آموزش مجازی دانش آموزان پس از شیوع ویروس کرونا و جلوگیری از تجمعات انسانی چالش های بسیاری را برای نوجوانان به وجود آورده است. تعطیلی مدارس از اسفند ماه سال ۹۸ تا ۲۷ اردیبهشت ماه سبب شد تا آموزش و پرورش برای تداوم جریان آموزش روش های مختلفی مانند آموزش مجازی، مدرسه تلویزیونی، ارائه بسته های آموزشی خودآموز و در نهایت حضور اختیاری دانش آموز با رعایت پروتکل های بهداشتی در مدارس را پیش گیرد.
آموزش و پرورش در روزهای ابتدایی شیوع ویروس کرونا در تلاش بود تا به واسطه آموزش در تلویزیون روند آموزش را ادامه دهد اما تلویزیون به دلیل برخی ضعف‌ها از جمله کمبود وقت برای آموزش و نداشتن تعامل دو سویه میان معلم و دانش‌آموز نتوانست نیازهای آموزشی دانش آموزان را رفع کند، از این رو تصمیم گرفته شد تا «شبکه فراگیر ارتباط معلم با دانش‌آموز» طراحی شود.
محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش با توجه به خلاءهای آموزش از راه دور برای دانش آموزان، از همان هفته های ابتدایی تعطیلی مدارس، از ایجاد یک شبکه اجتماعی دانش آموزی مستقل برای آموزش مجازی دانش آموزان خبر داد که این وعده تقریبا یک ماه بعد در فروردین ۹۹ با راه‌اندازی شبکه شاد محقق شد.
وزیر آموزش و پرورش پس از راه اندازی شبکه شاد اعلام کرد که حضور دانش آموزان و معلمان در این سامانه به صورت اختیاری است اما این شبکه می تواند محیط امن، ایزوله و مناسب برای فضای آموزشی دانش آموزان باشد تا خانواده ها نگرانی از جهت استفاده فرزندان از فضای مجازی نداشته باشند.
اما بسیاری از کلاس های درس هنوز هم در اپلیکیشن هایی مانند واتس آپ و تلگرام برگزار می شود یا بسیاری از دانش آموزان با همراه داشتن گوشی های هوشمند از این اپلیکیشن ها برای برقراری ارتباط با دوستان خود استفاده می کنند.
در این میان عده ای سودجو با عنوان مومو حضور دانش آموزان در فضای مجازی را با چالش هایی رو به رو کرده اند که در رسانه ها و فضای مجازی در روزهای گذشته خبرساز شده است.
بی شک همه خانواده ها در روزهای اخیر با تیترهای تلخ از مرگ کودکان در کشورهای مختلف در اثر انجام این بازی، نسبت به بازی مومو هراس پیدا کرده اند. هشدارهایی که به مراتب در تمام رسانه ها نسبت به این بازی عنوان شده است.
مومو یک اکانت در واتس آپ است که ابتدا با ارسال یک لینک تماس برای مخاطب که بیشتر نوجوانان و کودکان هستند، آنها را به رفتارهای خطرناک دعوت می کند یا فیلم های ترسناک برای آنها می فرستد و وحشت دانش آموزان و خانواده ها را برمی انگیزد.
مومو تصویر یک زن ترسناک ژاپنی شبیه عروسک است و در حساب اینستاگرامش قرار گرفته است اما پس از اینکه به عنوان یک چالش خودکشی رواج یافت، تصویر این عروسک در پروفایل افراد با شماره های مختلف قرار می گیرد.
مومو با ارسال فرامین و تصاویری خشونت بار به کاربر شروع می شود و در صورت عدم امتناع از رعایت قوانین بازی، بازی کننده را می ترساند.
چالش مومو تصویری ترسناک از زنی با ویژگی های گروتسک و برآمدگی چشم است که احتمالاً برگرفته از کار هایاشی، هنرمند ژاپنی است (هایاشی هیچ ارتباطی با بازی ندارد).
این بازی در اپلیکیشن واتس آپ گسترش پیدا کرده و به این صورت است که مرحله اول شماره تماسی به صورت ناشناس، کاربران را به چالش دعوت کرده و آنها را تحریک می‌کند تا به مومو یک پیام ارسال کنند.
پیام رسان‌های خارجی برای آموزش مجازی استفاده نشود
ارسال کلیپ‌های اضطراب آور "مومو" برای افراد کم سن و سال و به ویژه دانش دانش آموزان باعث نگرانی و دلهره این نوجوانان و خانواده‌هایشان شده است.
اضطراب و دلهره خانواده ها در این روزها به قدری جریان ساز شد که سرهنگ علی محمد رجبی رییس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا با صدور اطلاعیه ای درباره ارسال کلیپ‌های مومو برای برخی کاربران به خصوص دانش‌آموزان اعلام کرد: والدین در این خصوص دقت بیشتری داشته باشند و تهدیدات ارسال کنندگان کلیپ‌های مومو را جدی نگیرند و استرس و اضطراب به فرزندان خود منتقل نکنند.
وی افزود: رسیدگی به ارسال پیام‌ها و کلیپ‌های موسوم به مومو به صورت ویژه در دستور کار پلیس فتا قرار گرفته و به زودی افراد داخلی که هدف‌شان اذیت و آزار دانش آموزان بوده است، گرفتار قانون می‌شوند.
رجبی از والدین درخواست کرد: در صورت برخورد فرزندشان با محتوای مومو با آنها صحبت کرده و نگرانی آنها را کاهش دهند زیرا والدین درک بهتری نسبت به تهدیدات فضای مجازی و شبکه های اجتماعی دارند.
رییس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا موج جدید مزاحمت های موسوم به مومو را ناشی از افزایش حضور دانش آموزان در بستر اینترنت دانست و گفت: پلیس فتا پیش تر در خصوص خطرات احتمالی استفاده مدارس از واتس آپ هشدار داده بود ولی متاسفانه همچنان شاهدیم که کلاس های مجازی به جای برنامه شاد در واتس آپ تشکیل می شود و والدین مجبور هستند اینترنت بدون محدودیت را در بستر یک پیام رسان خارجی در اختیار فرزند خود قرار دهند و همین موضوع زمینه این گونه مشکلات را فراهم کرده است.
سرهنگ رجبی از والدین و معلمان خواست به هیچ وجه دانش آموزان را به استفاده از پیام رسان های خارجی برای آموزش مجازی هدایت نکنند و مراقبت های لازم را انجام دهند و در صورتی که به هر دلیل نیاز به استفاده از بستری دیگر غیر از برنامه شاد بود، از پیام رسان های داخلی استفاده کنند.
وی مراقبت از داده های خصوصی و عدم افشای اطلاعات در شبکه های اجتماعی و آموزش استفاده صحیح از فضای مجازی را راهکار اصلی پیشگیری از این مشکلات دانست و افزود: امیدواریم آموزش و پرورش و والدین گرامی با ارائه آموزش های لازم به دانش‌آموزان از بروز اینگونه مشکلات پیشگیری کنند.
مادران به فرزندان خود آرامش و آگاهی دهند
امان اله قرایی مقدم عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی روز دوشنبه درباره آثار منفی بازی مومو در میان خانواده ها به خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا گفت: در حال حاضر که مساله کرونا تمام ابعاد زندگی مردم را تحت فشار شدید قرار داده و شنیدن خبر مرگ همنوعان غم به جامعه آورده است، انجام اعمال خلاف اخلاق خطرناک و جرم زا است.
وی افزود: هر اقدامی که مسائل روحی و روانی خانواده ها به ویژه فرزندان را تحت تاثیر قرار دهد، عامل جرم است که باید توسط مراجع قضایی مورد پیگیری قرار گیرد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در حال حاضر به دلیل شیوع ویروس کرونا و مشکلات اقتصادی جامعه، ایجاد رعب و وحشت در میان خانواده ها عملی زشت و قبیح است که توسط عده ای از افراد بدون پایبندی به اصول اخلاقی و پیوستگی و همدلی به جامعه صورت می گیرد.
قرایی مقدم با بیان اینکه بازی مومو و اعمال دیگر مانند این بازی با ارسال فیلم های ترسناک می تواند در خودکشی و ناامیدی نوجوانان و کودکان موثر باشد، گفت: بر اساس تحقیقات اعمال این چنینی می تواند زمینه بروز مشکلات بسیاری در نوجوانان را به وجود آورد. از این رو خانواده ها باید نقش تعیین کننده ای در آرامش و آگاه سازی فرزندان داشته باشند.
وی افزود: اصولا خانواده‌ها از کودکی تا بزرگسالی نقشی بی بدیل در آرامش بخشی و هدایت فرزندان ایفا می کنند. مادر می تواند درون خانواده و برای فرزندان از کوچک تا بزرگ آرامش آورد و آنها را به پرهیز از کارهای نادرست وادارد.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: هر چند در شرایط کنونی که بسیاری از خانواده ها با مشکلات معیشتی همراه هستند، برخی از آنها در واقع تک سرپرست یا بی سرپرست هستند و در وضعیت آرامی به سر نمی برند اما باز هم نقش مادر در آرامش و آگاه سازی فرزندان بی بدیل است. مادر می تواند به دلیل ویژگی حرف شنوی فرزندان از او، دانش آموزان را نسبت به خطرات این موضوع آگاه کند.