تهران- ایرنا- رهبر پیشین ارکستر ملی و چهره نامدار هنر موسیقی ایران با تاکید بر آنکه استاد شجریان از موسیقی فقط برای تفریح و سرگرمی استفاده نمی‌کرد، گفت: او موسیقی را ابزاری برای انتقال اندیشه‌ای‌ می دید که به تعامل و ارتقای فرهنگ جامعه کمک کند.

نادر مشایخی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با بیان آنکه زنده‌نام شجریان جزو معدود افرادی است که می‌توانم او را استاد خطاب کنم گفت: او استاد موسیقی و به‌ویژه استاد آواز بود و تعاریفی که برای من درباره آواز موسیقی ایران کرد کاملاً دقیق و پاسخ‌دهنده سوالاتی بود که سال‌ها از خود می‌پرسیدم.

وی ادامه داد: هنر او تنها آوازش نبود. صدای خوبی داشت، در حوزه تکنیک موسیقی ردیفی- دستگاهی ایران حرف آخر را می‌زد و بسیار ماهر بود. از نظر دینامیک و وسعت صدا در اوج قدرت بود و هر چه از حجم صدای او صحبت کنیم، کم گفتیم. آقای شجریان تعریفی که از آواز، هنر و مکتب موسیقی سنتی ایران ارائه داد برای همیشه ماندگار و جاویدان خواهد بود.

راز ماندگاری شجریان هنرمند بودن اوست

پدرم (مرحوم جمشید مشایخی) همواره بین موزیسین بودن و هنرمند بودن تفاوت می‌گذاشت و می گفت یک نفر ممکن است موزیسین خوبی باشد اما شجریان به معنای تام و تمام کلمه هنرمند بود. هنرمند بودن یعنی آنکه او از موسیقی فقط برای تفریح و سرگرمی استفاده نمی‌کرد و به قول خودش «برای اندیشیدن تلاش می‌کرد».

وی تصریح کرد: چنین هنرمندی جایگاه بالایی برای مردم پیدا خواهد کرد زیرا مردم نیز از هنرمندان خود انتظار جریان سازی در حوزه تأمل، تفکر و تعمق جامعه را دارند. شجریان از موسیقی استفاده می‌کرد برای انتقال اندیشه‌ای که می‌تواند به تعامل و ارتقای فرهنگ جامعه کمک کند.

میراث شجریان برای جوانان

مشایخی در پاسخ به این پرسش که می توان به پُر شدن جای خالی زنده‌نام شجریان در عرصه موسیقی ردیفی - دستگاهی ایران امید داشت یا وی هنرمندی یکه و یگانه بود گفت: شجریان بی تردید هنرمندی استثنایی و تکرار نشدنی بود. اما مساله آن است که ما در جنبه‌های مختلف در هنر حرکت و تغییر می‌کنیم. این تغییرات را جوانان می‌توانند ادامه و انجام دهند.

حمایت از جوانان مسأله‌ای بود که خود زنده‌نام شجریان بر آن تاکید داشت و همواره می‌گفت باید پویا باشیم و با امید به آینده نگاه کنیم. چیزی که جوانان از شجریان یاد می‌گیرند همین نکات است که همواره دنبال ابداع، خلق، کارهای جدید و حرکت به سمت آینده با امید باشند.

استاد محمدرضا شجریان پس از تحمل دوره طولانی بیماری پنجشنبه گذشته (۱۷ مهر) در بیمارستان جم تهران در ۸۰ سالگی درگذشت. مراسم اقامه نماز بر پیکر استاد محمدرضا شجریان صبح جمعه (۱۸ مهر ماه) در بهشت‌زهرا(س) با حضور شمار زیادی از اساتید موسیقی و علاقه‌مندان به خسرو آواز ایران برگزار شد. بنا به وصیت استاد پیکر وی به شهر توس منتقل و صبح شنبه (۱۹ مهرماه) در کنار مقبره‌ فردوسی بزرگ به خاک سپرده شد.

استاد شجریان حلقه‌ای از زنجیره گرانسنگ استادان موسیقی و آواز اصیل و سنتی بود که نامش در کنار اساتیدی نظیر عبدالله دوامی، اسماعیل مهرتاش و حسین طاهرزاده در تاریخ موسیقی ایران قرار گرفت، نامی که تا سال‌ها ظهور جانشینی برای او غیرممکن به نظر می‌رسد.

وی زاده اول مهر ۱۳۱۹ در مشهد، موسیقی‌دان، آهنگ‌ساز، خواننده و خوشنویس ایران زمین و نامزد دو جایزه گرمی بود که توسط سایت انجمن آسیا به‌عنوان پرآوازه‌ترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی معرفی شد. همچنین روزنامه ونکوورسان او را یکی از مهم‌ترین هنرمندان موسیقی در سال ۲۰۱۰ و یکی از ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کرده‌ بود.

شجریان در طول فعالیت هنری خود موفق به تولید حدود ۶۰ آلبوم موسیقی، خوانندگی در تیتراژ فیلم‌هایی چون دلشدگان، ابجد و زمستان، و اجرای بیش از ده‌ها کنسرت داخلی و بین المللی شده است.