«اردشیر سنایی» در گفت و گو با خبرنگار سیاسی ایرنا، با اشاره به تلاش‌های مسکو برای حل مناقشه قره باغ اظهارداشت: بحران قره باغ پیچیدگی خاص و ریشه‌های تاریخی دارد و بدون تلاش قدرتهای درگیر در این بحران از جمله روسیه، نباید انتظار حل و فصل آن را داشت.
این کارشناس مسائل بین الملل افزود: دور از انتظار نبود که در این دوره از درگیری‌ها، حل این بحران به شکل موقت و نه دائمی از سوی یکی از قدرتهای درگیر در دستور کار قرار بگیرد.
وی با اشاره به شدت درگیری‌ها در قره باغ گفت: دخالت قدرتهای منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای باعث شد تا روسیه تلاش‌های بیشتری برای کاهش تنش در منطقه قره‌باغ انجام دهد و با پیشنهاد آتش بس موقت به دنبال برگزاری مذاکره بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان برای کاهش تنش باشد.
سنایی با بیان اینکه بعید به نظر می‌رسد این آتش بس مناقشه قره باغ را سر و سامان و منازعه را کاهش دهد، گفت: حل این بحران نیاز به تدابیر دیپلماتیک دارد. اگرسازمان ملل، گروه مینسک و کشورهای درگیر در این بحران به یک جمع بندی برای حل بحران برسند، می‌توان شاهد حل و فصل این منازعه پرسابقه بود.
سنایی با اشاره به صف بندی کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای در قره باغ گفت: هر کدام از کشورهای بازیگر در این بحران به نوعی از طرفین درگیر در جنگ حمایت کردند. برخی چاره ای جز حمایت نداشتند و برخی هم به خاطر روابط با این کشورها سعی کردند که رضایت کشور متحد خود را حفظ کنند.
این کارشناس مسائل بین الملل با تشریح دسته‌بندی کشورهای درگیر در بحران قره باغ اظهارداشت: به نظر می رسد در این بحران روسیه طرفدار ارمنستان، آمریکا، اسرائیل و ترکیه طرفدار آذربایجان هستند و هر کدام سعی دارند از متحد خود حمایت کنند.
وی خاطرنشان کرد: حل نشدن این بحران از گذشته هم به دلیل حضور و نقش و حمایت‌های این قدرت‌ها از طرفین این منازعه بوده است در واقع این قدرت‌ها سعی می‌کنند حل بحران را به سمت تامین منافع خود هدایت کنند.
سنایی گفت: دخالت روسیه در این بحران و دعوت از دو کشور درگیر جنگ برای آتش بس موقت نمی‌تواند تغییری چندانی در حل بحران قره باغ به وجود آورد زیرا بازیگران این منازعه هر کدام منافع خاص خود را دنبال می‌کنند.
گروه مینسک نتوانست راه حل جامع برای حل بحران قره باغ ارائه دهد
سنایی گفت: تلاش‌های گروه مینسک در گذشته هر چند باعث برقراری آتش بس در منطقه قره باغ شد، اما راه حل دیپلماتیک برای حل این بحران از سوی این گروه ارائه نشده است. در واقع پیچیدگی‌های مسئله و تلاش قدرتهای بزرگ و منطقه‌ای برای مانع شد که این گروه بتواند به یک راه حل جامع برای حل مناقشه قره باغ دست پیدا کند.
وی افزود: دخالت قدرتهای بزرگ در بحران‌هایی که پیچیدگی خاص پیدا می‌کنند، بیشتر می‌شود و به هر میزان که دخالت قدرت های منطقه ای بیشتر شود امکان رسیدن به یک راه حل مسالمت آمیز برای حل بحران سخت‌تر می‌شود در عین حال حُسن حضور قدرتهای بزرگ در چنین بحران‌هایی این است که از طریق هماهنگی میان این قدرت‌ها امکان حل و فصل بحران بیشتر می‌شود.
این کارشناس مسائل بین الملل یادآور شد: همه این عوامل دست به دست هم داده و باعث شده تا امروز نتیجه مشخصی در مورد حل بحران قره باغ شکل نگیرد و به عنوان یک استخوان لای زخم باقی بماند و شاید در برخی از مواقع قدرتهای بزرگ نخواهند که این بحران به گونه ای حل و فصل شود برای اینکه منافعشان ایجاب می‌کند و می‌توانند با حمایت از یکی از کشورهای درگیر، آتش جنگ را شعله ور کنند و همین عوامل نقش عمده ای در پیچیدگی این بحران و لاینحل ماندن آن داشته است.
ایران در مناقشه قره باغ مواضع بهتری نسبت به بقیه کشورها داشته است
سنایی با اشاره به مواضع جمهوری اسلامی در مناقشه قره باغ، بیان داشت: مواضع جمهوری اسلامی در بحران قره باغ متفاوت بوده و به همین دلیل برداشت‌های مختلفی از این مواضع صورت گرفته است.
این استاد دانشگاه افزود: به نظر می‌رسد در ابتدای بحران قره باغ، جمهوری اسلامی تا حدودی غافلگیر شد و به نوعی کشورهای رقیب در این بحران وارد شده و از آذربایجان حمایت کردند. جمهوری اسلامی در ابتدای بحران به سمت ارمنستان رفت و همین موضوع منجر به کدورت در روابط ایران و آذربایجان شد، اما بعدها جمهوری اسلامی به این نتیجه رسید که نمی‌تواند بحرانی را در کنار مرزهای خود اینگونه مدیریت کند و با دعوت طرفین به مصالحه به دنبال ایفای نقش میانجیگری بوده است.
سنایی با بیان اینک جمهوری اسلامی به دنبال حل و فصل مناقشه است، افزود: تهران در تلاش است با حل این منازعه بتواند به عنوان میانجی، قدرت خود در بین کشورهای درگیر بحران تقسیم کند و هم اینکه پیوندهای خود را با آذربایجان و ارمنستان تثبیت کند.
وی خاطرنشان کرد: همسویی آذری زبان‌های کشورمان در این ماجرا با جمهوری آذربایجان مواضع تهران را از سمت ایروان به باکو کشاند و نوعی توازن را به وجود آورد.
این کارشناس مسائل بین الملل یادآور شد: جمهوری اسلامی در روزهای ابتدایی شکل گیری بحران به دنبال میانجیگری بود. با ادامه بحران، تهران با تاکید بر لزوم حفظ تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان و خروج ارمنستان از مناطق اشغالی وارد موضوع شد و از طرفین خواست تا مشکل خود را از طریق دیپلماسی حل کنند.
وی افزود: اتخاذ مواضع جدید ایران در مساله قره باغ باعث می شود تا آینده روابط ایران و آذربایجان تقویت شود و به بهبود مناسبات دو کشور منجر شود وهم توازنی در روابط ایران، آذربایجان و ارمنستان شکل بگیرد.
سنایی به سیاست های ترکیه در بحران قره باغ اشاره کرد و افزود: ترکیه همیشه به دنبال نفوذ در منطقه قفقاز بوده است و راه نفوذ در منطقه قفقاز را هم از طریق پیوندهای فرهنگی و زبانی و حمایت از جمهوری آذربایجان جستجو کرده است. تمام تلاش‌های تبلیغاتی، رسانه ای، لجستیکی و حمایت های مستشاری مستقیم یا غیرمستقیم ترکیه در قالب نفوذ به منطقه قفقاز است.