قدیر رجب‌زاده روز سه‌شنبه در نشست خبری به مناسبت "روز جهانی غذا" و آغاز "هفته غذا در ایران" افزود: ضایعات مواد غذایی به دو بخش قبل از رسیدن به دست مصرف‌کننده و پس از آن تقسیم‌بندی می‌شود که در کشور ما به دلیل ضعف در تجهیزات و مکانیزاسیون بیشترین میزان ضایعات مواد غذایی قبل از رسیدن به دست مصرف‌کننده تولید می‌شود و با توجه به باورهای دینی، فرهنگ مصرف و نیز سخت به دست آمدن اقلام خوراکی به نسبت کشورهای توسعه یافته میزان هدررفت و ضایعات در دست مصرف‌کننده بسیار اندک است.
وی ادامه داد: این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته، بیشترین میزان ضایعات پس از رسیدن مواد غذایی به دست مصرف‌کننده تولید می‌شود.
مدیرموسسه علوم و صنایع غذایی گفت: تولید ۱۲۳ میلیون تن محصولات کشاورزی در ایران منحصربفرد است که ۳۰ درصد آن قبل از رسیدن به دست مصرف‌کننده از بین می‌رود.
وی افزود: بر اساس آمار سال ۱۳۹۷ و آخرین آمار موجود در این زمینه نسبت هزینه خوراکی به کل هزینه‌های خانوار شهری در ایران ۲۴ درصد و در خانوار روستایی ۳۷ درصد است در حالی که این درصد در کشورهای توسعه‌یافته بین ۹ تا ۱۴ درصد است.
رجب زاده ادامه داد: این درصد یکی از شاخص‌های امنیت غذایی محسوب می‌شود به این معنا که نشان‌دهنده رابطه توان اقتصادی خانوار و میزان هزینه برای مواد خوراکی و غذا است و مقایسه میان ایران وکشورهای توسعه‌یافته نشان از هزینه زیاد غذا در کشور ما دارد.
وی گفت: سه رکن اصلی امنیت غذایی شامل موجودی غذایی و غذای در دسترس، غذای سالم و کافی و پایداری دریافت غذا است که باید تلاش شود در هر سه جنبه امنیت غذایی تامین گردد.
مدیر موسسه علوم و صنایع غذایی با بیان اینکه در روند تولید غذا ضایعات امر و سهم مهمی را دارد، افزود: در این موسسه علاوه بر توجه و محورقراردادن پژوهشها در سه اصل امنیت غذایی، بر روی محور ضایعات مواد غذایی نیز کار و تحقیق انجام می‌شود.
وی ادامه داد: در این مسیر جلوگیری از ضایعات مواد غذایی بخصوص با تکنولوژی و شیوه های بسته‌بندی صحیح و استاندارد، تبدیل مواد ضایعات کارخانجات به مواد قابل مصرف، تولید و کاربرد پایدارکننده‌ها و استارترها (نوعی باکتری) برای افزایش عمر مواد غذایی، تهیه جیره‌های غذایی ویژه گروههای سنی از جمله دانش‌آموزان، سالمندان و نیز نظامیان از جمله اقدامات انجام شده در این موسسه است.
رجب زاده گفت: از جمله اقدامات مورد توجه در این موسسه، تولید نوعی بستنی با ترکیبات ویژه برای تقویت سیستم ایمنی بدن است که برای درمان بیماران سرطانی بخصوص سرطان پستان استفاده می‌شود.
پاسخگوی شایعات غذایی هستیم
معاون پژوهشی موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی نیز در این جلسه گفت: از جمله چالشها و بحرانهای موجود در حوزه غذا که به نوعی امنیت غذایی و آرامش مردم را برهم می‌زند می‌توان به انتشار و مطالبی در مورد مزایا و مضرات مصرف انواع مواد خوراکی و غذایی برای افراد در شبکه‌های اجتماعی اشاره کرد.
ابوالفضل پهلوانلو افزود: باید توجه داشت که انتشار این مطالب می‌تواند تاثیر مهمی در امنیت غذایی و حتی گمراه شدن مردم در کم و کیف استفاده از اقلام خوراکی و غذایی داشته باشد بنابراین آماده پاسخگویی در این ارتباط و ارائه توضیحات بر پایه علم و دانش هستیم.
وی درخصوص ویروس کرونا نیز ادامه داد: تا زمانی که واکسن و داروی قطعی برای مبارزه با این ویروس کشف نشود صرفا باید از مواد غذایی و خوراکی به منظور تقویت سیستم ایمنی بدن و نیز پیشگیری از ابتلا به این ویروس استفاده کرد و نمی‌توان به توصیه‌های غیرکارشناسی از سوی برخی افراد غیرمتخصص و غیرمطلع عمل نمود.
تهیه سند ملی آلاینده‌ها در مواد خام کشاورزی
مدیر موسسه علوم و صنایع غذایی با بیان اینکه استفاده از مواد مختلف از جمله کود و سم در تولید محصولات کشاورزی و غذایی به خاطر تهدید سلامت غذا از اهمیت و حساسیت بسیار برخوردار است گفت: تهیه سند ملی آلاینده‌ها در مواد خام کشاورزی یکی از طرحهای ملی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود که در سال ۱۳۹۲ تصویب شد و مدیریت آلاینده‌های مواد اولیه غذایی و دام و طیور در آن مد نظر قرار گرفت.
وی افزود: این سند با همکاری دانشگاه بقیه‌الله، دانشگاه علوم پزشکی و جهاد کشاورزی با محوریت کار تحقیقاتی موسسه علوم و صنایع غذایی نوشته شد و از سال ۱۳۹۵ به بعد اگرچه به صورت آزمایشی در خراسان رضوی اجرا شد اما به واسطه نیاز به تامین اعتبارات هنوز اجرایی نشده است.
رجب‌زاده ادامه داد: بر اساس این سند کاربرد سموم، آنتی بیوتیک و هورمون در مواد غذایی اولیه، مدیریت، کاهش و سپس حذف می‌شود.
وی گفت: در این سند زنجیره تولید، دوره کارنس (ماندگاری سم) و مصرف سموم به شیوه‌های مختلف به صورت کامل بررسی و دارای راهکار مدیریتی هستند.
مدیر موسسه علوم و صنایع غذایی افزود: همچنینی تهیه حسگرها و کیت‌های آزمایشگاهی برای تشخیص آلاینده‌ها و سلامت مواد غذایی در این موسسه انجام شده که می‌تواند تحول عظیمی در سلامت غذایی ایجاد کند.
مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی به عنوان یکی از مراکز مهم پژوهشی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به منظور پاسخگویی به بخشی از نیازهای پژوهشی کشور از سال ۱۳۸۵ به عنوان "پژوهشکده مستقل ملی" و دارای مصوبه قطعی از شورای گسترش آموزش عالی فصل نوینی از فعالیت‌های خود را آغاز کرد.
سابقه فعالیت این پژوهشکده به سال ۱۳۶۰ باز می گردد که در ابتدا با نام سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران مرکز خراسان فعالیت خود را آغاز کرد و در سالهای ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۵ با تبدیل مراکز استانی سازمان به پارک‌های علم و فناوری با نام پژوهشکده تحقیقات توسعه فناوری فعالیت خود را ادامه داده است.