فشار های عصبی، تنش و در گیری و بحران های اقتصادی حاصل از آن و همچنین افسردگی و بالا رفتن درگیری های خانوادگی، خصوصا در دوران قرنطینه، از جمله پیامدهای شیوع کرونا در جامعه است. با این حال، نباید از کنار تاثیر مخرب این ویروس بر کودکان غافل ماند.کودکان به عنوان قشری ضعیف و شکننده دراین میانه پرآشوب، ممکن است کمتر مورد توجه قرار گیرند. در حالی که باید به صورت تخصصی تر به موضوع کرونا و کودکان توجه کرد.
کودکان در طی سالهای دوم و سوم زندگی، شکل‌گیری شخصیت خود را از مراقبین خود (مادر، پدر، پرستار) دریافت می‌کنند. این الگوبرداری رفتاری، نقش موثری درشکل گیری عاطفه و تیزهوشی کودکان دارد.بعد از سن سه سالگی کودکان مادر و پدر خود را زیر نظر داشته و در مرحله دریافت اعتماد به نفس و همچنین یافتن استقلال هستند.
آنها از سن سه سالگی به نقش والدین خود در زندگی توجه می کنند. رفتار والدین در ابعاد کوناگون زندگی مسیر رشد و پرورش فکری و روحی کودکان را می سازد. اکنون با در نظر گرفتن شرایط بحرانی این روزها، در کنار تحمل تمام سختی ها، باید والدین و پرستاران کودکان رفتارهای کنترل شده تری نسبت به ارتباط با کودکان داشته باشند. علی الخصوص که کودکان تحت تأثیر اضطراب‌های حاصل از اخبار این روزها قرار دارند.
از جمله رفتارهای کنترل شده ،عدم گفت‌وگوی زیاد در خصوص بحران کرونا است.هرچه در خانه کمترازاین موضوع صحبت شود اضطراب کودک کاهش پیدا می‌کند. زیرا با تکرار زیاد و عدم کنترل شنیداری آسیب هایی مانند «خودبیمارانگاری کودکان» را تهدید خواهد کرد و کودک خود را در مقابل این مشکل ناتوان دیده و احساس حقارت می کند.
به همین منظور بهتر است برای مدیریت تأثیر بحران کرونا بر زندگی کودکان نکات بهداشتی وآموزشی را به صورت غیرمستقیم به آنها آموزش دهیم. کودک ممکن است در این ایام دچار نگرانی‌هایی باشد که دررفتار های او بیشتراز کلام نمود پیدا می‌کند؛ در این شرایط وظیفه والدین و پرستاران توجه به این نگرانی هاست.آنها باید به سخنان او خوب گوش کنند و صادقانه با او حرف بزنند. اما لزومی ندارد تمام جزییات را به او بگویند. برای کم کردن نگرانی‌های کودک از او بخواهید نگرانی‌هایش را یا در قالب داستان تعریف کند و یا با کشیدن نقاشی آن را بروز دهد و در انتها روی آن نقاشی آب بپاشد ،خط خطی یا پاره کند.
کودکان نیازبه بازی با همسالان و حضور در اجتماع دارند که این نیازبا وجود شرایط پیش آمده کمتر میسر است . بنابراین تنها کاری که می‌توان برای آنها انجام داد ایجاد فضای بازی در خانه و حفظ روحیه نشاط در این محیط است. این فضا می‌تواند به همراه نقاشی و بازی های خانوادگی، مکالمه و ورزش و تحرک در فضای باز با حفظ پروتکل‌های بهداشتی همراه باشد. مهمترین امر این است که مراقبت کنیم کودکان بیش از اندازه با بازی‌های رایانه ای و فضای مجازی سرگرم نشوند.
همچنین یکی از آسیبهایی که کودکان در ایام کرونا به آن مبتلا می‌شوند، سندرم چندسیستمی یا چند دستگاهی (MIS-C) است که اولین بار در1967 شناسایی شده، پس از شیوع کرونا با ویروس کووید-19 نیز مرتبط شناخته شد. ابتلای کودکان به این سندرم نادر که چندین اندام را تحت تاثیرقرار می دهد، اغلب با بستری شدن در بیمارستان همراه است. علایمی که سازمان بهداشت جهانی به آن اشاره کرده است از جمله تب، دردشکم، استفراغ، اسهال، درد گردن، بثورات پوستی و خستگی است.
این سندرم معمولاً برای کودکی که کرونا گرفته است و یا از بیماری کرونا بهبود یافته اتفاق می‌افتد. باید تأکید کرد آسیب بزرگ این سندرم شوکی است که بعد از بیماری کرونا و ابتلا به این سندرم به کودک وارد می‌شود. این سندرم که نوعی سندرم التهابی است بسیار خطرناک است. بنابراین والدین با در نظر گرفتن حفظ روحیه کودکان و توجه ویژه به آنها در صدد ایجاد بستری سالم و ارتباطی مؤثر و دوستانه با فرزند خود باشند تا هم بتوانند از اضطراب کودکان جلوگیری کنند و هم از ابتلا به بیماری کرونا و عواقب آن. زیرا این اضطراب‌های وارد شده می‌تواند توان مقابله کودک را پایین آورده و سیستم ایمنی او را تضعیف کند.
مریم رزاز رحمتی/ کارشناس ارشد روان‌شناسی عمومی