مولانا در مثنوی اش روایتی از پیامبر اکرم (ص) را اینگونه به شعر بدل کرده "لیک بگریزید از سرد خزان /کان کند، کو کرد با باغ و رزان".بدین معنا که برای حفظ تندرستی، خود را از باد پاییز بپوشانید.
ویروس ها در سرما بیشتر زنده می مانند
به گفته پزشکان ویروسها در رطوبت کمتر و دمای پایین‌تر بیشتر زنده می‌مانند ضمن این که در فصول پاییز و زمستان افراد بیشتر در منزل و فضاهای بسته بسر می برند و همین باعث افزایش احتمال بروز عفونت می شود.
دکتر بردلی چیپس مدیر کالج آلرژی، آسم و بیماری‌های سیستم ایمنی آمریکا معتقد است : در فصل پاییز، میزان حساسیت فصلی افزایش پیدا می‌کند و بدن افراد برای ابتلا به عفونت‌ها مستعدتر می‌شود. در این شرایط، التهاب بینی که به دلیل حساسیت پدید آمده است، کار ویروسها را برای ورود و انتشار از طریق بینی راحت‌تر می‌کند.
به گفته وی، از سوی دیگر سیستم ایمنی بدن بر اثر بروز حساسیت و آلرژی، درگیر می‌شود و منابع دفاعی کمتری در بدن به‌صورت آزاد می‌توانند از شما در برابر بیماری‌ها محافظت کنند. به‌این‌ترتیب حتی اگر شما حساسیت نداشته باشید نیز نوسانات فصلی هوا و عواملی مانند تغییر در فشار اتمسفر، دما و باد می‌تواند راههای هوایی و بینی شما را تحریک کند و عملا شما در برابر سرماخوردگی و عفونت‌ها ضعیف‌تر می‌شوید.
پژوهشگران همچنین اعتقاد دارند همزمان با کاهش دما، سرماخوردگی نیز شایع‌تر می‌شود. نتایج پژوهشی جدید در دانشگاه ییل (Yale) نشان می‌دهد که کاهش دمای محیط به میزان ۷ درجه سانتی‌گراد می‌تواند مقاومت بدن را در برابر تکثیر ویروس سرماخوردگی کاهش دهد.
دکتر آکیکو ایواساکی استاد زیست‌شناسی و ایمونولوژی در دانشکده پزشکی ییل می‌گوید: هر بار که بدن ما در معرض عفونت قرار می‌گیرد، تلاش می‌کنیم با ترشح اینترفرون‌ها با آنها مقابله کنیم. ما متوجه شدیم که اگر درجه حرارت محیط را از ۳۷ درجه سلسیوس به ۳۳ درجه کاهش دهیم، این تغییر می‌تواند قدرت سیستم ایمنی را کاهش دهد و ویروسها مجددا تکثیر شوند ، همان که امروز متخصصان در موضوع ویروس کرونا هم بدان باور دارند.
به اعتقاد دکتر ایواساکی، اقداماتی از قبیل ماسک زدن ، شستن مرتب دست‌ها به‌ویژه قبل از غذا خوردن ، بهترین راه برای جلوگیری از نفوذ میکروارگانیسم‌ها به بدن است. نتایج مطالعه‌ای جدید نیز نشان می‌دهد که مکمل‌های ویتامین D می‌تواند به شما در محافظت از سرماخوردگی و آنفلوآنزا کمک کند.
این درحالی است که این ابزارها چون ماسک و الکل و شست و شوی مرتب دست ها خود عامل کنترلی خوبی در برابر کرونا هم هستند.
در واقع این فصل و سرما و بیماری های ویروسی شایع آن این روزها که همزمان با جولان کرونا شده و بر شدت شیوع و عوارض این ویروس نوین که این ماهها جهانگشا شده می افزاید و می تواند بر وخامت اوضاع و افزایش قابل توجه آمار فوتی ها بیافزاید.
چنانکه طی روزهای اخیر هم اینگونه شده و آمار فوتی ها ناشی از کرونا در کشور طی یکی دو ماه گذشته به زیر ۵۰ نفر و ۱۰۰ نفر رسیده بود است اکنون به حدود ۳۰۰ نفر رسیده است .
گیلان همچنان در مرکز هدف کرونا
در این میان گیلان از نخستین استان هایی بود که درگیر کرونا شد گرچه علت دقیق آن هنوز مشخص نیست اما احتمالا به دلیل گردشگرپذیری آن و مراودات اقتصادی با چین به دلیل داشتن بندرگاه و منطقه آزاد و پایانه باری در صف نخستین استانهای مبتلا قرار گرفت.
پس از فروکش کردن موج نخست کرونا و گرم شدن هوا ورود مسافران به پردیس گیلان فزونی گرفت و دلواپسی ها را نیز بیشتر کرد.
اما با آمدن خزان و فعالیت بیشتر ویروسها و افزایش موارد زکام و آنفولانزا در کنار رفت و آمد مسافران و حمل و نقل بار از کشورها و استان های دیگر و کاهش حساسیت های مردم این نگرانی ها تشدید شده و افزایش آمار بیماران مبتلای ورودی به مراکز درمانی هم بر شدت این نگرانی ها افزوده است.
افزایش ورود مسافر با وجود سلطه کرونا
اما این روزها برخی از مردمان چنان عزم شان را جزم سفر کرده اند که با وجود هشدارهای کارشناسان پزشکی ، تعطیلی تفرجگاه ها و بسته شدن بسیاری از مسیرهای گردشگری هیچ چیز نتوانسته مانع ورود آنها به گیلان؛ دیار دریا و باران شود.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای گیلان در بیست و هفتمین روز مهرماه از افزایش ورود خودروها طی سه روز تعطیلات آخر ماه صفر نسبت به سه روز ماقبل آن خبر داد.
فریبرز مرادی یادآور شد: بر اساس آخرین آمار دریافتی از بیست و سوم تا بیست و پنجم مهرماه تعداد ورودی خودروها نسبت به سه روز ماقبل آن نشان دهنده افزایش ۳۴.۵ درصدی است.
این در حالی بود که پیش از تعطیلات آخر ماه صفر استاندار گیلان دستور بستن تفرجگاه ها و مسیرهای منتهی به مناطق گردشگری استان را داد اما باز هم شاهد خیل مسافرانی بودیم که با بهانه ها و عناوین مختلف شهر و دیار خود را ترک کرده و عازم گیلان شده بودند.
دستور استاندار گیلان برای بستن تفرجگاه ها
استاندار گیلان اواسط هفته قبل با اشاره به وضعیت قرمز کرونایی استان و روند افزایشی مبتلایان و بستری‌شدگان در بیمارستان‌ها اعلام کرد که همه تفرجگاه ها و مراکز تفریحی استان مسدود است و به فرمانداران تأکید شده بر استمرار این تعطیلی ها نظارت کافی داشته باشند.
ارسلان زارع با اشاره به قرار داشتن گیلان در وضعیت قرمز کرونایی بر لزوم پرهیز هموطنان از سفر به این استان تأکید و بیان کرد: از مردم می خواهیم در این ایام بویژه با توجه به شرایط استان به لحاظ شیوع بیماری، به استان سفر نکنند.
وی سفر را یکی از مهمترین عوامل انتقال کرونا خواند و با اشاره به افزایش تعداد مبتلایان به این بیماری در استان اضافه کرد: نباید حساسیت ها نسبت به این بیماری کاهش یابد بلکه لازم است ضمن استفاده از اقلام مراقبتی به خصوص ماسک و رعایت توصیه های بهداشتی توسط عموم شهروندان، از انجام اقداماتی همچون سفر که موجب شیوع بیشتر ویروس می شود، خودداری به عمل آید.
استاندار گیلان عادی انگاری نسبت به بیماری را اقدامی خطرناک که منجر به بروز بحران می شود، دانست و ادامه داد: بوستان ها و مراکز تفریحی و گردشگری در نقاط مختلف استان، تعطیل است و به فرمانداران نیز تأکید شده بر استمرار این تعطیلی ها نظارت کافی داشته باشند.
نماینده عالی دولت در گیلان همه مناطق استان را طبق اعلام دانشگاه علوم پزشکی آلوده به ویروس ذکر و اضافه کرد: مدیریت این شرایط دشوار، نیازمند همکاری مردم و تقویت حس مسئولیت شناسی اجتماعی است و این انتظار را از عموم هموطنان داریم که برای قطع چرخه ویروس کرونا به مسئولان یاری رسانند.
تردد مسافران از راههای مهم انتقال ویروس
یکی از پزشکان فعال در گیلان در مصاحبه با ایرنا اظهار داشت :به نظر می رسد یکی از علل درگیر بودن گیلان ، ورود مسافران باشد چه آنان که به عنوان گردشگر می آیند چه بومی هایی که برای یافتن فرصت های شغلی مناسب در شهرهای دیگر مانند تهران و جنوب بسر می برند و در مناسبت ها و ایام تعطیلی به زادگاه خود باز می گردند.
وی که نخواست نامش ذکر شود ، اظهار داشت: با این شرایط وضعیت شیوع کرونا در استان به دلیل ورود و خروج های کنترل نشده تا زمان مهار بیماری همچنان در شرایط قرمز باقی خواهد ماند.
این پزشک با اشاره به فعالیتهای تخلیه و بارگیری کالا از سایر کشورها و شهرها از طریق کشتی در بندرگاه و کامیون و تریلی در پایانه بار و نیز آغاز صید ماهیان استخوانی از دریا خاطرنشان کرد: نظارت و تشدید و تکمیل کنترل ها از نظر تمام مسایل فنی سلامتی در کلیه بارگیری ها و مکان های ماهیگیری و سایر اماکن به کنترل شیوع کرونا می کند.
ماسک در حال حاضر و بر اساس آخرین پروتکل های WHO تنها و بهترین وسیله حفاظتی در قبال کروناست.
وی متذکر شد: مسئولان می توانند با تهیه اقلام بهداشتی کنترل ویروس کرونا بویژه ماسک و الکل و در دسترس قرار دادن آسان آن برای همه اقشار جامعه با توجه به مشکلات معشیتی در راستای مشارکت جامعه گام بزرگی بردارند و با در اختیار نهادن این اقلام می توانند زدن ماسک را به صورت اجباری مصوب نمایند.
در این میان ماسک در سطح استان به وفور و با قیمت های مناسب وجود دارد آنچنانکه جدای از داروخانه ها و فروشگاه ها حتی دستفروش ها هم عرضه کننده ماسک البته در بسته بندی های پلمب شده هستند.
این پزشک گیلانی، کنترل مکان های پر تجمع مانند رستوران ها ، قهوه خانه ها ، مجالس و مراسم عزاداری و عروسی و غیره را نیز در پیشگیری از بیماری و کنترل آن کمک‌کننده خواند.
وی خاطرنشان کرد: درصورت شدت گرفتن بیماری و وخامت اوضاع ؛ قرنطینه کردن البته با در نظر گرفتن مشکلات اقتصادی و کمک در زمینه اقتصادی نیز از راهکارهای مدیریت شرایط است اما ای کاش مردم خود مراعات کنند که کار به این شرایط نرسد.
وی با بیان اینکه کادر درمانی و بهداشتی طی این ماهها به علت حجم و فشار کاری مضاعف ناشی از شیوع کرونابه شدت دچار خستگی مفرط و فرسودگی شده اند ضمن آنکه مشکلات اقتصادی با توجه به تورم موجود خود تبدیل معضل و چالش جدی همه مردم شده و تعطیلی دوباره می تواند فشار را بر تک تک آحاد جامعه دو چندان نماید.
اما فقط نقش مسافران در مدیریت شیوع کرونا مطرح نیست که تک تک آحاد مردم در این حوزه نقش محوری دارند.آنگونه که گفته می شود رعایت توصیه های بهداشتی مثل زدن ماسک و فاصله گذاری های اجتماعی و پرهیز از تردد و غیره در استان به زیر ۴۵ درصد رسیده است.
کم رنگ شدن رعایت پروتکل ها و افزایش شمار بیماران
رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی گیلان گفت: طی یک هفته اخیر آمار مبتلایان به بیماری کووید ۱۹ در بخش های "بستری و سرپایی" و میزان مرگ و میر سیر صعودی یافته است.
دکتر ارسلان سالاری اظهار داشت: شاهد حضور مسافران زیادی در گیلان هستیم ضمن اینکه رعایت پروتکل ها کمرنگ شده و این عوامل موجب افزایش آمار مبتلایان به کرونا در این استان گردیده است.
وی با اشاره به کاهش میزان رعایت پروتکل های بهداشتی در کشور و در این استان خاطر نشان کرد: بسیاری از دستگاه ها، پمپ بنزین ها و اماکن عمومی و غیره شلوغ بوده و در آنها پروتکل ها رعایت نمی شود.
وی با بیان اینکه در هفته گذشته ۳۸۳ مورد اخطار بهداشتی در گیلان انجام گرفت، اضافه کرد: ۱۴ مورد از این مکان ها نیز به دلیل عدم رعایت توصیه های بهداشتی تعطیل شدند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گیلان در بخشی دیگر از سخنان خود بیان داشت: ۳۲ هزار دوز واکسن آنفلوآنزا برای استفاده گروه هدف اول شامل کادر بهداشت و درمان و جانبازان اختصاص داده شده است.
وی اضافه کرد: همچنین پیگیر هستیم تا با ورود واکسن به کشور، بخشی دیگر از نیاز استان را تامین و دریافت کنیم.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گیلان نیز بیان داشت: برای رفاه حال مردم ،بیمارستان های خصوصی در این استان را ملزم به عقد قرارداد با بیمه های تکمیلی کردیم.
فیروز سرودی اظهار داشت: از دو هفته گذشته کارهای مقدماتی برای عقد قرارداد بیمارستان ها با بیمه های تکمیلی را شروع کرده ایم بیمارستان های خصوصی موظف به اجرای این مهم هستند در غیراین صورت از ظرفیت های قانونی استفاده می کنیم.
وی در ادامه با اشاره به راه اندازی مراکز درمانی ۱۶ ساعته بیماری های حاد تنفسی در گیلان خاطر نشان کرد: هم اکنون دو مرکز در رشت در محله رودبارتان و گلسار راه اندازی شده، ضمن این که چنین مرکزی در بیمارستان رازی رشت نیز راه اندازی می شود.
حال در سایه این بی توجهی ها وضعیت گیلان این روزها به جایی رسید که یکباره آمار مبتلایان و بستری های کرونایی در استان دوباره اوج گرفته است.
افزایش بیماران کرونایی
ورود مسافران و بی توجهی مردم به توصیه های پیشگیری از کرونا طی هفته های اخیر کار خود را کرد و بر شمار مبتلایان و بستری ها در بیمارستان های گیلان افزود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گیلان شامگاه ۲۵ مهر گفت: در ۲۴ ساعت گذشته ٨٠ بیمار مبتلا به کووید ١٩ در این استان بستری شدند که در یک ماه گذشته بی سابقه است.
دکتر آبتین حیدرزاده با بیان اینکه هم اکنون بیش از ۳۵۰ بیمار در بیمارستان های استان گیلان بستری هستند، افزود: از این تعداد ۸۵ بیمار بدحال بوده و در بخش icu بستری هستند که این خبر خوبی نیست.
وی اظهار داشت: در یک ماه گذشته به این وضعیت نرسیده بودیم اگر به همین منوال پیش برود وضعیت قرمز بیماری کرونا در گیلان بدتر خواهد شد لذا مجبوریم برخی از کسب و کارها را احتمالا بار دیگر تعطیل کنیم.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گیلان خاطر نشان کرد: مردم به طور جدی از هرگونه تردد غیرضروری خودداری کنند.
وی با بیان اینکه مردم شعار در خانه بمانیم را دوباره باید به صورت خیلی جدی رعایت کنند، خاطر نشان کرد: اگر هم به هر دلیلی بنا به ضرورت باید از منزل خارج شوید حتما ماسک بزنید.
اما چالش جدی این روزها، عامه مردم هستند که بی خیال کرونا و روزهای دهشتناکی شده اند که در ماههای نخست شیوع کرونا تجربه کرده اند و خیلی راحت و در کوچه و خیابان ،فروشگاه و پاساژ و اماکن تفریحی ، شهرها و سواحل و غیره تردد می کنند.
مقابله با ویروس مهاجم کرونا و از پای در آوردن آن در کشور در شرایط کمبود کادر درمانی و خستگی نیروها و شرایط تحریم دارویی و بحران اقتصادی عزمی ملی و تمهیدات جدی دولت و همیاری و همکاری مردم را می طلبد.