به گزارش ایرنا، گروه ماشین‌سازی تبریز به عنوان یکی از صنایع مادر کشور در سال ۱۳۸۳ با سه هزار کارگر توسط سازمان خصوصی‌سازی واگذار شد؛ اتفاقی که سرآغاز افول این واحد صنعتی مادر تا به امروز بوده است.
گروه ماشین‌سازی تبریز در سال ۱۳۴۶ با هدف ایجاد اشتغال برای ۴۰ هزار نفر بنیان گذاشته شد کد در مدت کوتاهی بستری برای ایجاد صنایع وابسته بزرگ دیگری چون ریخته گری، لیفتراک سازی، ایدم و موتوژن و ... شد که هریک به مانند ستاره ای در آسمان صنعت ایران و منطقه درخشیدند.
قرار گرفتن نام گروه ماشین سازی تبریز در فهرست کارخانه های قابل وگذاری به بخش خصوصی در راستای اصل ۴۴ قانون اساسی با هدف ارتقای بهره وری و بهبود وضعیت شرکت، تیری بر ریشه قطور این مجموعه بود که افولش به دلیل سوء مدیریت و گماشتن مدیران ناکارآمد چند سالی قبل از آن آغاز شده بود؛ در تایید این ادعا می توان به این نکته اشاره کرد که تاریخ آخرین دستگاه وارد شده به این مجموعه سال ۱۳۸۰ شمسی می باشد که بیانگر سیر قهقرایی این مجموعه مادر تخصصی است.
واگذاری ماشین سازی تبریز به بخش خصوصی نه تنها بهبودی در وضعیت آن ایجاد نکرد، بلکه وضع بدتر شد و گروه ناگزیر شد دفتر ۱۰ طبقه تهران در چهار راه فاطمی را که همچون نماد صنعت تبریز و آذربایجان تلالو می کرد، برای پرداخت بدهی های بیمه، به قیمت ناچیز بفروشد.
فروش اموال و دارایی های شرکت برای برون رفت از وضعیت بدهی های سنگین جوابگو نبود، به گونه ای که کارگران ماشین سازی در سال های بعد بارها اعتصاب کردند و خواستار تعیین تکلیف آن شدند؛ این روند تا اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ که گروه به یک شخص حقیقی فروخته شد، ادامه یافت، اما این نیز دیری نپایید و با دستگیری مالک حقیقی مجموعه به اتهام فروش ارز در بازار آزاد، ماشین سازی با ورود قوه قضاییه به «صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد» به عنوان مالک قبلی آن بازگرانده شد.
این پایان ماجرا نبود و گروه ماشین‌سازی تبریز با پیشنهاد وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و تصویب هیئت دولت، تحت مالکیت این وزارتخانه قرار گرفت؛ واگذاری ماشین سازی به همراه هشت شرکت دولتی دیگر در ازای بدهی ۳۲ هزار میلیارد تومانی دولت به وزارت متبوع صورت گرفت.
اما به نظر می رسد که داستان غم انگیز افول ماشین سازی که اکنون تعداد کارگرانش به حدود یکهزار و ۱۰۰ نفر رسیده است، پایانی ندارد، زیرا اواسط مرداد ماه امسال بود که با تصویب هیئت عالی واگذاری، رسماً ۶۵ درصد از سهام کارخانه ماشین‌سازی تبریز به سازمان گسترش و نوسازی صنایع (ایدرو) واگذار شد تا مصداق شعر «هر کو دور ماند از اصل خویش/ باز جوید روزگار وصل خویش» باشد، هر چند که هنوز ۳۵ درصد سهام آن همچنان در اختیار شستاست.
بروز این وضعیت موجب شده که گروه ماشین سازی و ریخته گری تبریز همچنان بلاتکلیف و عاقبت داستان غم انگیز آن در هاله ای از ابهام بماند؛ کارگران این گروه صنعتی از اینکه «ایدرو» با گذشت بیش از ۲ ماه از واگذاری آن به این سازمان، مجموعه را تحویل نمی گیرد، گلایه دارند و می گویند که تغییر مالکیت باعث شده مدیریت فعلی کارخانه حق امضا نداشته باشد.
آنان نگران هستند که ادامه سردرگمی در مالکیت گروه ماشین سازی تبریز، به حیف و میل شدن احتمالی اموال و دارایی های آن بیانجامد و بر همیت اساس خواستار تسریع سازمان گسترش و نوسازی صنایع در تحویل گرفتن این مجموعه قدیمی هستند.
سهامدار اصلی ماشین‌سازی تبریز سازمان ایدرو است
استاندار آذربایجان شرقی گفت: طبق رای هیات داوری سهامدار اصلی شرکت ماشین‌سازی، سازمان گسترش و نوسازی صنایع(ایدرو) خواهد بود و هیچگونه نگرانی از بابت تداوم سردرگمی و بلاتکلیفی شرکت وجود ندارد.
محمدرضا پورمحمدی اظهار کرد: اخیراً هیات داوری تشکیل جلسه داده و خلع ید صندوق بازنشستگی فولاد از شرکت ماشین سازی و واگذاری شرکت به ایدرو قطعی شده، ولی هنوز این رای به صورت کتبی ابلاغ نشده و همه منتظر ابلاغ نظر هیات داوری هستیم.
پورمحمدی ابراز داشت: بنده با مدیران سازمان گسترش و نوسازی صنایع صحبت کرده‌ام که حتما کارخانه را تحویل بگیرند و هیات مدیره و مدیر عامل را در اسرع وقت تعیین کنند.
استاندار آذربایجان شرقی در عین حال خاطرنشان ساخت: باتوجه به تغییراتی که در وزارت صمت انجام گرفته، فرایند انتقال ماشین سازی کمی دچار تاخیر است و به کندی پیش می‌رود، ولی مطمئنا طی روزهای آینده هیات داوری خواستار رسیدگی به موارد خواهد شد.
وی در ارتباط با طرح موضوع واگذاری ماشین‌سازی به شستا ابراز داشت: چنین چیزی نخواهد شد، البته مصوبه‌ای مبنی بر واگذاری ۳۵ درصد سهام شرکت به شستا وجود دارد که هنوز کتبا ابلاغ نشده است.
وی تاکید کرد: در حال حاضر واگذاری ماشین سازی به ایدرو ۱۰۰ درصد قطعیت یافته و سهامدار اصلی شرکت ایدرو خواهد بود و هیچگونه نگرانی از بابت تدوام سردرگمی و بلاتکلیفی شرکت وجود ندارد.
استاندار آذربایجان شرقی یادآور شد: بالاخره مسائل اداری مثل ثبت هیات مدیره و تعیین مدیرعامل وجود دارد؛ امیدواریم طی روزهای آتی شرکت را تحویل بگیرند و به سرعت نواقص و نارسایی‌ها را برطرف کنند.
تعلل در انتقال ماشین سازی به ایدرو جایز نیست
نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس نیز گفت: طرح موضوع واگذاری شرکت ماشین‌سازی تبریز به شستا فقط در حد یک پیشنهاد بود و حال که رای قطعی هیات داوری صادر شده، تعلل در انتقال شرکت به ایدرو جایز نیست.
سیدمحمدرضا میرتاج الدینی اظهار کرد: بعد از حکم قطعی هیات داوری مبنی بر تملک سازمان گسترش و نوسازی صنایع(ایدور) بر شرکت ماشین‌سازی تبریز، موقعیت این شرکت هر چه سریع تر باید تثبیت شود.
وی افزود: بعد از تثبیت لازم است با یک روند صحیح و مناسب نسبت به واگذاری و انتقال شرکت به ایدرو اقدام شود و این شرایط بلاتکلیفی شرکت به پایان رسد تا خللی در اداره شرکت بوجود نیاید.
میرتاج الدینی در عین حال خاطرنشان کرد: باید مدیریت و نحوه اداره شرکت ماشین‌سازی هم تعیین تکلیف و هیات مدیره در اسرع وقت انتخاب شود تا شرکت در وضعیت بلاتکلیفی باقی نماند.
نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس در ارتباط با طرح موضوع واگذاری ماشین‌سازی به شستا از سوی تعدادی از نمایندگان ابراز داشت: زمانی که شرکت هنوز تعیین تکلیف نشده بود، ما این موضوع را به عنوان یک پیشنهاد مطرح کردیم.
وی اضافه کرد: به هرحال شستا هم که متعلق به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است، همانند ایدور که متعلق به وزارت صمت است، جزویی از دولت محسوب می‌شود، ولی قضیه واگذاری به شستا فقط در حد یک پیشنهاد بود.
میرتاج الدینی ادامه داد: وقتی تعیین تکلیف نهایی صورت گرفته و رای قطعی مبنی بر مالکیت ایدرو و وزارت صمت صادر شده است، باید از تعلل و ایجاد خلل در انتقال و اداره رکت و تعیین هیات مدیره جلوگیری و هیات مدیره شرکت هرچه سریع تر معرفی شود.
صندوق بازنشستگی به رای هیات داوری تمکین نمی کند
در همین حال حسین امامی، عضو شورای اسلامی کار گروه ماشین سازی تبریز نیز به تازگی در یک گفت و گوی خبری اعلام کرد: خدا را شکر می‌کنیم که هیات داوری رای قطعی بازگشت ماشین‌سازی به ایدرو را صادر کرد؛ خواسته ما هم سال‌ها همین بود، زیرا ماشین‌سازی یک شرکت منحصربفرد و تولیدکننده محصولات استراتژیک است و هرگز نباید متعلق به شخص باشد.
وی افزود: با وجود رای قطعی هیات داوری، مدیران صندوق بازنشستگی فولاد از این رای تمکین نمیکنند و نفراتی را که به کارخانه تحمیل کرده بودند، همچنان در مناصب خود باقی گذاشته‌اند.
امامی تشریح کرد: تاکنون نزدیک به ۶۰ نفر نیروی مازاد به کارخانه تحمیل کردهاند که با وجودی که هیچ‌یک تخصص های لازم را ندارند، در سمت‌های بالا به کار گمارده شده‌اند.
این عضو شورای اسلامی کار مدعی شد: اینکه گفته‌اند تولید را ۶۰ برابر و صادرات را ۲۰۰ برابر افزایش داده‌اند، اصلا صحت ندارد و آمار تولید نشان می‌دهد از زمان مالکیت قربانعلی فرخ زاد تا صندوق بازنشستگی فولاد نه تنها تغییر مثبتی صورت نگرفته، بلکه تولید همواره رو به افول بوده است.
وی اضافه کرد: آخرین گزارش آمار هفتگی تولید نشان می‌دهد میزان تولید کارخانه از ابتدای سال جاری تا ۱۷ مهرماه ۳۱۸.۹ دستگاه(برابرسازی و معادل سازی تولیدات برحسب ۱.۵ تراش است)، موجودی انبار ۸۰ دستگاه، تعهدات فروش داخلی ۳۵۳ و خارجی ۲۸ دستگاه است.
امامی با بیان اینکه در پیش فروش تولیدات گروه ماشین سازی تبریز در برخی مواقع ۵۰ درصد و در برخی مواقع ۳۰ درصد مبلغ فروش را دریافت می‌کنند، افزود: این در حالی است که از ابتدای سال ۹۸ تا ۱۳ تیرماه ۹۸، یعنی زمانی که صندوق بازنشستگی فولاد ماشین‌سازی را از نماینده فرخ زاد تحویل گرفت، ۱۵۴.۶ دستگاه در کارخانه تولید شده بود؛ موجودی انبار در آن تاریخ ۱۵۴ دستگاه، تعهدات فروش داخلی ۲۴ و خارجی ۲۲ دستگاه و به عبارت دیگر، موجودی انبار بیشتر از تعهدات بود.
عضو شورای اسلامی کار شرکت ماشین‌سازی تبریز ادامه داد: یک سال بعد از آن تاریخ یعنی از اول سال ۹۹ تا ۱۳ تیرماه سال ۹۹، تولید کارخانه ۱۴۸ دستگاه، موجودی انبار ۵۵ دستگاه، تعهدات فروش داخلی ۱۸۳ و خارجی ۸ دستگاه شده است؛ یعنی این دستگاه‌ها را ما باید به خریدار تحویل دهیم.
وی با بیان اینکه در طول یک سالی که مدیران فعلی کارخانه را تحویل گرفتهاند، انبار را خالی کرده و تعهدات کارخانه را افزایش داده‌اند، تاکید کرد: آمار به‌روز نشان می‌دهد ۸۰ دستگاه، موجودی فعلی انبار، تعهدات داخلی شرکت ۳۵۳ دستگاه و تعهدات خارجی هم ارائه ۲۸ دستگاه است؛ یعنی آینده ما را پیش فروش کرده و پولش را هم گرفته اند.
وی با اشاره به بیانیه اخیر جمعی از کارگران گروه ماشین سازی در مخالفت با واگذاری آن به شستا گفت: معتقدیم شستا همان مقیاس بزرگتر صندوق فولاد است.
واکنش مدیریت کارخانه ماشین سازی تبریز نسبت به اظهارات عضو شورای اسلامی کار
روابط عمومی گروه ماشین سازی تبریز در واکنش به اظهارات عضو شورای اسلامی کار این مجموعه در اطلاعیه ای اعلام کرد: در خصوص رأی هیئت داوری و تعیین تکلیف مالکیت، این شرکت همواره از مواضع و تصمیمات مراجع ذیصلاح استقبال نموده، کما اینکه شرکت با تصمیم مراجع ذیصلاح همه مکاتبات لازم باسازمان‌های متبوع به منظور رتق و فتق امور، هماهنگی‌های لازم را بعمل می‌آورد از این رو جهت دهی و اعلام طرفداری نامبرده از ارگان خاص ناشی از توهّمات و سوء‌تفاهم مصاحبه شونده می‌باشد.
در اطلاعیه آمده بود: درباره بکارگیری ۶۰ نفر نیروی مازاد، باید گفت: اولاً در این برهه از زمان و شرایط حاکم بر جامعه هر بنگاه اقتصادی از وظایف خطیرشان اهتمام ویژه در ایجاد ظرفیت اشتغال می‌باشد و دراین راستا عمده افراد جذب شده مستقیماً به واحدهای تولیدی از جمله مشاغل ماشین کاری از طریق مصاحبه فنی و علمی از بین دارندگان مدارک معتبر مرتبط بکارگیری شده‌اند و تماماً براساس درخواست و اعلام نیاز امورهای مربوطه جهت جایگزین افراد بازنشسته، به استخدام شرکت درآمدند.
اطلاعیه روابط عمومی گروه ماشین سازی تبریز حاکی است: با وجود سیر نزولی تولیدات شرکت از سال۱۳۹۳ به بعد،تولیدات سال ۱۳۹۸ نسبت به سه سال قبل از آن از بهبود نسبی برخوردار بوده، به طوریکه افزایش تولید سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۷ رشدی معادل۵۵ درصدی داشته است.
در اطلاعیه توضیح داده شده است: با وجود سیر نزولی تعداد فروش محصولات شرکت پس از سال۱۳۹۳ به بعد، فروش تعدادی محصولات سال۱۳۹۸ نسبت به سنوات ۱۳۹۵، ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷، از بهبود نسبی برخوردار بوده، به طوریکه افزایش تعداد فروش سال۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۷ افزایشی معادل۱۰۰ درصدی (رشد ۲ برابری) داشته است.
بنا بر اطلاعیه روابط عمومی گروه ماشین سازی تبریز، مبلغ ریالی فروش عملکرد سال ۱۳۹۸ این مجموعه نیز نسبت به سنوات قبل از رشد چشمگیری برخوردار بوده، به طوریکه افزایش مبلغ ریالی فروش سال۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۷ افزایشی معادل ۱۹۴درصدی (رشد۳برابری) داشته است (شامل رشد ۵۰ درصدی صادرات)
اطلاعیه حاکی است: افزایش تعهدات فروش، ناشی از احیاء مجدد اعتبار شرکت نزد خریداران محصولات تولیدی این شرکت می‌باشد که طبق سیاستهای داخلی، درصدی از مبلغ سفارشات در موقع ثبت سفارش اخذ و مابقی (مبلغ عمده) با نرخ روز در زمان تحویل محصولات، وصول می‌شود و این احیاء اعتبار شرکت، در سایه تلاش همکاران سخت‌کوش، با وجود مشکلات عدیده شرکت و تحریم‌های ظالمانه بین‌المللی با تلاش مضاعف در تحویل به موقع تعهدات به وجود آمده است.
در اطلاعیه از طی مراحل پایانی پروتوتیپ ۲ نوع محصول جدید (TME۶۰-HIGH TECH وTC۵۰) و امکان تولید انبوه در سال آتی، عقد قرارداد ۵ ساله با کشور سوریه به مبلغ ۲۶ میلیون دلار و پوشش بیمه‌های تکمیلی درمان پرسنل و پرداخت مرتب هزینه‌های ماهانه جهت برخورداری پرسنل از مزایای مربوطه به عنوان برخی دیگر از دستاوردهای گروه ماشین سازی تبریز در مدوره مدیریت جدید آن یاد شده است.