سی و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان که روز گذشته به ایستگاه پایانی رسید، اولین دوره‌ای بود که حضور خود را به واسطۀ فضای وب و به صورت آنلاین برگزار می‌کرد.
رهبر قنبری روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با اشاره به سی و سومین جشنواره بین المللی کودک و نوجوان، گفت: بسیاری از فیلم‌های سی و سومین جشنواره بین المللی کودک و نوجوان را دیده‌ام؛امسال فیلم‌ها و تولیدات با کیفیت بود و به‌خصوص کار جوان‌ترها بسیار خوب بود.
وی ادامه داد: قدیمی‌های این عرصه در مقایسه با کارهای جدید حرفی برای گفتن نداشتند. مشکل کار بخشی از قدیمی‌ترها در این عرصه این است که فکر می‌کنند کار برای کودک و نوجوان صرف سرگرمی است و داستانی به‌دردبخور برای تعریف کردن نداشتند.
متأسفانه این دسته (فیلمسازان قدمی در رده کودک و نوجوان) هنوز فکر می‌کنند که بچه‌ها را باید سرگرم کرد و نباید به آنها انگیزه، عقل و شعور داد؛ در ذهن این عده بچه فقط موظف است بازی کند، بخندد و شاد باشد. درحالی‌که فیلم‌های فیلمسازان جوان‌تر در این عرصه بسیار بهتر و قوی‌تر بود و ضمن این‌که تخیل و سرگرمی را به کار گرفته بودند، آموزنده هم بودند.
سینمای ما پیش از کرونا برای مسائل فناورانه بسیار محافظه‌کار بود
این نویسنده و تدوینگر در واکنش به برگزاری آنلاین جشنواره کودک و نوجوان به دلیل شیوع ویروس کووید ۱۹، خاطرنشان کرد: آنلاین برگزار شدن جشنواره امسال هم یکی از نقاط قوت آن بود که به‌شخصه بسیار با آن موافق بودم و از سال‌های پیش در آرزوی چنین اتفاقی بودم چراکه پیش‌ازاین چنین چیزی را در ایران ندیده بودم.
وی ادامه داد: اتفاقاً مزیت جشنواره امسال همین برگزاری آنلاین آن بود و ما باید هرچه سریع‌تر در این سیستم‌های آنلاین مجهز می‌شدیم؛ کرونا ما را در موقعیت اضطرار قرار داد و به‌یک‌باره درایت فناورانه و کلی خودمان را خصوصاً در جوانان به منصه ظهور رساند.
سینمای ما پیش از کرونا برای مسائل فناورانه بسیار محافظه‌کار بود؛ چراکه اساس و بنیان سینمای کودک و نوجوان دست محافظه‌کارها بود؛ منظور محافظه‌کاران شغلی است و نه محافظه‌کاران سیاسی. کسانی که می‌ترسیدند منافعشان از دست برود و جرئت رفتن به سمت فضای آنلاین و اینترنت و وب را نداشتند؛ اما کرونا باعث شد که جشنوارۀ امسال فارغ از اعمال سلیقه ما آنلاین برگزار شود و حالا که ناخواسته آنلاین برگزار شده است اتفاقاً یک گروه جوان کارکشتۀ پنهان رو آمدند که پیش‌ازاین سابقه نداشت.
کارگردان فیلم‌های سینمایی او (۱۳۸۲)، عروسی حسین (۱۳۸۳) تصریح رد: و علت این بی‌سابقه بودن چنین موضوعی هم این بود که همان گروه محافظه‌کار جلوی این افراد را می‌گرفتند و اجازه نمی‌دادند که این‌ها بیایند و به‌صورت مستقل کارشان را انجام و خودی نشان بدهند؛ که حالا و به‌واسطه این جریانات و شیوه برگزاری جشنواره، خودی نشان دادند و بسیار عالی بود و من هم لذت می‌برم که این‌گونه شد و به‌شخصه بسیار موافق این داستان هستم.
سینمای نوجوان و بیان نوعی از شاعرانگی
کارگردان فیلم‌های مستند آینه‌های غبار گرفته، بر توسن خیال یار، شیخ محمد خیابانی ،بلندی‌های تات نشین در ادامه و در پاسخ به این پرسش که از میان فیلم‌هایی که امسال و در خلال سی و سومین جشنواره بین المللی کودک و نوجوان به تماشا نشسته است، کدام کار را کاری باکیفیت می‌داند، گفت: از فیلم بچه گرگ‌های دره سیب بسیار خوشم آمد؛ کار بسیار خوبی بود که روایت واقع‌گرایانه‌ای نسبت به جهان کودکان و نوجوانان داشت و شبیه به سبک و سیاق فیلم‌سازی خودم بود؛ فیلم‌های خوب دیگر هم بودند که برای اسامی آنها حضور ذهن ندارم و ترجیح می‌دهم خیلی اسم نبرم.
من سابقه ساخت فیلم برای نوجوانان (نه کودکان) را داشته‌ام؛ پرنده باز کوچک (۱۳۸۰)، و کسی در راه است (۱۳۸۸)، روییدن در باد (۱۳۹۰) و فصل بلوغ(۱۳۹۳) فیلم‌هایی است که در این سبک ساخته‌ام و به واسطۀ آنها جوایز اصلی جشنواره را گرفته‌ام.
این کارگردان سینمای نوجوان یادآور شد: من در سینمای نوجوان نوعی از شاعرانگی در بیان را به کار می‌گرفتم که به نظرم اهمیت بسیار زیادی دارد؛ به این دلیل که نوجوان در حال خداحافظی با جهان کودکی و در حال پیوستن به جهان بزرگ‌سالی است؛ بنابراین در آرزومندی بزرگ‌سالی است و به همین دلیل تقریباً نیمچه مرد یا زنی است که می‌تواند به جهان آینده به شکل تخیلی خیال‌انگیز و شاعرانه نگاه کند.
بر این اساس، هر آنچه در این جهان شاعرانه هست را عینی و مرئی می‌سازم؛ مثلاً یک نوجوانی که می‌تواند یک خانواده را نجات دهد یا معضلات را به شکل مردانه با زنانه برای خودش لحاظ کند و این نوعی نگاه شاعرانه است؛ بنابراین من جزو آن دسته از فیلمسازان رئالیست شاعرانه محسوب می‌شوم که این سبک از کار برایم همواره لذت‌بخش بوده، هست و خواهد بود.
بی‌سوادی، مشکل ساخت آثار در سینمای کودک و نوجوان است
قنبری که جایزه بهترین فیلم برای پرنده باز کوچک در فستیوال المپیای یونان، جایزه بهترین موسیقی فیلم برای پرنده باز کوچک در جشنواره مذهب امروز ایتالیا، جایزه بهترین کارگردانی برای او از جشنواره فیلم فجر و جایزه بهترین فیلم از جشنواره مذهب امروز ایتالیا، پروانه زرین بخش بین‌الملل جشنواره فیلم کودک همدان برای فیلم و کسی در راه است ۱۳۸۸، جایزه بهترین فیلمنامه برای روییدن در باد بیست و ششمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان ۱۳۹۲ را در کارنامه دارد، در پاسخ به این پرسش که علت خلاها و نواقص کار فیلمسازان در سینمای کودک و نوجوان چه هست، گفت: دلیل این موضوع بی‌سوادی در سینمای کودک است؛ هنوز برای ما قصه‌های کودک و نوجوان خصایل دارد؛ مانند گرگ طماع، خرس تنبل، خرگوش ترسو، بز دانا و... و این‌ها قصه‌های خصایل برای کودکان و نوجوانان است که در ایام قدیم شیوه خوبی بوده اما امروزه دیگر این‌گونه نیست.
وی ادامه داد: در اروپا و آمریکا و حتی در ژاپن، موضوعاتی جدی دستمایۀ تولید اثر برای کودک و نوجوان است؛ مثلا موضوعاتی مانند محیط‌زیست را هم به گونه پرداخته‌اند که برای کودک قابل‌درک و دریافت است
مانند انیمیشنی که شیر و حیوانات دیگر را از جنگل شکار کرده‌اند و به سیرک برده‌اند و این‌ها غمگین هستند و آرزو دارند به جهان جنگلی خود بازگردند؛ چنین قصه پردازی‌ای بسیار زیباست. وقتی‌که کودک این تصویر از حیوانات را می‌بیند، از این‌که شیر، ببر، پلنگ، فیل و ... در قفس هستند و هرروز شلاق می‌خورند که مردم بخندند ناراحت می‌شود؛ یک روز هم که در نهایت این حیوانات موفق می‌شوند که بگریزند و به جنگل بازگردند، می‌بینند که متأسفانه انسان‌ها جنگل را تخریب کرده‌اند.
این کارگردان تاکید کرد: این فیلم ضمن این که داستانی را برای کودکان روایت می‌کند، یک شیوه آموزشی است که یک آمریکایی فرزندش را آموزش می‌دهد که عزیزم در آینده از محیط‌زیست مراقبت کن و به حقوق حیوانات توجه داشته باش تا زندگی خودت هم آباد شود؛ درحالی‌که ما هنوز در ایران درگیر داستان‌هایی هستیم که بار آموزشی ندارند.
جشنواره سی‌وسوم جشنواره‌ای موفق بود
قنبری در انتها و در تایید شکل و سیاق برگزاری جشنواره کودک و نوجوان در سال جاری، یادآور شد: نقد من به جشنواره امسال نقدی مثبت است. دبیر این جشنواره آقای تابش را می‌شناسم، مرد خوبی هستند و سایر متصدیان برگزاری جشنواره و کارمندان فارابی که امسال در این جشنواره دخیل هستند بسیار انسان‌هایی باشعور و باسواد هستند و می‌دانند که باید چه کنند؛ البته به دلیل این‌که ماجرای آنلاین ماجرایی نو و تازه است،
طبعاً این جشنواره کمبودهایی دارد که این نقد نیست و من نمی‌توانم منتقد آن باشم. مثلاً در بخش جذب فیلم‌های بین‌الملل شاید کمتر موفق بوده‌اند که این هم حاصل شرایط اضطرار فعلی است ولی در آینده باید فرصت داد و در سال‌های بعد این‌گونه نخواهد بود چراکه این شکل از برگزاری جشنواره هم در دنیا جا می‌افتد و هم در ایران و ایران خودش را پا به‌پای سایرین خواهد رساند.
وی در انتها بیان کرد: مایلم صمیمانه به متصدیان برگزاری جشنواره امسال تبریک بگویم که ماجرای شروع جشنواره‌های آنلاین در ایران به نام شما خورد و بعدازآن باید دید که سینمای تجربی که چند روز دیگر قرار است شروع شود می‌تواند در این عرصه موفق باشد یا خیر.
هرخانه یک سینما، هر کودک یک داور
سی و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان براساس توافق‌نامه سازمان سینمایی، بنیاد سینمایی فارابی و شهرداری اصفهان، از ۲۷ مهر تا دوم آبان در ۲ بخش «مسابقه سینمای ایران» و «مسابقه سینمای بین‌الملل» برگزار شد.
همچنین ۱۰۷ فیلم بخش‌های مختلف جشنواره در ۶ روز در سه پلتفرم: نماوا، فیلیمو و تیوا بر اساس جدول برنامه‌ها به نمایش در آمد.
نمایش برنامه‌های مجازی (پروانه شو- اصفهان، نشست‌های خبری صاحبان آثار، بزرگداشت‌ها، افتتاحیه و اختتامیه) در ایام جشنواره، از طریق پلتفرم تیوا قابل دسترس بوده است.
همه گیری کرونا موجب شد تا این بار به جای آنکه کودکان و نوجوانان به سینما بروند و پای تماشای فیلم های جشنواره بنشینند، سینما به خانه آنها برود و با شعار هرخانه یک سینما، هر کودک یک داور، داورانی به شمار همه کودکان و نوجوانان ایرانی، آثار ارسالی به این رویداد بین المللی را تماشا و امتیازدهی کنند.
شیوع ویروس کرونا در ایران و به ویژه اصفهان، موجب شد تا هنرمندان، اهالی رسانه، داوران داخلی و بین المللی در این دوره، به اصفهان سفر نکنند و برهمین اساس، داوری بخش بین الملل جشنواره به صورت برخط برگزار شد.
شهرداران شهرهای فلورانس، بعلبک، فرایبورگ، کوالالامپور، داکار، ایسی له مولینو فرانسه در پیام‌هایی از تاثیر جشنواره در صلح و دوستی و فرهنگ و هنر و تقویت روابط و تبادلات فرهنگی و از ابتکار اصفهان در برپایی جشنواره امسال در اصفهان گفتند.