به گزارش ایرنا، مذاکرات وزرای خارجه ارمنستان، جمهوری آذربایجان و روسیه روز جمعه ۱۸ آبان پس از حدود ۱۲ ساعت به جنگ ۱۲ روزه پایان داد و طرفین در مورد یک سند مشترک و برقراری آتش‌بس در منطقه قره باغ توافق کردند. طی این مذاکرات طولانی که بامداد روز شنبه در مسکو به پایان رسید، باکو و ایروان در مورد آتش بس در قره باغ از ساعت ۱۲:۰۰ شنبه ۱۰ اکتبر(۱۹ مهر) توافق کردند.
همچنین بر اساس بیانیه مشترک صادره در پایان این نشست، ارمنستان و جمهوری آذربایجان با میانجیگری مشترک گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا مذاکرات اساسی را با هدف دستیابی به یک توافق صلح آمیز در اسرع وقت ادامه خواهند داد.
حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران روز شنبه و بلافاصله بعد از اعلام برقراری آتش‌بس در قره‌باغ، در تماس تلفنی با « ولادیمیر پوتین» همتای روس خود، از آتش بس در قره باغ استقبال و بر انجام گفت وگوهای بیشتر برای حل و فصل این مناقشه تاکید کرد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز روز شنبه و بلافاصله از برقراری آتش بس در قره باغ، در توئیتی از «توقف خصومت‌ها» در این منطقه میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان استقبال و آن را به مثابه «گامی به سوی صلح» توصیف کرد.
محمدجواد ظریف روز شنبه و بعد از شروع آتش بس توییت کرد: ایران از توقف خصومت‌ها در ناگورنو – قره باغ به مثابه گامی به سوی صلح استقبال می کند.
ما همسایگانمان ارمنستان و آذربایجان را ترغیب می کنیم تا در گفت و گویی اصولی بر مبنای احترام به قوانین بین المللی و تمامیت ارضی شرکت کنند.
ظریف همچنین از تلاش روسیه برای کمک به آتش بس در قره باغ قدردانی کرد.
وزارت امور خارجه ترکیه نیز ضمن استقبال از آتش بس، در عین حال تاکید کرد که این آتش بس نمی تواند جایگزین یک راه حل دائمی باشد.
با اینکه اعلام شده بود آتش‌بس بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان از ساعت ۱۲ روز شنبه برقرار خواهد شد اما چندین مورد شلیک سلاح‌های سنگین و اصابت گلوه به مواضع دو طرف بعد از برقراری آتش بس ادامه یافت و طرفین یکدیگر را متهم به نقض آتش بس کردند .
جهان ، خسته از جنگ و ناآرامی
درگیری‌های ارمنستان و جمهوری آذربایجان در حالی نزدیک به دو هفته ادامه داشت که کشورها و نهادهای جهانی بارها نسبت به توقف درگیریها و وخامت اوضاع هشدار داده بودند. در این راستا کارشناسان اعلام کرده بودند با توجه به شرایط جهان و چالش‌های مختلف، جامعه جهانی دیگر کشش جنگی دیگر را ندارد.
جنگ‌های دهه‌های اخیر در جهان از جمله جنگ افغانستان، عراق، یمن و لیبی نشان داد که نه تنها درگیریها هیچ سودی برای بشریت نداشته بلکه پیامدهای این جنگ‌ها سالیان سال بر مردم متحمل خواهد شد و دنیا را ناامن تر خواهد کرد.
جنگ‌طلبان غربی که از هر فرصتی برای رسیدن به اهداف توسعه طلبانه خود استفاده کرده‌اند، از ابزار جنگ به عنوان مسیری پرسود بهره برده‌اند حال آنکه ضرر و زیان این جنگ‌ها، دنیا را با چالش‌های ناگوار و فاجعه باری روبرو کرده ؛ از کمبود شدید مواد غذایی، دارو و کالاهای اساسی گرفته تا افزایش شمار پناهجویان و آوارگان و در نهایت به جای ماندن ویرانی‌هایی که نیاز به بودجه هنگفت برای بازسازی دارند.
پس از مناقشات مختلف دهه‌های اخیر در جهان، جامعه جهانی به این نتیجه رسیده که اهرم جنگ و درگیری نه تنها سودی برای دولتمردان ندارد بلکه شرایط را به شدت پیچیده می‌کند و عملا راههای رسیدن به رفاه و امنیت برای مردم جهان با جنگ و درگیری بسته می شود.
فرصتی مغتنم برای صلح پایدار در قره‌باغ
ارمنستان و جمهوری آذربایجان در حالی برای توقف درگیری ها به توافق رسیده‌اند که توافق این بار میان دو کشور با درخواست‌ها فراوان بین‌المللی برای آتش بس و آمادگی کشورهای همسایه برای کمک به برقراری صلح بیشتر از گذشته به چشم می خورد. در کنار درخواست کشورها و نهادهای مختلف در پایان دادن به این درگیریها، کشورهای همسایه از جمله ایران و روسیه آمادگی و حسن‌نیت خود را بیش از پیش برای پایان دادن به این درگیریها نشان دادند و دو طرف را به طور جدی به سوی صلح تشویق کردند.
ایران و روسیه در حالی به طور جدی به دنبال آتش‌بس میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بودند که کشورهای غربی از جمله آمریکا فقط به درخواست توقف آتش بس بسنده کرده و دست به اقدامی جدی برای پایان دادن به این درگیریها نزدند. این در حالی است که برخی کارشناسان معتقدند که تداوم مناقشه قره‌باغ به نفع برخی کشورهای غربی بوده و آنها به بهانه این تنش به دنبال حضور در منطقه قفقاز بوده‌اند.
در این میان ایران و روسیه آمادگی جدی خود را برای آشتی میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان اعلام کرده و پیشنهاداتی را در این زمینه ارائه کردند. این نشان می دهد که تهران و مسکو همواره در مسیر اقدامات صلح‌طلبانه و به دور از تنش گام برمی دارند و به خوبی به تبعات هرگونه وخامت اوضاع امنیتی منطقه آگاه هستند.
ناکارآمدی نهادهای غربی
از زمان تشدید تنش‌ها میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان در سال ۱۹۹۴ گروه میسنک و اتحادیه اروپا بارها بر حل و فصل مسالمت آمیز تنش‌ها در قره‌باغ تاکید کردند اما در پایان دادن به این مناقشه ناکام ماندند. گروه میسنک بارها تلاش کرد با ارائه مکانیزم‌های مختلف دو کشور را به سوی صلح پایدار پیش ببرد اما راهکارهایش بی ثمر بوده است. در این میان برخی تحلیل گران بر این باورند که غرب توانایی حل این مناقشه را داشته اما قصد حل و فصل آن را ندارد چون تداوم مناقشه میان ایروان- باکو به نفع برخی کشورهای غربی است.
توافق ارمنستان- جمهوری آذربایجان در حالی محقق شد که در این میان نقش سازنده کشورهایی همچون ایران و روسیه بیشتر از کشورهای دیگر در راستای پایان دادن به این مناقشه به چشم می خورد. این نشان می دهد که تهران و مسکو توانمندی کمک به کشورهای منطقه برای حل‌وفصل صلح‌آمیز مناقشات را دارند و در مسیر مقابله با هرگونه رفتارهای جنگ طلبانه و تنش‌زا حرکت می‌کنند.