به گزارش ایرنا، طی نه روز درگیری نظامی بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر قره باغ؛ حدود ۲۳۵ نفر کشته و بیش از صد ها نفر زخمی شده اند. از این تعداد کشته ها ۱۹ نفر غیر نظامی هستند که به نسبت کل کشته ها رقمی بزرگی محسوب می شود. درگیری در قره باغ در بازه زمانی نزدیک به ده روزه بدون وقفه تداوم داشته و درخواست های بین المللی برای توقف درگیری ها تاکنون بی اثر مانده است.
اظهارات روسای دو کشور درگیر در قره باغ
"الهام علی اف" رئیس جمهوری آذربایجان اعلام کرده که نبرد تا آزادسازی کامل سرزمین های از دست رفته ادامه خواهد داشت. وی همچنین در گفت و گوی تلویزیونی با مردم کشورش گفت: نمی توانیم حضور نیروی خارجی را در سرزمین مان تحمل کنیم. برای همین ارمنی ها باید نیروهایشان را از منطقه کوهستانی قره باغ خارج کنند. در جبهه مقابل هم "نیکول پاشینیان" نخست وزیر ارمنستان تاکنون سیگنالی از کوتاهی در برابر تقاضاهای دولت آدربایجان نشان نداده است و در پیامی فیس بوکی خواستار حضور داوطلبانه سربازان در جبهه های نبرد شده است. در پیام فیس بوکی نخست وزیر ارمنستان آمده است: "من از مردمان خودم برای نبرد جهت بقا و موجودیت مان و دفاع از سرزمین مادری مان دعوت به عمل می آورم". نگاه تحلیل محتوایی به سخنان روسای دو قدرت درگیر در قره باغ از حاکم بودن تعصب، احساس، هیجان زدگی در فضای سیاسی دو کشور خبر می دهد. فضایی که می تواند باعث کشدار و از کنترل خارج شدن بحران گردد.
امنیت انرژی اروپا در گرو حل بحران
نحوه آرایش نیروها، کنش های کلامی جدی بودن درگیری در قره باغ را نشان می دهد. با عطف به این واقعیت باید گفت که این دور از درگیری خونین ترین نبرد در طی بیست و پنج سال اخیر است و نشانه ای امیدوار کننده از آتش بس هم دیده نمی شود. برای همین تبدیل شدن قره باغ به کانون جدید نزاع در منطقه بیش از گذشته مطرح است. موقعیت جعرافیایی و ژئواستراتژیک قفقاز جنوبی در ترانزیت انرژی و لوله های نفت و گاز، اهمیت این منطقه را در سطح بین المللی ارتقا داده است. نگرانی از بحران قره باغ محدود به قدرت های منطقه ای مثل ایران و روسیه نیست و در سطح فرامنطقه ای هم کشورهای اروپایی با التهاب تحولات قره باغ را دنبال می کنند. "ینس استولنبرگ" دبیرکل ناتو در جریان سفرش به ترکیه اعلام کرد که بحران قره باغ راه حل نظامی ندارد و تقاضای آتش فوری در منطقه را داد. هم راستا با تلاش های دبیرکل ناتو سران اتحادیه اروپا در ابتکاری دیپلماتیک از جاستین ترودو نخست وزیر کانادا درخواست دعوت وزرای خارجه ارمنستان جمهوری آذربایجان برای سفر به اروپا و انجام دیدار چند جانبه کرده بودند. قدرت های اروپایی متوجه به خطر افتادن امنیت لوله های نفت و گاز که اتفاقا در جوار قره باغ هم است بوده و با توجه به در پیش بودن ایام سرد سال، ادامه بحران به کلی می تواند امنیت انرژی اروپا را تحت تاثیر قرار دهد.
نقش اثر گذار ایران،روسیه و ترکیه
اگر بحران قره باغ برای اروپا تهدید اقتصادی دارد، این بحران برای قدرت هایی مثل ایران و ترکیه جنبه، امنیتی و سیاسی و حتی جمعیتی ( آوراگی) دارد. تا همین امروز هم دهها خمپاره در اثر نزاع طرفین درگیر در داخل مرز کشورمان فرود آمده است. ادامه روند و تقابل بیشتر دو قدرت در زمین و هوا، نتیجتا عواقب امنیتی بیشتری خواسته و ناخواسته متوجه کشورمان خواهد کرد. روسیه هم که با ارمنستان قرارداد دفاعی- امنیتی دارد؛ ادامه بحران در قره باغ را فرصتی برای جریان های تکفیری اسلام گرا برای تقویت فعالیت هایشان در منطقه می داند که این امر با توجه به ظرفیت بحران تکفیری در چچن، می تواند، امنیت و تمامیت ارضی روسیه را در بلندمدت با تهدیدات جدی مواجه سازد. از سوی دیگر با توجه به حمایت آشکار ترکیه از جمهوری آذربایجان، ادامه روند بحران، سیاست خارجی روسیه را وارد چالش های جدی با ترکیه می کند. روسیه با توجه به سطح درگیری با ترکیه در دو منطقه سوریه و لیبی، تمایل ندارد با این کشور وارد کانون سوم درگیری آنهم در منطقه به اصطلاح خارج نزدیک اش شود. برآیند این موارد گویای این است که نزاع و درگیری به نفع هیچ کشوری نیست. اساسا بحران ها حامل تهدیدات و خطرهاست و کشورها را وارد فضای رقابتی و امنیتی می کند. انتظار این است که سه قدرت مهم ایران، ترکیه و روسیه وارد گفت و گوهای جدی و هدفمند در حل بحران شوند. هر کدام از این کشورها ظرفیت اثرگذاری بالایی در طرف های بحران دارند. روسیه صاحب نفوذ جدی در ارمنستان است و در برابر ترکیه هم ارتباط تنگاتنگی با دولت جمهوری آذربایجان دارد و مهم تر از همه جمهوری اسلامی ایران با هر دو قدرت تعامل مثبت و نزدیک دارد. منافع همسایگی ایران و اقتضای مسائل کلان امنیتی و سیاسی ایجاب گر این است که جمهوری اسلامی ایران با اتکا به دکترین صلح و دوستی اش، زمینه برقراری گفت و گوهای سیاسی میان باکو و ایروان را فراهم سازد. به عبارتی ایران ظرفیت هم افزایی ثبات در بحران قره باغ را دارد. این هم افزایی البته در گرو خواسته و نیت درست ترکیه و روسیه حاصل می شود. به این شکل که هم آنکارا و هم مسکو با در نظر گرفتن امنیت منطقه ای مجدانه به دنبال اقناع همپیمان شان برای مذاکره و گفت و گو باشند. کلام آخر اینکه نباید بحران و جنگ نظامی را سهل گرفت. سهل گرفتن بحران مساوی است با عمق یافتن بیشتر نزاع و درگیری که این امر می تواند، نبض بحران از کنترل قدرت منطقه ای خارج سازد و آن موقع در منطقه پای حضور بازیگرانی خارج از منطقه وسط بیاید که خود این موضوع می تواند حامل چالش و تهدید برای قدرت های نزدیک بحران باشد.