مسمومیت با مشروبات الکلی دست ساز و غیرمجاز چند سالی است که به یکی از کانون‌های خبرساز تبدیل شده و با وجود هشدارهای متعدد این بار در سایه شیوع کرونا و تبلیغات دروغین اثر بازدارنده نوشیدنی‌های الکلی، موجی از قربانیان ناآگاهی گرفتار این دام شده و آسیب‌های جبران ناپذیر در سلامت یا حتی مرگ را تجربه کرده‌اند.
اگرچه دامنه اعتیاد به نوشیدنی‌های الکلی نسبت به سایر مخدرها در ایران و استان مرکزی محدودتر است اما باورهای غلط در لایه‌های جامعه معضلی شده و واقعیت آن است که مدعیانی که می‌گویند خوردن الکل بدن را در برابر ویروس مصون کرده و کرونا را از شخص دور نگه‌می‌دارد آغوش مرگ را برای غافلان می‌گشایند و شایعات ترویج شده آنان را هیچ مرجع علمی و پزشکی تایید نکرده است.
عمق فاجعه اینجاست که در سال‌های اخیر ساخت و عرضه مشروبات الکلی دست ساز و غیراستاندارد به‌صورت زیرزمینی از سوی فرصت‌طلبان و سوداگران مرگ به عنوان یک آسیب جدی بر سلامت مطرح است و با اکنون طیفی ناآگاه با هدف واهی پیشگیری از کرونا بدون اطلاع از محتویات سمی آن را مصرف می‌کنند، قربانیان جهل خود می‌شوند.
آیا خوردن مشروبات الکی کرونا را از بین می برد؟
استاد دانشگاه علوم پزشکی اراک و متخصص پزشکی قانونی و مسمومیت ها در استان مرکزی گفت: مسمومیت با الکل دست‌ساز به‌خاطر بالا بودن میزان متانول موجود در این نوشیدنی بسیار خطرناک است که پس از مصرف می‌تواند آثار مخربی بر بدن از جمله کوری داشته باشد و اگر در زمان طلایی درمان به بیمارستان مراجعه نشود قربانی را به کام مرگ می برد.
دکتر «حسن صلحی» افزود: الکل متانول به خودی خود سمی نیست اما پس از ورود به دستگاه گوارش و جذب در خون فعل و انفعالاتی انجام می دهد که تبدیل به ترکیبی بسیار سمی شده و این ماده در تداخل با آنزیم‌های کبدی سمی مهلک می‌شود که عامل اصلی کوری است.
وی توضیح داد: متانول در بدن تولید اسید فرمیک می‌کند که گازهای خون را به مرحله اسیدی خطرناکی می رساند و این مهم باعث می‌شود که پتاسیم درون سلولی وارد خون شود و غلظت بالای آن اختلال در ریتم قلب ایجاد کرده و مرگ را سبب شود.
سردبیر مجله سم شناسی و مسمومیت‌های ایران خاطر نشان کرد: متانول الکلی است که به‌عنوان حلال در رنگ سازی، جلاکاری، لاک ناخن، محلول های چاپ و تکثیر، ضد یخ، شیشه شورهای خانگی و خودرو، آزمایشگاه‌ها و صنعت چسب سازی کاربرد دارد و مصرف خوراکی آن کور کننده و یا مرگ بار است.
دکتر صلحی اظهار کرد: براساس مطالعات موجود، مستی ناشی از مصرف نوشیدنی الکلی بین ۸ تا ۱۲ ساعت به طول می انجامد و پس از آن اگر فرد ناآگاه استفاده کننده با علایم دل درد، نفس های تند، تهوع و تاری دید تک چشمی مواجه بود باید به سرعت به مراکز درمانی مراجعه کند چرا که تداوم این علایم در بیش از ۳۶ ساعت قابلیت درمان را کاهش داده و فرد به حالت نباتی رسیده و یا جان می سپارد.
وی گفت: با شیوع ویروس کرونا تنها در بازه زمانی اسفندماه پارسال تا اردیبهشت ماه جاری چهار مورد کوری و سه مرگ بر اثر مصرف الکل تقلبی در استان مرکزی به ثبت رسید که این افراد به‌طور عمده برای ترس از ابتلا به کرونا بر اثر یک باور نادرست الکل خورده بودند تا بدنشان در برابر ویروس مصون باشد اما متانول موجود در این ترکیب بلای جانشان شد.
این متخصص سم‌شناسی توضیح داد: وجود الکل حاوی متانول در داروخانه‌ها خطا است و انتظار می‌رود که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نظارت اصولی‌تری در این زمینه داشته باشد چرا که متانول تنها مصرف صنعتی دارد و در دسترس بودن آن از طریق داروخانه‌ها برای افرادی که سطح دانش کمی دارند خطرآفرین است و جبران تبعات آن در صورت مصرف انسانی ناممکن خواهد بود.
دکتر صلحی اظهار داشت: الکل «اتانول» و «متانول » که برای مصارف دارویی توزیع می‌شود از نظر بصری قابل تمیز نیستند و برای این مهم از مواد تلخ کننده و رنگی در نوع زیانبار انسانی بهره گرفته می‌شود چرا که متانول تولیدی در کارخانه مانند اتانول سفید و یا بی رنگ است و اگر کسی به اشتباه آن را بنوشد مسافر جاده مرگ خواهد بود.
وی خاطرنشان کرد: نوع دیگر الکل دیگری با عنوان تقلیبی (قلب شده) نیز در داروخانه ها وجود دارد که حاوی ماده رنگی است و از ته پاتیل تقطیر جمع‌آوری شده و کاربرد خاص صنعتی داشته و باید به هرشکل ممکن از دسترس مردم به دور باشد تا به اشتباه خورده نشود.
این متخصص سم شناسی و مسمومیت در استان مرکزی گفت: بسیار اهمیت دارد که اگر فردی به هر دلیلی متانول مصرف کرد زیر ۱۲ ساعت به مراکز درمانی مراجعه کند چون فرایند اثرات مخرب الکل در این ساعات فاقد علامت است و فرد اگر به اشتباه این زمان طلایی را از دست بدهد کادر درمان در زمان تظاهرات بالینی متانول کار زیادی برایش نمی‌توانند بکنند و کوری و مرگ در انتظارش خواهد بود.
دکتر صلحی گفت: با شیوع کرونا می‌توان گفت ضدعفونی‌کننده‌ها و الکل جزئی از ملزومات زندگی روزمره مردم شده‌اند اما این مواد به هیچ وجه خوراکی نیستند و نیاز است که رسانه‌های جمعی و نهادهای آموزشی و بهداشتی فرهنگ استفاده از آن‌ها و مضرات ناشی از استفاده نادرست را در لایه‌های مختلف جامعه جابیندازند تا مخاطرات سلامت به حداقل ممکن برسد.
وی خاطرنشان کرد: دروغ دیگری هم در کاهش ابتلای به کرونا در در بخش‌هایی از جامعه وجود دارد و آن اثرپذیری مخدرها بر کاهش ابتلا است که این مساله نیز مردود است و فارغ از بی ربط بودن مصرف مخدرها در پیشگیری و درمان این بیماری، افرادی که به دام این باور اشتباه بیفتند طیفی از آثار زیانبار ناشی از سم مخدر را در اندام‌هایشان تجربه خواهند کرد که کیفیت و طول زندگی انان را تحت الشعاع قرار می‌دهد.
دکتر صلحی بیان کرد: در سال‌های گذشته مسمومیت با متادن تزریقی و مرگ های ناشی از آن در استان مطرح بود اما اکنون این معضل جایش را به مسمومیت با شربت و قرص متادون داده و این مخدر هیچ اثری بر پیشگیری و درمان کرونا ندارد و مردم باید نسبت به عواقب زیانبار اعتیاد به آن آگاه باشند.
کرونا با الکل درمان نمی‌شود
رئیس دانشگاه علوم پزشکی اراک نیز در این زمینه گفت: این استان با موج سوم کرونا روزهای تلخی را در پاییز امسال به ثبت رسانده و کادر درمانی خسته با فشار مضاعفی در خدمات به بیماران کرونایی و اشغال کامل تخت‌های بیمارستانی مواجه اند اما این مهم تنها دغدغه آنان نیست بلکه هراز گاهی شاهد بیمارانی هستند که قربانی رفتارهای نادرست خود شده و از ترس کرونا کارهایی انجام داده‌اند که سلامتشان را هدف قرار داده است.
دکتر «محمد جمالیان» افزود: گروهی سودجو می‌کوشند اینگونه جا بیندازند که مقادیری از مصرف الکل می‌تواند در سلامت اثربخش باشد که این موضوع در علم پزشکی از ریشه و بنیان بی اساس است و مصرف الکل از هر نوع و با هر کیفیتی برای ارگان های بدن مضر است و به شدت بر سیستم اعصاب، بینایی، گوارش و قلب آسیب می زند و در شرایطی که باید سیستم دفاعی بدن برای مقابله با این تهدید سلامت مقاوم باشد خوردن آن مشکل را مضاعف می‌کند.
وی گفت: ویروس کرونا با اسید معده از بین می‌رود و اینکه مشروبات الکلی می‌تواند در این راستا کمک کننده باشد باوری کاملا غلط است در مورد کرونا بیشترین نگرانی در درگیری دستگاه تنفس و ریه‌ها است که مشروبات الکلی هیج اثری بر کاهش و یا پیشگیری از آن ندارد.
این متخصص مسمومیت بیان کرد: در موج اول کرونا مقوله استفاده از مخدرها و مشروبات الکلی برای جلوگیری از ابتلا به کووید ۱۹ در این استان پررنگ بود و مواردی هم از بستری و مشکلات حاد جسمی اتفاق افتاد ، این تب اکنون تاحدودی فروکش کرده اما هنوز خطر در کمین است.
دکتر جمالیان خاطرنشان کرد: اگرچه استان مرکزی در خط پرخطر مصرف مشروبات الکلی نیست اما نیاز است که حتی یک مورد باور اشتباه در درمانگری الکل برای کرونا نیز جلوگیری شده و مردم در سایه آگاهی استفاده درست از متانول داشته باشند و جانشان را به خطر نیندازند.
یکی از شهروندان استان مرکزی گفت: در اوایل امسال که کرونا وحشت کاذب در بیشتر مردم ایجاد کرده بود شایعه اینکه معتادان کرونا نمی‌گیرند داشت به باور جمعی از افراد تبدیل می‌شد که خوشبختانه رسانه‌های جمعی و مسئولان به موقع به موضوع ورود کردند و اکنون شمار زیادی از مردم می‌دانند که کرونا پیر و جوان، مرد و زن و معناد و سالم نمی‌شناسد.
رویا سالاری ادامه داد: همه می دانیم که مصرف الکل چه به صورت دایم و تفننی برای بدن مضر است و تمام الکلی‌ها کیفیت زندگی نامناسب دارند و اگر همه فکر خود را ملاک قرار داده و کمی اطلاعاتشان را در این زمینه بالا ببرند دیگر حرف‌های فاقد اعتبار کافی را نمی‌پذیرند.
یک کارشناس امور اجتماعی نیز گفت: هراقدام توسعه محور و شرط لازم پویایی و سلامت بستر اجتماعی نیازمند پیوست فرهنگی است و در شرایط همه گیری کرونا برای همراهی بیشتر مردم در مهار بیماری و جلوگیری از مخاطرات جانبی باید نظام فرهنگ سازی و اطلاع رسانی بهنگام و هدفمند باشد و گروه‌های مختلف جامعه در چارچوب و گفتمانی صحیح حرکت کنند.
دکتر «شهناز محمدی» افزود: شایعات به‌طور معمول در هر جامعه وقتی در باور عموم اثرگذار می‌شوند که سطح آگاهی عمومی در مسایل محوری این شایعه‌ها پایین بوده و یا نظام اطلاع رسانی و اموزش ضعف داشته باشد بنابراین نیاز است که در این موارد گروه‌های تصمیم‌ساز و هدایتگر امور یک گام قوی تر و فراتر از دیگران حرکت کنند.
وی توضیح داد: باورهای نادرست در حوزه سلامت اگر در همراهی هدفمند رسانه با متولیان بهداشت و درمان به موقع اطلاع رسانی نشود می‌تواند خطرناک بوده و هر روز ابعاد و دامنه وسیع‌تری بیابند و نیاز است که در این راستا راهبردی کارامد تعریف و اجرا شود.
استان مرکزی در موج سوم شیوع کرونا وضعیت قرمز دارد و شهرهای دلیجان، اراک، شازند و فراهان با بحران و مخاطرات جدی ناشی از کویید ۱۹ دست و پنجه نرم می‌کنند.
سیما سادات لاری روز چهارشنبه درباره آخرین آمار مبتلایان قطعی به ویروس کرونا در کشور و موارد فوت ناشی از این ویروس افزود: در ۲۴ ساعت گذشته تا ظهر امروز (هفتم آبان ۱۳۹۹) و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۶ هزار و ۸۲۴ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد و دو هزار و ۴۹۰ نفر بستری شدند. با این حساب، مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۵۸۸ هزار و ۶۴۸ نفر رسید.
سخنگوی وزارت بهداشت گفت: خوشبختانه تاکنون ۴۶۷هزار و ۹۱۷نفر از بیماران، بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. همچنین ۵۰۱۲ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند و تاکنون چهار میلیون و ۸۲۱ هزار و ۶۸۱ آزمایش تشخیص کووید۱۹ در کشور انجام شده است.
لاری افزود: استانهای تهران، اصفهان، قم، آذربایجان شرقی، خراسان جنوبی، سمنان، قزوین، لرستان، اردبیل، خوزستان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گیلان، بوشهر، زنجان، ایلام، خراسان رضوی، مازندران، چهارمحال و بختیاری، البرز، آذربایجان غربی، مرکزی، کرمان، خراسان شمالی، همدان، یزد و کردستان در وضعیت قرمز قرار دارند و استانهای هرمزگان، فارس، گلستان و سیستان و بلوچستان نیز در وضعیت نارنجی و زرد قرار دارند.