به گزارش روز سه شنبه ایرنا، «مهدی جمالی‌نژاد» در گفت و گویی به مناسبت پانزدهم مهر روز ملی روستا و عشایر درباره جایگاه قانونی دهیاری‌ها، گفت: در سال ۱۳۷۵ با تصویب «قانون شوراها» و در سال ۱۳۷۷ با تصویب «قانون تاسیس دهیاری‌های خودکفا» در روستاهای کشور فصل نوینی از مدیریت روستایی در کشور آغاز شد. در این الگو، شوراهای اسلامی روستا و دهیاری‌ها به عنوان دو بال مدیریت روستایی در کشور محسوب می‌شوند.
معاون وزارت کشور ادامه داد: بر اساس این قانون به وزارت کشور اجازه داده شده که در روستاهای کشور، مجوز تاسیس نهاد دهیاری را برای اداره عمومی روستا صادر کند.
به گفته جمالی نژاد، روستاهای بالای ۲۰ خانوار یا ۱۰۰ نفر جمعیت می‌توانند دهیار داشته باشند؛ بر اساس قانون تاسیس دهیاری‌های خودکفا از سال ۱۳۸۲ تاکنون مجوز تاسیس ۳۷ هزار و ۱۱۸ دهیاری صادر شد و تاکنون ۹۵درصد جمعیت روستایی کشور زیر پوشش خدمات نهاد دهیاری قرار گرفته‌اند.
وی، دهیاری را طبق قانون یک نهاد عمومی غیردولتی دانست و گفت: بخشدار حکم دهیار را صادر می‌کند و دهیاران به نوعی نماینده دولت در روستاها به شمار می‌آیند.
معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزارت کشور افزود: بر اساس آیین‌نامه اجرایی قانون شوراها، دهیار هر روستا فردی است که با رعایت ضوابط و شرایط عمومی و اختصاصی از سوی شورای اسلامی روستا انتخاب شده و پس از معرفی به بخشداری و بررسی صلاحیت ایشان، حکم دهیار از سوی بخشدار صادر می‌شود.
وی درباره وظایف دهیاری‌ها، اظهار کرد: وظایف دهیاری‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شود؛ وظایف ذاتی نهاد دهیاری که صرفا توسط این نهاد به روستاها ارائه می‌شود مانند تنظیف سطح روستا و مدیریت پسماند، ساماندهی شبکه معابر و آسفالت معابر و کوچه‌های روستا، امور مربوط به ایمنی و آتش نشانی، ساماندهی امور مربوط به آرامستان و غسالخانه روستا، ایجاد فضای سبز و بوستان‌های روستایی و نظایر آنهاست و وظایف معاضدتی دهیاری که این وظایف، عمدتا وظایفی که به صورت همکاری با سایر نهادهای مسوول در سطح روستاست، وظایفی در موضوعات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مانند آنها که در همکاری با دستگاه های متولی هر بخش در سطح روستا صورت می‌گیرد را شامل می‌شود.
اختصاص ۲۱ هزار میلیارد تومان اعتبار به دهیاری‌ها در دولت تدبیر و امید
جمالی‌نژاد همچنین در باره میزان اعتبارت اختصاص یافته از دولت به دهیاری‌های کشور گفت: مجموع اعتبار پرداخت شده ملی و استانی به دهیاری‌ها از زمان تأسیس دهیاری‌ها در سال ۱۳۸۲ تا پایان سال ۱۳۹۸، نزدیک به ۲۵ هزار میلیارد تومان بوده است. در دولت‌های یازدهم و دوازدهم بیش از ۲۱هزار میلیارد تومان اعتبارات به دهیاری‌های کشور پرداخت شده است. این میزان پرداختی، ۸۵ درصد مجموع اعتبارات پرداخت شده به دهیاری‌ها از آغاز تأسیس تاکنون را شامل می‌شود.
رییس سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور اضافه کرد: پیش از تاسیس دهیاری‌ها در روستاهای کشور هیچ دستگاه و یا سازمانی متولی ارائه خدمات عمومی در روستاها به صورت واحد نبود. پس از تاسیس دهیاری‌ها در روستاهای کشور این امکان به وجود آمد تا دهیاری ها به عنوان مدیر ارشد روستا نسبت به ارائه خدمات در چارچوب وظایف خود به روستاییان اقدام کنند.
جمالی نژاد یادآور شد: این خدمات شامل جمع آوری، حمل و دفن زباله، خدمات ایمنی و آتش‌نشانی، مدیریت و نظارت بر ساخت و ساز، بهسازی معابر، احداث فضای سبز و بوستان روستایی، ساماندهی آرامستان و غسالخانه می‌باشد که به عنوان خدمات نوین روستایی تعریف می‌شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر در ۳۰ هزار روستا سیستم جمع‌آوری و حمل زباله ساماندهی و ۹۲۴ پایگاه آتش‌نشانی در کشور راه‌اندازی شده است که به ماشین آلات و اقلام امداد و نجات مجهزند و حدود ۹ هزار روستا را زیر پوشش دارند، ۱۳۰ هزار طرح عمرانی و خدماتی از سوی دهیاری ها در روستاها اجرا شده و به‌طور متوسط سالیانه حدود ۱۰هزار پروژه اجرایی می‌شود . هفت هزار و ۵۰۰ بوستان روستایی در روستاها ساخته و در ۷۶۱ روستا زیرساخت‌های گردشگری روستایی و توسعه بوم‌گردی ایجاد شده است.
حس تعلق روستاییان از مهمترین ظرفیت‌های توسعه مناطق روستایی است
جمالی نژاد با بیان اینکه مسأله روستا و عشایر جزو مسائل جدی کشور است و روستاییان و عشایر نقش موثری در افزایش سرمایه اجتماعی کشور دارند، اظهار کرد: روستاییان و عشایر در اقتصاد، فرهنگ و تمدن ما نقش به‌سزایی دارند که باید ابعاد مختلف آنرا به‌طور تخصصی ارزیابی کرد و همبستگی، وفاق و حس تعلق روستاییان از مهمترین ظرفیت‌های توسعه مناطق روستایی کشور است و ضرورت دارد ظرفیت‌های تاریخی، فرهنگی و اقتصادی روستاها به نحو مطلوب شناخته و شناسانده شود تا از آنها در برنامه‌های توسعه کشور به‌خوبی بهره ببریم.
معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور با اشاره به ظرفیت پنهان توسعه پایدار روستایی در توسعه کشور و تاکید بر ضرورت هویت دادن به روستاها و توجه به سبک زندگی روستایی و کارکردهای روستاییان در تولید و کارآفرینی و در نظر گرفتن سهم آنها در مسیر توسعه و پیشرفت کشور در برنامه ریزی‌های این عرصه، مهاجرت را از بزرگترین مشکلات حوزه روستایی عنوان کرد.
وی با بیان اینکه ریشه مهاجرت از روستا به چندین دهه قبل برمی‌گردد، گفت: بدون شک مهمترین بحث روستاها و عامل ماندگاری در روستاها اشتغال است و اگر توجه به این موضوع از سوی همه دستگاه ها افزایش یابد، شاهد بهبود وضعیت روستاها و شهرهای کوچک خواهیم بود. بر اساس آمارها در سال های اخیر در برخی مناطق کشور، شاهد بازگشت مردم به روستاها هستیم.
جمالی نژاد همچنین گفت: در قانون دهیاری‌ها، بسترسازی برای توجه به اقتصاد روستا و اشتغال در روستاها دیده شده و با حمایت‌ها و هماهنگی سازمان شهرداری ها و دهیاری‌های کشور، تاکنون ۹۵۰ شرکت تعاونی دهیاری‌ها با هدف ایجاد درآمد پایدار برای روستا و تحول در رویکردها نسبت به روستاها تشکیل شده که حدود ۲۱ هزار دهیاری، یعنی معادل ۵۶ درصد دهیاری های کشور، عضو آنها هستند و این تعاونی ها تاکنون بیش از ۱۰ هزار شغل در مناطق روستایی ایجاد کرده‌اند. حوزه کاری این شرکت‌ها در چهار موضوع فنی و عمرانی، خدماتی و گردشگری، فناوری اطلاعات و تولیدی و اقتصادی است.