به گزارش ایرنا؛ گرداندن اوباش در خیابان‌ها به دستور نیروی انتظامی تهران در روزهای اخیر با واکنش‌های تندی از سوی جامعه‌شناسان و کارشناسان فرهنگی و اجتماعی مواجه شده است. کاربران در شبکه‌های اجتماعی نیز در چند روز گذشته انتقادهای زیادی به این اقدام نیروی انتظامی داشته‌اند و اینگونه اِعمال مجازات در جامعه را موجب افزایش جرم و جنایت و ریخته شدن قبح شرارت و اوباشیگری در جامعه توصیف کرده‌اند.
نیروی انتظامی تهران روز سه‌شنبه ۱۵ مهرماه جاری، فردی را که به گفته آنان شرور منطقه مشیریه تهران بوده در خیابان در ملاء عام گرداندند. در ویدیوی پخش شده از این ماجرا ماموران پلیس که پوششی روی چهره خود دارند، به سر و صورت فرد اوباش ضربه می‌زنند تا او را وادار کنند در پیش چشم مردم به خودش فحش بدهد و ناسزا بگوید؛ اقدامی که موجب ناخرسندی و عصبانیت افکار عمومی شده است؛ چراکه مجازات افراد خاطی و مجرم باید طبق قانون و تحت شرایط مشخص شده در قانون توسط مراجع قضایی صورت گیرد.
از دفاع پلیس تا انتقاد قوه قضاییه از اوباش‌گردانی
با وجود برانگیخته شدن انتقادهای فراوان از سوی جامعه و کارشناسان به اوباش‌گردانی پلیس، سردار حسین رحیمی، فرمانده پلیس پایتخت، با دفاع از اقدام پلیس به متهم‌گردانی در سطح شهر، این اقدام را برای تادیب اراذل و اوباش، زورگیران، سلب‌کنندگان آرامش و آسایش مردم و دست درازان به نوامیس مردم دانسته است. به گفته رحیمی پلیس برای اوباش‌گردانی در خیابان «حکم قضایی» داشته است.
با وجود این اظهارات اما، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدابراهیم رییسی رییس قوه قضاییه به دادستان تهران دستور داده است در ماجرای متهم‌گردانی اخیر در خصوص مصادیق تعدی از قانون و نقض حقوق شهروندی، با متخلفین اعم از بازپرس و یا مامورین برخورد شود.
رییس قوه قضاییه، ضمن تاکید بر برخورد قاطع و بی امان با اراذل و اوباش، حکم به تشهیر را صرفا در صلاحیت دادگاه و آن هم در چارچوب قوانین و مقرارت دانسته و تاکید کرده است که تعرض به متهم ولو اوباش قطعا مجاز نیست.
نگاهی به اوباش‌گردانی در این سال‌ها
این نخستین بار نیست که نیروی انتظامی متهمان یا مجرمان را با روش گرداندن در خیابان مجازات یا به گفته خودش تادیب می‌کند. اوایل مهرماه جاری نیز شاهد اوباش‌گردانی پلیس در رشت بودیم. چند روز قبل‌تر از آن نیز چند تن از شروران منطقه تهران‌پارس در خیابان‌ها گردانده شدند.
در سال‌های گذشته هم مردم کوچه و بازار شاهد گرداندن اراذل و اوباش در خیابان‌ها بوده‌اند؛ افرادی که پلیس برای تخریب شخصیت‌شان آفتابه بر گردن‌شان آویزان کرده بود یا به شکل تحقیرآمیزی آنان را پیش چشم صدها مرد، زن، پیر، جوان و کودک روی خر سوار کرده بود.
تاثیر منفی برخوردهای خشونت‌بار پلیس بر جامعه و فرهنگ
برخورد خشن نیروی انتظامی با اراذل و اوباش در برابر چشم رهگذران کوچه و خیابان، آنگونه که بسیاری از کارشناسان فرهنگی و اجتماعی در اظهارنظرهای‌شان بر آن تاکید کرده‌اند، می‌تواند تاثیر مخربی بر روح و روان جامعه بگذارد، افکارعمومی را خدشه‌دار سازد و آنگونه که رییس قوه‌قضاییه در واکنش تازه خود به این اقدام بر آن تاکید کرده، به نقض حقوق شهروندی بیانجامد. رضا علیزاده جامعه شناس و عضو هیات علمی دانشگاه گیلان بتازگی در گفت‌وگو با ایرنا، با اشاره به این که برخی معتقدند چرخاندن در شهر یا کتک زدن مجرم عملی کارا جهت کاهش این اتفاقات است، خاطرنشان کرد: تجربه نشان داده است تنبیه باید با هدف بازگرداندن افراد به جامعه باشد. کتک زدن در ملاء عام فارغ از مباحث حقوقی و قانونی اثرات مخرب بیشتری دارد، بطوریکه حتی حس ترحم مردمی که تا دیروز منتظر دستگیری این افراد بودند را بر می انگیزد.
پخش تصاویر و فیلم‌های به‌جا مانده از تحقیر و کتک زدن شروران در رسانه‌های جمعی و فضای مجازی بی شک نتیجه‌ای جز بازتولید خشونت در جامعه نخواهد داشت و نه تنها راه و روش‌های مجازات در کشور را زیر سوال می‌برد بلکه به طور غیرمستقیم به جامعه به‌خصوص کودکانی که شاهد چرخاندن و کتک زدن اوباش در خیابان‌ها هستند، خشونت، برخورد فیزیکی و ایجاد رعب و وحشت برای دیگران را آموزش می‌دهد.
در همین ارتباط، امین حق ره مشاور و مددکار اجتماعی در گفت‌وگو با ایرنا می‌گوید: اینگونه برخوردها شاید در لحظه، تسکینی برای جامعه باشد اما قطعا هنجارشکنان را متنبه نمی‌کند. اگر هدف این بوده که فرد هنجارشکن متنبه و به جامعه بازگردانده شود با این کار نه تنها متنبه نمی شود بلکه تحقیر و روانش آکنده از خشمی می‌شود که یک جایی باید آن را تخلیه کند.
حال باید از تصمیم‌گیرندگان و عاملان شرورگردانی در خیابان‌ها این سوال را پرسید که آیا در تصمیم‌گیری‌های‌شان در این زمینه حتی لحظه‌ای به عواقب این‌دست اقدامات برای جامعه و مردم اندیشیده‌اند. باید از تصمیم‌گیرندگان و مجریان چنین مجازات‌های نامعمول این سوال را پرسید که آیا در زمان انجام اینگونه اقدامات صدای خرد شدن استخوان‌های اخلاق، فرهنگ و حقوق شهروندی را می‌شنوند یا نه؟ بی‌شک مجازات شروران و کسانی که برای جامعه و مردم تولید ناامنی می‌کنند باید همواره مورد توجه مسوولان و متولیان امر قرار داشته باشد، اما در شرایطی که به موجب گستردگی فضای مجازی و انتقال سریع اطلاعات، جهان به تماشای اقدامات ما نشسته است و برخی به دنبال یافتن بهانه‌ای برای تاختن به وضعیت حقوق در ایران هستند، اوباش‌گردانی و برخورد فیزیکی با متهمان در ملاءعام چه معنایی دارد؟ آیا چنین اقدام‌هایی آن هم در قرن بیست و یکم که قوانین مجازات در سراسر جهان روزبه‌روز در حال تکامل هستند، گرداندن و کتک زدن مجرم در خیابان نمی‌تواند به مثابه ضعف قانون در یک کشور تلقی شود و راه و روش‌های قضاوت و مجازات در جامعه را زیر سوال ببرد؟