حمید فدایی گفت: فصل چهارم کاوش آبراهه‌های تخت جمشید باهدف بازگشایی بخش جنوبی آبراهه خاوری دروازه ناتمام انجام و در روند اجرایی این فصل از کاوش، کارگاه‌های دیگری با اهداف مختلف در محل دیوار جنوبی تختگاه، حیاط شرقی کاخ آپادانا و حیاط شمالی کاخ هدیش ایجاد و مورد کاوش قرار گرفت.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری تصریح کرد: فصل چهارم کاوش آبراهه‌ها در ادامه فصل قبلی و در بخش شرقی دروازه نیمه‌تمام متمرکز شده که با کاوش بخش عمده‌ای از مسیر مسدود آبراهه‌ها، انتظار می‌رود موضوع هدایت و دفع آب‌های سطحی در این بخش از تختگاه به‌خوبی انجام شود.
او افزود: در کاوش‌های مجدد به بقایایی از اسکلت‌های انسانی و حیوانی نیز برخورد شد که خود ظرفیت‌های جدیدی در مطالعات رویدادهای دوره هخامنشی و پس از آن در تختگاه تخت جمشید ایجاد کرده است.
فدایی نتایج به‌دست‌آمده از این فصل کاوش را حاصل برنامه‌ریزی، همکاری مجموعه‌ها و افراد مختلفی دانست و اظهار کرد: طی این فصل از کاوش‌ها حضور هیئت باستان‌شناسی در کنار کارشناسان، پایگاه تخت جمشید را بیش از گذشته زنده و پویا کرده است. همچنین هیئت باستان‌شناسی با واحد حفاظت و مرمت در بازگشایی تعدادی از دریچه‌های مسدود شده آبراهه‌ها در کاخ‌های روی صفه همکاری داشتند.
بازگشایی بیش از ۴۰ متر از مسیر جنوب آبراهه خاوری دروازه ناتمام
به گزارش میراث آریا، علی اسدی سرپرست گروه کاوش آبراهه‌های تخت جمشید در خصوص تداوم کاوش‌های فصل سوم در ابتدای این فصل گفت: در سال ۱۳۹۶ و در جریان فصل سوم کاوش در محل دریچه A آبراهه خاوری دروازه ناتمام به تراکمی از اسکلت‌های انسانی و حیوانی برخورد شده بود.
این باستان‌شناس افزود: این موضوع موجب شد تا در آن برهه زمانی با توجه به محدودیت فضای آبراهه و کند شدن روند کار، گروه کاوش به‌جای قسمت جنوبی آبراهه عملیات خود را به سمت شمال آن انجام دهد.
او تصریح کرد: کاوش فصل سوم در این قسمت تا فاصله ۵۰ متری ادامه پیدا کرد و در انتها با شناسایی یک اسکلت انسانی کامل به پایان رسید که به دلیل پایان مدت‌زمان مجوز کاوش کار بر روی آن به فصل چهارم موکول شد.
اسدی از فعال شدن چندین کارگاه به شکل هم‌زمان در فصل چهارم خبر داد و افزود: با توجه به تجربه به‌دست‌آمده در فصل سوم کاوش، در آغاز فصل چهارم پیش‌بینی می‌شد که در صورت کاوش بخش جنوبی آبراهه خاوری دروازه ناتمام در محل دریچه A، مجدداً به تراکم اسکلت‌های انسانی برخورد شود، بر همین اساس و به‌منظور جبران کند شدن احتمالی روند کار، کارگاه دیگری تحت عنوان کارگاه D در فاصله ۴۰ متری جنوب دریچه A بر روی آبراهه ایجاد شد تا بخش دیگری از گروه امکان انجام عملیات کاوش از این سمت را داشته باشد.
او با تأکید بر پیدایش اسکلت‌های جدید در آبراهه‌های تخت جمشید، بیان کرد: همان‌گونه که پیش‌بینی شده بود، در روزهای ابتدایی شروع کاوش در محل جنوب دریچه A آبراهه خاوری دروازه ناتمام به اسکلت‌های انسانی و حیوانی متعدد برخورد شد که به‌دقت مورد کاوش قرار گرفته است.
سرپرست گروه کاوش آبراهه‌های تخت جمشید در خصوص یافته‌های جدید این فصل کاوش گفت: علاوه بر اسکلت‌های انسانی و حیوانی، در روزهای پایانی کاوش این آبراهه یک چهره انسانی تراشیده شده بر روی زائده صخره‌ای دیواره شرقی کارگاه شناسایی شد که در نوع خود جالب توجه بود.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه هنر شیراز با اشاره به اقدامات انجام شده در کاوش دیواره جنوبی تختگاه تخت جمشید افزود: طی فصل چهارم کاوش آبراهه‌های تخت جمشید، دومین مرحله از کاوش دیوار جنوبی تخت گاه نیز انجام شد، این بخش از دیوار تختگاه به‌واسطه انباشت حجم عظیم خاک‌های حاصل از کاوش‌های موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو در دهه ۱۹۳۰ میلادی پوشیده شده و نیاز بود تا ضمن آزادسازی نمای دیوار یادشده، مواد باستان‌شناختی فراوانی که در خاک انباشتی وجود داشت نیز استخراج، ثبت و مطالعه شود.
اسدی در رابطه با استحکام‌بخشی و ساماندهی دیواره تخت گاه گفت: با توجه به اینکه در پایان فصل سوم کاوش، دیواره‌ها و کف کارگاه ایجاد شده بر روی دیوار تختگاه استحکام‌بخشی نشده بود، در جریان فصل چهارم کاوش بخش‌های فروریخته و شکاف برداشته دیواره‌ها و کف کارگاه نیز ساماندهی شد.
این باستان‌شناس در خصوص بازگشایی دریچه‌های دفع آب‌های سطحی و یافته‌های جدید سنگی، بیان کرد: هم‌زمان با کاوش کارگاه‌های یادشده در فصل چهارم، دو کارگاه نیز بر روی دریچه‌های مسدود شده موجود در حیاط خاوری کاخ آپادانا و حیاط شمالی کاخ هدیش ایجاد شد.
به گفته او کاوش این دریچه‌ها علاوه بر بازگشایی آن‌ها که هدایت و تخلیه روان آب‌های سطحی به درون شبکه آبراهه‌ها را ممکن ساخته است، به یافت قطعات متعدد ساقه ستون و سنگ‌های نقش دار هخامنشی منجر شده است.
سرپرست کاوش آبراهه‌های تخت جمشید مهم‌ترین نتایج حاصل از انجام این کاوش یافت قطعات متعدد نقش برجسته‌ها و دیگر اجزا کاخ‌های آن، بازگشایی دریچه هخامنشی مسدود شده بر روی آبراهه حیاط خاوری کاخ آپادانا و بازگشایی دریچه هخامنشی مسدود شده بر روی آبراهه حیاط شمالی کاخ هدیش، اعلام کرد که این دستاوردها اهمیت بسزایی برای این مجموعه جهانی و جهانیان به شمار می‌رود.