به گزارش ایرنا فعالیت های فرهنگی و هنری در دوره شیوع کرونا مانند دیگر مشاغل با آسیب‌های جدی مواجه بوده است و هنر خوشنویسی به عنوان یک هنر اصیل ایرانی با داشتن هنرجویان و علاقمندان بی‌شمار در شهرهای مختلف ایران نیز از این آسیب بی بهره نمانده است.
در این مسیر برگزاری تمام کلاس های حضوری، نمایشگاه‌ها و کارگاه‌های خوشنویسی ممنوع و شرایط برای برگزاری کلاس به صورت مجازی با چالش هایی همراه بوده است که برخی از آن به عنوان فرصت و بعضی تهدید، یاد می کنند.
بررسی سرمشق خوشنویسی با رعایت پروتکل های بهداشتی
رضا زدوار رییس انجمن خوشنویسان خوزستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به دستور العمل‌های بهداشتی ستاد مبارزه با کرونا بیان کرد: برگزاری کلاس‌های حضوری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی ، تعیین زمان مشخص برای گرفتن سرمشق از استاد به صورت انفرادی و کم کردن ساعات آموزشی برای بررسی سرمشق خوشنویسی در دوره شیوع کرونا در خوزستان انجام شده است.
زدوار با بیان این که در ایام شیوع کرونا استفاده از فضای مجازی برای آموزش هنرجویان برقرار بوده است گفت: این آموزشها ازطریق فرستادن فایل های آموزشی در شبکه های اجتماعی و برقراری کلاس‌های آنلاین با اعلام زمان مشخص با موضوعاتی مانند : فضا سازی ،ترکیب بندی و تراش قلم در خوشنویسی انجام می‌شد که استقبال هنرجویان را به همراه داشت.
وی در ادامه گفت: شیوع ویروس کرونا از لحاظ مالی برای خوشنویسی یک تهدید بود براین اساس خیلی ازاماکن فرهنگی،فرهنگسراها و نمایشگاه‌ها تعطیل و یا متضرر شدند ولی از لحاظ شخصی فرصتی برای هنرمند دست داد تا به بازنگری در کار خوشنویسی بپردازد و با تمرکز در سبک های مختلف به تمرین و خلق آثار تازه مبادرت کند لذا بعضی از هنرمندان این تهدید را به فرصت تبدیل کردند .
رییس انجمن خوشنویسان اهواز با اشاره به بازنگری در آثار خود در دوره شیوع کرونا گفت: کارهای جدیدی بر روی تراش قلم انجام داده‌ام که فرصتی برای ارایه آثار با این نوع قلم شده تا آنجا که با ارسال این نوع قلم به خارج از کشور مورد استقبال دانشگاه‌های هلند و فرانسه قرار گرفته است لذا آثار به وجود آمده با تراش این نوع قلم، به عنوان یک فرصت و تجربه تازه محسوب می‌شود.
زدوار اضافه کرد: برای برگزاری نمایشگاه حضوری تلاش‌هایی صورت گرفت ولی به دلیل عدم حمایت متولیان این حوزه نتوانست شکل بگیرد،لذا برگزاری نمایشگاه به صورت مجازی از طرف بعضی از استادان و هنرجویان انجمن خوشنویسی به صورت شخصی انجام شد و انجمن خوشنویسان نتوانست نمایشگاه مجازی برقرار کند.
وی با اشاره به عدم حمایت مالی از انجمن خوشنویسان اهواز گفت :با شیوع ویروس کرونا و رکود بازار در حوزه‌های هنری تاکنون هیچ حمایت مالی از طرف متولیان مربوطه و اداره کل ارشاد اسلامی با وجود درخواست‌های انجام شده صورت نگرفته است .
زدوار با این توضیح که هنر خوشنویسی در پیوند با نقاشی به خلق آثار بدیع و تازه می انجامد بیان کرد: هنرهای نوین شامل تصاویر و تابلوهایی است که از ترکیب و تلفیق نقاشی با هنر خوشنویسی پدید می آید و همراهی موسیقی با خط می تواند فضای آرام بخش روحی و معنوی را برای هنرمند خوشنویس فراهم کند و به دنبال آن ارتباط خوشنویسی با ادبیات و شعر نیز رابطه تنگاتنگی دارد.
وی با اشاره به سبک های مختلف خوشنویسی بیان کرد: بیشترین استقبال از سبک نستعلیق و بعداز آن خط شکسته نستعلیق و به دنبال آن خط نسخ که خط عربی است و در آخر خط ثلث از طرف هنرجو ها صورت می‌پذیرد.
زدوار در ادامه گفت: هم اکنون سه نفر به عنوان استاد و پیشکسوت خوشنویسی در سطح استان ، ۷۰ نفربا مدرک فوق ممتاز در شهرهای مختلف استان ، بیش از ۵۰۰ نفربا مدرک ممتاز از انجمن خوشنویسان ایران ، ۲ هزار نفر با مدرک عالی و بیش از سه هزار نفربا مدرک مقدماتی و متوسط در حال فعالیت در این انجمن هستند.
انجمن خوشنویسان یک نهاد مستقل است
معاون هنری و سینمایی فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان با این توضیح که انجمن خوشنویسان ایران یک نهاد مستقل است بیان کرد : این انجمن با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی راه اندازی شده‌است.
ناصر آریایی افزود: تشکیلات و فعالیت های انجمن ها،زیر نظر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست و ما فقط به نوعی با آنها همکاری می کنیم .
وی اضافه کرد: انجمن خوشنویسان یک مکان درآمدزا است و هزینه های آن از این راه جبران می شود لذا این اداره با در اختیار قرار دادن بهترین مکان و کلاس مجزا در خانه هنر و تجهیز میز و صندلی و کولر در کلاس‌ها،همچنین پرداخت قبوض برق این مکان به همکاری با آن ها می‌پردازد.
آریایی نیا ادامه داد: هر بودجه ای که به انجمن ها داده می‌شود به خاطر برنامه ای است که آن انجمن برگزار می کند به طور مثال اگر انجمن هنرهای تجسمی درخواست یک کارگاه یا برگزاری نمایشگاه داشته باشد ضمن گرفتن مجوز از اداره کل ارشاد و فرهنگ اسلامی در برگزاری آن رویداد مشارکت می کنیم .
وی در مورد برگزاری فعالیت انجمن ها در دوره شیوع کرونا گفت :در این مورد تابع دستورات ستاد استانی کرونا عمل کردیم و با دادن بخشنامه کلی به انجمن‌ها تمام فعالیت‌ها شامل برگزاری نمایشگاه، تمرینات نمایشی ،کلاس‌های آموزشی مختلف، کنسرت و اکران فیلم در سینما در وضعیت قرمز استان تعطیل اعلام شد و بعد از آن با رعایت دستورات بهداشتی و پروتکل‌ها فعالیت این مراکز برقرار شد.
آریایی نیا با اشاره به هدایت هنرمندان در همه رشته‌های هنری برای گرفتن تسهیلات بانکی بیان کرد: در رسانه و سایت اداره کل ارشاد اسلامی خوزستان شرایط گرفتن تسهیلات بانکی ازطریق سامانه کارا اعلام شد تا از این طریق ثبت نام کنند و بخشی ازخسارت مالی این هنرمندان جبران شود .
وی اضافه کرد: ذات کار هنری در همه رشته های هنری بسیار ارزشمند است و هنر می تواند در زندگی روزمره تاثیر گذار باشد و تلاش می کنیم تا رونق هنر در استان خوزستان بهتر شود.
لزوم برقراری کلاس از طریق فضای مجازی
کریم کیانی مدرس خوشنویسی در انجمن خوشنویسان اهواز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا ضمن اشاره به برگزاری کلاس‌ها قبل از شیوع کرونا گفت : طبق روال گذشته کلاس ها با تعدادی هنرجو تشکیل می‌شد و در جریان کلاس هنرجو می توانست از اشکال گیری و سرمشق دیگر هنرجوها که به صورت انفرادی انجام می‌شد استفاده کند ولی با شیوع ویروس کرونا کلاس‌های انجمن تعطیل شد و با ادامه این بیماری ، لزوم برقراری ارتباط با هنرجو ازطریق تشکیل گروه در فضای مجازی ضرورت پیدا کرد و ارسال تکالیف به صورت عکس و فایل برای گرفتن سرمشق و رفع اشکال انجام گرفت.
وی اضافه کرد: در مدت تعطیلی انجمن شیوه تدریس مجازی برای هنرجویانی که با قلم نی کار می‌کردند درسطوح مقدماتی و حتی ممتاز نیاز به تراش قلم توسط استاد است که دراین دوره با مشکل روبرو شد، لذا بعضی هنرجو ها با فضای مجازی به راحتی ارتباط برقرار کردند ولی تعداد زیادی از هنرجوها در این دوره ریزش کردند .
کیانی با اشاره به بازگشایی کلاس‌های خوشنویسی انجمن در مهرماه امسال بیان کرد : نحوه حضور هنرجو در کلاس با تعداد کمتر و آموزش به صورت انفرادی و با رعایت فاصله اجتماعی ، زدن ماسک و استفاده از مواد ضد عفونی کننده انجام می‌شود.
وی ادامه داد : تصمیم برای برگزاری نمایشگاه جمعی هنرجوها به صورت مجازی گرفته شده که با اعلام فراخوان و گردآوری آثار منتخب هنرجویان بر روی صفحات رسمی سایت انجمن و یا از طرق سایت‌های مخصوص نمایش آثار هنری انجام می شود.
وی گفت: همچنین ارتباط‌های تصویری زنده در موضوعات تراش قلم ،فضا شناسی و ترکیب فضا در قالب های مختلف به صورت فردی و مشترک برای هنرجوها در فضای مجازی انجام شد .
این مدرس خوشنویسی توضیح داد: حضور مدرس در کلاس برای بعضی از هنرجوها که در سطح بالاتری قرار دارند بصورت مشاوره است ولی در مورد هنرجویان دوره مقدماتی بخشی از تدریس، دیدن دست استاد درنوشتن سرمشق و کتابت می باشد که بسیار ضروری است لذا این ضرورت را با تولید محتوای حرفه‌ای با اهداف آموزشی مشخص در فضای مجازی می توان جبران کرد .
کیانی با اشاره به تاثیر هنرهای مختلف در زندگی روزمره بیان کرد: هنر انواع حس ها شامل ترس، خشونت و مهر را منتقل می کند ولی در مورد هنر خوشنویسی تمرین آرامش را می‌توان تجربه کرد حس ناب آرامش که در سنین مختلف برای بدست آوردن آن هزینه می کنیم در هنر خوشنویسی نمود بیشتری پیدا می‌کند .
وی ادامه داد: تجربه نبودن حضوری در کلاس درس این مزیت را داشت که کارگردآوری یک مجموعه تخصصی آموزش مقدماتی با موضوع خوش خطی را شروع کنیم و در مرحله تدوین آن هستیم ،این فضا فرصتی را برای ما فراهم کرد که شیوه‌های تدریس گذشته را بازنگری کنیم و ببینیم که آیا برای همه شرایط قابل اجرا است ، لذا لزوم تغییر اساسی درآموزش خوشنویسی به صورت تولید محتوا و پیدا کردن روش‌های جدید تدریس ضروری است.
این مدرس خوشنویسی در پایان با اشاره به کاربرد خوشنویسی در اوغات فراغت و قرار گرفتن آن در سبد خانواده گفت: هنر خوشنویسی تاثیر بسیاری بر نوشته های کودک و نوجوان دارد و ارزش گذاری و دیدگاه آنها به ادبیات و زبان فارسی را تغییر می‌دهد ، لذا تاثیرات جانبی خوشنویسی در رشد شخصیت فرهنگی فرد خیلی بیشتر از جنبه هنری آن می باشد و در تداوم فرهنگ ایرانی کمک کننده است.
خوشنویسی به معنی زیبانویسی یا نوشتن همراه با خلق زیبایی است و فردی که این فرایند توسط او انجام می‌گیرد خوشنویس نام دارد،وسایل و ابزار خوشنویسی در خلق یک اثر مطلوب بسیار مؤثرند. نستعلیق ،شکسته نستعلیق، ثلث ،نسخ از انواع خط خوشنویسی می‌باشد.
گزارش از شهره شیرالی