده است.
وی بیان کرد: اکتشاف نفت مغان اقتصاد استان اردبیل را متحول کرده و در افزایش اشتغال استان موثر خواهد بود.
وی افزود: در سال جهش تولید شاهد شروع یک طرح بزرگ در منطقه هستیم که موجب خوشحالی مردم منطقه و ایجاد امید و انگیزه برای جوانان شده است.
در این حال انتشار اخبار امید بخش درباره اکتشاف و استخراج نفت در مغان موجب ایجاد شور و شعف در بین مرزنشینان شده است.
فیروز رنجبر، یکی از جوانان منطقه مغان با بیان اینکه از شنیدن خبر اکتشاف نفت مغان شوکه شدم افزود: سالیان سال است این طرح مطرح بود ولی نتیجه ای نداشت.
وی افزود: اگر این پروژه عملیاتی شود علاوه بر توسعه اقتصادی منطقه اشتغال جوانان هم مهیا خواهد شد.
رنجبر گفت: مغان ظرفیت بزرگی برای سرمایه‌گذاری دارد که در صورت توجه ویژه دولت هیچ جوانی در این منطقه بیکار نمی‌ماند.
قادر سربلند از اهالی بیله سوار مغان در این باره گفت: سال‌هاست نفت به حال خود در این منطقه رها شده بود و همیشه هم برای ما دغدغه بود که چرا سرمایه‌گذاری در این منطقه صورت نمی گیرد.
وی افزود: همه مردم از شروع عملیات این پروژه خوشحال هستند ولی نباید نیمه‌کاره بماند دولت باید کاری بکند این پروژه نتیجه بدهد.
حسن قبادی ، فرماندار بیله‌سوار مغان هم گفت: با توجه به بررسی‌های صورت گرفته، چندین منطقه در این شهرستان دارای ذخایر نفت و قیر بوده و نیاز است دولت توجه ویژه‌ای جهت اکتشاف و بهره‌برداری آن انجام دهد.
قبادی اظهارکرد: این مهم می‌تواند موجب تحول بزرگ در این شهرستان مرزی شود.
مرزنشینان منطقه مغان و شهروندان استان اردبیل سال‌هاست وعده‌های و اقدامات ناتمامی در زمینه اکتشاف و استخراج نفت را شنیده و شاهد بوده‌اند اما این‌بار امیدوارند که در سال پایانی دولت دوزادهم اقدامات عملی برای رسیدن به نفت و استخراج آن صورت گیرد تا زمینه و پایه‌ای برای اقدامات اساسی در آینده از جمله رونق صنایع نفتی در این منطقه باشد.
گزارش : یعقوب شاددل
.