انتخابات آمریکا و افت و خیزهای بورس آسیا

درست است که اقتصاد قانون‌های خاص خود را دارد و در هر شرایطی راه خودش را می‌رود و درست است که منفعت طلبی و جستجوی سود بیشتر بر رفتار بازیگران اقتصادی، از خرده فروش ها جزء تا شرکت‌های بین‌المللی و البته سهامداران بازار سرمایه حاکم است. اما، تاریخ نشان داده است که سیاست به شیوه‌های مختلف بر اقتصاد تأثیر می‌گذارد و صدالبته از آن تأثیر هم می‌پذیرد.

سیاست خارجی و روابط خصمانه و دوستانه بین کشورها، سیاست داخلی و رقابت های سیاسی و اینکه کدام گروه و با چه گرایشی پیروز انتخابات یک کشور باشند اقتصاد را به شدت دست خوش تغییر می‌کند. گاهی تغییر و تحولات داخلی یک کشور اثراتی در مقیاس جهانی دارد.

انتخابات آمریکا از این دست تحولات است که اقتصاد جهان و از جمله بازارهای مالی دنیا  را دچار افت و خیز خواهد کرد. گمانه‌زنی‌ها در باره اینکه چه کسی پیروز میدان انتخابات آمریکا خواهد شد به حدس و گمان‌ها در باره آینده بازارهای مالی آسیا و جهان دامن زده است.

 اعتقاد فزاینده به پیروزی جو بایدن و به دست گرفتن هر دو مجلس نمایندگان و کنگره و احیای اقتصاد ایالات متحده و جریانات تجاری، اثر مثبتی بر سهام آسیا دارد. بعلاوه، برخی معتقدند که سهام بازارهای آسیایی از بهبود شرایط  اقتصاد جهانی بعد از کرونا بهتر از بازار سهام آمریکا بهره مند خواهد شد.

اما در صورت پیروزی دونالد ترامپ بازارهای آسیایی از پیامدهای جنگ تجاری او با چین و برخی دیگر از کشورها در امان نخواهند بود. کارشناسان پیروزی ترامپ را به نفع بازارهای مالی آمریکایی می‌دانند. زیرا سرمایه گذاران معتقدند که ترامپ  فردی طرفدار تجارت بوده و به همین خاطر انتظار کاهش مالیات شرکت‌ها از ۳۵ درصد به ۲۱ درصد و انجام یک سری اقدامات تجاری دیگر از سوی او به بهبود موقعیت بازارهای مالی منجر خواهد شد. 

البته نباید در مورد اثرات این انتخابات دچار اغراق شد. سیاست و روابط بین الملل یکی از فاکتورهای تعیین کننده در آینده بازارهای مالی آسیا است، اما تنها یک عامل است و نه بیشتر. یعنی عوامل دیگری نیز وجود دارند که ممکن است در برخی مواقع بسیار تأثیرگذار تر از انتخابات آمریکا نیز باشند. برای مثال برنامه‌ها و سیاست‌های اقتصادی دولت‌های آسیایی و همچنین  رفتار سهام داران اثرات تعیین کننده‌تری بر این بازار دارند.

همچنین نباید تأثیرات آن را دست کم بگیریم. زیرا، در صورت پیروزی بایدن، درپیش گرفتن سیاست‌های بین المللی مسالمت آمیز و متفاوت از ترامپ برای بازارهای جهانی و به ویژه بازارهای آسیایی مثبت خواهد بود. به اعتقاد کارشناسان، پایان جنگ تجاری و تسهیل تجارت بین المللی به معنای عملکرد بهتر و سودآوری بیشتر شرکت‌های آسیایی و به ویژه چینی و در نتیجه افزایش ارزش سهام آنها در بازارهای مالی آسیایی است.

وضعیت بورس‌های آسیایی قبل، حین و بعد از مناظره

پیش از انتخابات و مشخص شدن پیروز میدان، مناظرات تلویزیونی بین دو رقیب مهمترین و تعیین کننده‌ترین عامل سیاسی در سرنوشت بازارهای مالی به شمار می‌رود. سهامداران به اظهارات هر یک از نامزدهای ریاست جمهوری، بر اساس درک و فهم خود از اثرات احتمالی  واکنشی نشان می‌دهند. برخی ممکن است آینده را تیره و تار ببینند و به دنبال فروش سهام خود بروند. در عوض برخی نیز هستند که خرید و سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را به نفع خود می‌دانند.

قرار بر این بود که بین دونالدترامپ و جو بایدن سه مناظره برگذار شود. اولین آن در تاریخ ۸ مهرماه (۲۹ سپتامبر) برگذار و دومین مناظره نیز به دلیل ابتلای ترامپ به کرونا لغو شد. اما آخرین مناظره از دید کارشناسان مهمترین مناظره بود. دو رقیب در اول آبان رو در روی هم قرار گرفتند. معمولاً انتظار می‌رود موضوعاتی که در مناظره مطرح و واکنش‌های نامزدها به آنها واکنش‌های بازارهای مالی را هم به دنبال داشته باشد. در آسیا وضعیت شاخص‌های مهم قبل، حین و بعد از مناظره قابل توجه است.

در جدول زیر تغییرات ۴ سهام عمده آسیا بعلاوه شاخص اس اند پی استرالیا آمده است. همانطور که مشاهده می شود به غیر از بورس شانگهای همه شاخص‌های مورد بررسی روز قبل از مناظره دونالد ترامپ و جو بایدن مثبت بوده‌اند.

البته چنانچه در نمودار زیر مشخص است بورس شانگهای در روز ۲۰ مثبت بوده است. در این روز ۰.۴۷+ درصد رشد داشته، اما در روزهای ۲۱ و ۲۲ اکتبر به ترتیب ۰.۰۹- درصد و ۰.۳۸- درصد افت کرده است. افت این شاخص در روز بعد از مناظره با ۱.۰۴- درصد بیش از دو برابر روز قبل بوده است.

شاخص بورس هنگ کنگ نیز وضعیتی متفاوت از سایر شاخص‌ها داشته است. البته با وجود اینکه در هر سه روز مورد نظر مثبت بوده، اما رشد آن همراه با نوسان دیده می‌شود. به طوری که رشد ۰.۷۵ درصدی روز ۲۱ نوامبر به ۰.۱۳ درصد کاهش و سپس در روز بعد از مناظره به ۰.۵۴ درصد رسید. 

در توکیو نیز شاخص «نیک کی» تغییر بیشتری از خود نشان داد. روز قبل از مناظره ۰.۳۱ درصد رشد مثبت را تجربه کرده بود، اما در روز مناظره با افتی ۰.۷۰ درصدی همراه شد. هرچند در ۲۳ اکتبر، یعنی بعد از مناظره ۰.۱۸ درصد رشد مثبت داشت اما این رشد حدود ۰.۱۳ درصد از روز قبل از مناظره کمتر بود. 

مهمترین عامل در ارتباط با تأثیر نتایج انتخابات آمریکا بر بازارهای مالی شرق آسیا موضوع جنگ تجاری آمریکا با چین است. از آنجایی که اقتصاد چین و به تبع آن بورس این کشور وزن سنگینی در اقتصاد و بازارهای مالی آسیا دارد تشدید جنگ تجاری بین دو کشور می‌تواند پیامدهایی منفی برای بورس آسیا داشته باشد.

چنانچه کارشناسان مختلف نیز معتقدند که اظهارات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در خصوص نقش چین در شیوع کرونا باعث نگرانی معامله گران از شروع یک جنگ لفظی جدید بین دو اقتصاد نخست جهان شده است.