دانشگاه‌ها به عنوان متولی دانش و نماد فرهیختگی می توانند و البته باید تلاش کنند الگوی رفتاری مناسبی برای همه اقشار جامعه باشند و این بار در کنترل ویروس ناشناخته کرونا موفق بوده و سرمشق خوبی شده اند.
برخلاف انتظار عموم با گذشت زمان آمار کشتگان و مبتلایان ویروس کرونا نه تنها کاهش پیدا نکرده بلکه روند صعودی داشته تا جایی که در ۱۰ روز گذشته تعداد جانباختگان آنقدر چشمگیر بوده که رییس مجتمع بیمارستانی امام خمینی تهران به شکوه درآمد که آمار مراجعه بیماران بدحال به اورژانس بیمارستان‌ها رو به افزایش است و اوج مرگ‌ومیر این ۱۰ روز در هشت ماه گذشته بی سابقه بوده است.
اما دانشگاه ها به‌رغم این شرایط وخیم توانسته اند تا حدود زیادی شرایط را مدیریت کرده و سلامت دانشجویان را در محیط دانشگاه و خوابگاه ها تضمین کنند علاوه بر دانشگاه ها مدارس نیز با مجازی کردن آموزش و برخی تمهیدات لازم کنترل عملکرد مناسبی داشته اند.
البته ناگفته نماند که تعداد انگشت شماری از اساتید و دانشجویان دانشگاه های بزرگ به دلیل ابتلا به کرونا جان باختند و تعداد بسیار اندکی دانشجو نیز مبتلا شدند. بر اساس گزارش ها در اردیبهشت امسال سه دانشجو و یک استاد دانشگاه تهران بر اثر کرونا فوت شدند اما محمود نیلی رییس دانشگاه تهران به ایرنا گفته بود که این دانشجویان در محیط دانشگاهی به کرونا مبتلا نشده اند زیرا این دانشجویان و اساتید در دانشگاه حضور نداشته و به صورت مجازی آموزش دیده اند.
همچنین دو دانشجو رشته روان شناسی و دو استاد از دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز بر اثر ابتلا به کرونا فوت شده اند. طی تحقیقات دانشگاه علامه از ۱۲ هزار دانشجوی این دانشگاه ۹۵ دانشجو به کرونا مبتلا شده بودند.
جبارعلی ذاکری رییس دانشگاه علم و صنعت نیز پیش از این به ایرنا گفته بود که ۱۳ دانشجو و چهار عضو هیات علمی این دانشگاه به کرونا مبتلا شده اند و هیچ گونه فوتی گزارش نشده البته ذاکری معتقد است این دانشجویان در محیط خوابگاهی و دانشگاهی حضور نداشته اند.
عمادالدین فاطمی زاده معاون دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف نیز اعلام کرده بود که یک نفر از دانشجویان دانشگاه شریف به علت ویروس کرونا جانباخته و ۶ دانشجوی دیگر نیز مبتلا شده بودند که خوشبختانه بهبود یافته‌اند و در دانشگاه صنعتی خواجه نصیر نیز در اوایل شیوع کرونا یک دانشجو به بیماری مبتلا شد و بهبود یافت.
همچنین صمد حاج جباری معاون دانشجویی پیشین دانشگاه شهید بهشتی از درگذشت یک دانشجوی این دانشگاه بر اثر ابتلا به کرونا به ایرنا خبر داده و گفته بود: چندین استاد مبتلا به این ویروس نیز روند بهبودی خود را طی می‌کنند و مشکلی برای آنها ایجاد نشده است.
سایر دانشگاه های بزرگ همچون تربیت مدرس، صنعتی امیرکبیر و خوارزمی آماری در خصوص ابتلا یا فوت دانشجو و استادی گزارش نشده است.
در میان جامعه آماری دانشگاهیان تعداد فوتی ها و مبتلایان به کرونا اندک و انگشت شمار است که می توان با ارزیابی عملکرد آنها به الگو مناسبی برای زیست با کرونا دست پیدا کرد.
ابتلا به کرونا با چند روش رعایت فاصله گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک، شست و شوی مداوم دست ها و ضد عفونی محیط تا میزان زیادی جلوگیری می شود و دانشگاه ها در تمام این حوزه ها به صورتی عمل کرده اند که با وجود تداوم آموزش، سلامت دانشجویان نیز رعایت شود که به نوعی الگوی مناسبی برای تمام جامعه است.
دانشگاه ها با توجه به ارزیابی های میدانی و گزارش مسوولان ذی ربط تمام نکات بهداشتی را رعایت کرده اند. محیط های عمومی مثل آشپزخانه ها (دانشگاه و خوابگاه)، اتاق خوابگاه ها و فضای عمومی را به صورت دوره ای ضد عفونی کرده اند همچنین با استفاده از ابزارهای الکترونیکی و فضای مجازی از حضور بسیاری از دانشجویان در محیط دانشگاه جلوگیری کرده که در نهایت فاصله گذاری اجتماعی رعایت می شود.
همچنین با مجازی شدن بیشتر کلاس ها در تمام مقاطع و انجام امور اداری دانشجویان به صورت الکترونیکی از سفرهای درون شهری جلوگیری کرده اند که در سطح کلان نیز می توان از این الگو بهره برداری کرد و با استفاده از ابزار های الکترونیکی از حضور مردم در بسیاری از ادارات جلوگیری کرد.
تمهیدات موثر دیگر وزارت علوم که توسط دانشگاه ها اجرایی شد اسکان تعداد بسیار کمی از دانشجویان در محیط های خوابگاهی با رعایت پروتکل های بهداشتی بود تا جایی که به عنوان مثال تمام سرویس های بهداشتی دانشگاه تهران برای هر دانشجو نا مگذاری شده و به صورت اختصاصی هر سرویس تنها توسط یک دانشجو استفاده می شود.
در اتاق های اکثر خوابگاه ها تنها یک نفر و آن هم در صورت لزوم و به صورت موقت اسکان داشتند و ناظران سلامت و بهداشت دانشگاه ها مکرر به خوابگاه ها سرکشی می کردند.
در ماه محرم نیز دانشگاه های بزرگی همچون تهران و صنعتی شریف مراسم عزاداری برگزار کردند که در آن فاصله گذاری اجتماعی و پرتکل های بهداشتی رعایت شد گزارش های تصویری گواه این ماجراست.
موضوع دیگر برگزاری همایش های علمی به خصوص در زمینه ویروس کرونا است که دانشگاه ها در همایش های حضوری فاصله اجتماعی و نکات بهداشتی را رعایت کرده و در بسیاری مواقع این همایش های تخصصی به صورت وبینار برگزار شد.
در شرایط کرونا بسیاری از کسب و کارها آسیب دیدند و به دنبال آن بضاعت بسیاری از خانواده ها پایین آمد و حتی اقشار کم درآمد آسیب جدی دیدند بر این اساس پویش کمک مومنانه راه اندازی شد و دانشگاه ها با آماده سازی ده ها هزار بسته های مواد غذایی و بهداشتی نقش بسیار پر رنگی در این زمینه داشتند و هنوز این پویش در دانشگاه ها ادامه دارد.
مردم باید بخواهند
شاید برخی در جامعه نیز تصور کنند که نکات مهم مربوط به پیشگیری کرونا را رعایت می کنند اما چرا با وجود آگاهی لازم شهروندان نسبت به پر مخاطره بودن ویروس کرونا ما شاهد نزول آمار مبتلایان و جانباختگان نیستیم اما تا امروز تعداد بسیار اندکی دانشجو در محیط دانشگاهی به ویروس کرونا مبتلا شده که دو نکته بسیار مهم را به ما یادآور می شود.
نکته اول و مهمترین نکته اینکه در محیط های دانشگاهی دانشجویان، کارمندان و اساتید به درک درستی از شرایط وخیم و خطرناک بیماری کرونا رسیده اند و فرهنگ زیست با کرونا را به خوبی اجرایی می کنند. موضوع مهمی که شاید جای خالی آن در بین مردم جامعه خالی باشد و هنوز فرهنگسازی لازم در این زمینه انجام نشده و یا مردم در مقابل شیوه جدید زندگی مقاومت می کنند و شاید برخی از آنها تمایلی به کنترل بیماری ندارند که در این صورت نیز نیاز به افزایش اطلاع رسانی و خواست افراد جامعه دارد.
دوم اینکه در دانشگاه ها نظارت لازم بر تمام بخش ها انجام می شود و مسوولان هر بخش به وظیفه خود آگاه هستند.
نکته مهم دیگر اینکه دانشگاهیان با برگزاری همایش ها و وبینارهای مختلف در تمام حوزه های اجتماعی، فرهنگی (فرهنگسازی)، اقتصادی، علوم انسانی و سلامت مقالات، راه حل ها و تحقیقات بسیار موثر و علمی در زمینه کرونا ارائه کرده اند که نیاز است برای کنترل این بیماری و حتی سایر مسائل کلان کشور از آنها استفاده شود که لازمه آن ارتباط مسوولان نهادهای مربوطه با دانشگاهیان است.
گسترش ویروس کرونا در میان مردم روند صعودی دارد و در کمین ما و اعضای خانوادماست شاید زمانی افراد جامعه به این نتیجه برسند که کنترل وضعیت تنها توسط خودشان امکان پذیر است که برای پشیمانی بسیار دیر باشد و متاسفانه مثل «ماهی رو هر وقت از آب بگیری تازس» در این مورد استثنا شود.