فتحی شقاقی در سال ۱۹۵۱ و در شهر رفح غزه متولد شد، تحصیلات خود را در رشته ریاضیات در دانشگاه "بیرزیت" در کرانه باختری ادامه داد و پس از دو سال تحصیل به عنوان معلم ریاضی در مدرسه "النظامیه" در شهر بیت المقدس مشغول به فعالیت شد. وی در همین دوران نیز با گروه ها و جریان های مختلف فلسطینی که عمدتا گرایش‌ها چپ داشتند، آشنا و در برخی از فعالیت های آنها مشارکت کرد.
فتحی شقاقی در بخش دیگری از زندگی خود که ادامه دوران مبارزاتی وی نیز می باشد، در سال ۱۹۷۴م برای ادامه تحصیل به مصر رفت و در دانشگاه "الزقازیق" مصر در رشته پزشکی مشغول تحصیل و موفق به اخذ مدرک پزشکی شد و در مصر با جریان های فکری مختلفی آشنا گردید که این آشنایی وی را به تفکر بیشتر درباره مشکلات جهان اسلام واداشت. فتحی شقاقی در آن زمان به تفکرات اسلامی گرایش داشت و معتقد بود که فعالیت جنبش های مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی باید با محوریت اسلام و آزادی فلسطین باشد.
فتحی شقاقی در مصر از طریق حضورش در دانشگاه و با همراهی و همکاری دانشجویان فلسطینی، جهاد اسلامی را تشکیل داد و پس از بازگشت به غزه در سال ۱۹۸۱ این تفکر را ترویج داد و این جنبش را در داخل غزه تحکیم کرد.
"وی در مدت رهبری جهاد اسلامی، بارها توسط رژیم صهیونیستی بازداشت و زندانی شد. با آغاز انتفاضه اول فلسطینیان در سال ۱۹۸۷ درگیری نیروهای جنبش جهاد اسلامی و نظامیان صهیونیست کلید خورد و جنبش جهاد اسلامی در آغاز انتفاضه اول نقش قابل توجهی ایفا کرد و دکتر شقاقی نقش مهمی در شکل گیری این انتفاضه داشت و در نهایت پس از تبعید به خارج از فلسطین در سال ۱۹۸۸ در راه سفر از لیبی به دمشق توسط عناصر سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی (موساد) در تاریخ ۲۶/۱۰/۱۹۸۸ در مالت ترور شد. "
"پیش از آن رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۸۳میلادی وی را به اتهام تشکیل جنبش جهاد اسلامی فلسطین بازداشت و ۱۱ ماه زندانی کرد و در سال ۱۹۸۶نیز مجددا وی به اتهام تحریک و تشویق ملت فلسطین علیه اشغالگری از سوی صهیونیست ها بازداشت و به چهار و نیم سال زندان محکوم شد، اما رژیم صهیونیستی متوجه شد فتحی شقاقی از درون زندان نیز به فعالیت های خود ادامه می دهد، لذا پیش از آنکه دوران محکومیت وی به اتمام برسد، او را در سال ۱۳۶۷ش (۱۹۸۸م) به لبنان تبعید کرد.
** شهید فتحی شقاقی و تلاش برای وحدت شیعه و سنی و مسیحیان
شهید فتحی شقاقی به پیروی از امام خمینی (ره) که پایه گذار وحدت در بین شیعیان و اهل تسنن بود، تلاش زیادی در بین فلسطینیان برای وحدت مسلمین انجام داد. هنگامی که همه مزدوران استعمار و استکبار جهانی به ایجاد تفرقه و تشتت امت اسلامی پرداخته بودند و با هجوم به مظاهر وحدت مسلمانان، پراکندگی عمیق قومی و طایفه‌ای را گسترش می‌دادند، مقاله‌ای ارزشمند در مجله "النور" در فلسطین نشر یافت که با شعار و شعور علمی، بر وحدت و یک‌پارچگی امت اسلامی تأکید نموده بود.
نویسنده این مقاله که دکتر فتحی شقاقی بود، معتقد است پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، کشورهای غربی به دلیل ترس از گسترش و تأثیرگذاری این انقلاب در سایر کشورهای منطقه، به اختلافات بین شیعه و سنی دامن زدند. وی در این نوشتار سعی کرده دیدگاه‌ها و نظریات اندیشمندان و رهبران مسلمان را درباره ضرورت وحدت شیعه و سنی مطرح کرده و به برخی از شبهات مطرح شده درباره شیعیان پاسخ دهد.
دکتر شقاقی در پایان این نوشتار، ضمن نقد آرای ابن تیمیه، به اهمیّت انقلاب اسلامی ایران و نقش آن در آگاهی دادن به ملت‌های مسلمان به ویژه مردم منطقه و ترس قدرت‌های بیگانه از تبلور و نقش اسلام در ایران می‌پردازد و بار دیگر با الهام از سخنان امام خمینی (ره)، امت اسلامی را به وحدت و یک‌پارچگی دعوت می‌کند.
دبیر کل شهید جهاد اسلامی، نگاه مبارزاتی اش فراتر از وحدت امت اسلامی و در افقی گسترده‌تر بود به طوری که وی بر وحدت و مشارکت مسلمانان و مسیحیان در دفاع از فلسطین و آزادی آن از اشغال رژیم غاصب صهیونیستی تاکید داشت.
دکتر شقاقی درباره مسیحیان فلسطینی چنین عقیده‌ای داشت: "هدف ما آزادی فلسطین است؛ در امر آزادی، تمامی فلسطینیان چه مسلمان و چه مسیحی برای دفاع از وطن و مقدسات خویش باید مشارکت داشته باشند. ما در جنبشمان آمادگی آن را داریم تا در صفوف خود مسیحیانی را که قصد جهاد و مبارزه دارند، بگنجانیم. آنها می‌توانند در عقیده خویش آزاد باشند؛ (لا اکْراه‌َ فی الدَّین). هدف ما آزادی فلسطین است؛ هدف ما پیروزی اسلام در فلسطین و در جای جای گیتی است. ما ایمان قلبی داریم که اسلام راه صلاح و رستگاری بشریت است، با این حال باید اصول و قوانین اسلامی که به کسی ظلم روا نداشته و همه را یکسان می‌داند، مد نظر قرار گرفته و به اجرا درآید. مسیحیان در سایه قوانین و اصول اسلامی، عزت و کرامت خواهند یافت؛ همان گونه که در قرن‌های گذشته زیر سایه اسلام زندگی کردند و تنها پس از غروب آفتاب اسلام از آن مناطق بود که آنان ذلت و خواری را به چشم خود دیدند. من تأکید می‌کنم که این مسیحیان (مسیحیان فلسطین) به وطن خویش ایمان داشته و خواهان آزادی آن هستند و در راه انجام وظیفه دفاعی خویش نه خراجی باید بپردازند و نه جزیه‌ای". (سایت: qodstv.ir).
دکتر فتحی شقاقی همچنین جزء افراد نادر یا اولین کسانی بود که دروازه ارتباط و علاقه بسیاری از مسلمانان را به جمهوری اسلامی گشود. وی غیر از مسئله فلسطین و حرکتی که در فلسطین آغاز کرد و در آن‌جا به معرفی امام خمینی(ره) و انتقال روحیات انقلابی ملت مسلمان ایران به مردم فلسطین پرداخت، رسالت ارتباط دیگر گروه‌های مسلمان در کشورهای دیگر با جمهوری اسلامی را هم بر عهده گرفت و بسیار تلاش کرد تا گروه‌های مقاومت اسلامی دیگر را به جمهوری اسلامی نزدیک کند.
رسالت دیگر وی در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران انجام گرفت؛ زمانی که بوق‌های تبلیغاتی دشمنان ما، آمریکا، صهیونیزم و کشورهای غربی، در حمایت از صدام دیکتاتور عراق به کار گرفته شده بود تا کشورها و مردم مسلمان عرب را از جمهوری اسلامی دور نگه دارند و ضمن ایجاد تفرقه، چنین قلمداد کنند که جمهوری اسلامی منافع امت عرب را به خطر انداخته است، وی در زدودن این طرز تفکر از جامعه عرب نسبت به جمهوری اسلامی نقش بسیار اساسی داشت؛ با شخصیت‌های مختلف ملاقات و آنها را توجیه می‌کرد و مواضع صحیح جمهوری اسلامی را به آنها منتقل می‌نمود.
فلسطین از نظر دکتر فتحی شقاقی اصل و اساس تمامی مسایل جهان اسلام به شمار می‌رود. وی همیشه می‌گفت: "تا وقتی بر سه اصل متکی باشیم پیروز و موفق خواهیم شد: الف) فلسطین را بدون اسلام مطرح نکنیم؛ ب) اسلام را بدون فلسطین نخواهیم؛ ج) این دو بدون جهاد و شهادت میسّر نخواهد شد». (روزنامه رسالت، شماره ۵۹۳۷).
به نظر او آرمان فلسطین می‌بایست برای تمامی مسلمانان و گروه‌های ملی‌گرا و چپ‌گرا در سراسر جهان عرب و اسلام از مرکزیت برخوردار باشد و وجود وضعیت فعلی در فلسطین به نقش رهبران فرصت‌طلب غیراسلامی بر می‌گردد که زمام رهبری توده‌ها را به دست گرفته‌اند.
با وجود تأثیرپذیری شقاقی از امام خمینی (ره) و اعتقاد راسخ وی به مقاومت به عنوان تنها راه مقابله با رژیم صهیونیستی، شقاقی هیچ‌گاه از همکاری غیرمسلمانان (مسیحیان) در انتفاضه فلسطین روی‌گردان نبود. وی معتقد بود در جنبش جهاد اسلامی باید دیگرهموطنان فلسطینی نیز علیه رژیم غاصب متحد شوند. انتخاب این هدف و حرکت در این راستا، یکی از دلایل اصلی شهادت وی به نظر می‌رسد. علاوه بر این که در زمینه فکری، نوشته‌های او بهترین دلیل و گواه بر تیزبینی و دقت نظر و عمق دیدگاه وی نسبت به اسلام و آینده مسلمانان است.
مقالات و سخنرانی‌های پرشور و عمیق او در اجلاس‌ها و سمینارهایی که در ایران، لبنان، سوریه و کشورهای دیگر برگزار گردید، تأیید کننده این ادعا است. او با تمام وجود به وحدت مسلمانان معتقد بود و روحیه جهاد و شهادت را راه‌گشای مشکلات مسلمین می‌دانست.
تفکرات و اندیشه های ناب فتحی شقاقی نشان می دهد که رژیم صهیونیستی به هیچ وجه نمی توانست آن را تحمل کند از این رو سرانجام در ساعت یک بعدازظهر پنج شنبه ۲۶ اکتبر ۱۹۹۵ وقتی وی به هتل دیپلماتیک جزیره مالت بازمی گشت توسط عوامل موساد ترور و در سن ۴۴ سالگی به شهادت رسید.
مطمئنا ادامه راه و اندیشه های شهید فتحی شقاقی تنها راه نجات مردم فلسطین از دست صهیونیست های غاصب می باشد که بر اساس آن بر وحدت و مبارزه عملی با این رژیم تاکید شده است.