علیرضا رهایی روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا به موضوع ارتباط صنعت و دانشگاه اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه صنایع مهم و اصلی در اختیار دولت است؛ ارتباط صنعت و دانشگاه یک مولفه سوم نیز پیدا می کند که در سیاست های دولتی و قانونی جای می گیرد.
عضو هیات علمی دانشگاه امیر کبیر افزود: نیاز است مساله ارتباط صنعت و دانشگاه را به صورت سه جانبه دولت، صنعت و دانشگاه بررسی کنیم. دولت ها باید در استراتژی توسعه صنایع از توان تحقیقات داخلی استفاده کنند. یکی از مشکلات عمده صنعت ما استفاده از فناوری قدیمی است و این فناوری باعث می شود بازده وکیفیت تولید پایین باشد و شاید تمایل پایین عمومی نسبت به خرید محصولات نیز به همین دلیل است.
رهایی تصریح کرد: زمانی که بازده تولید پایین باشد خود به خود هزینه تولید و قیمت تمام شده افزایش پیدا می کند بنابراین باید فناوری تولید ارتقا پیدا کند که در این مساله استفاده از فناوری دانشگاهی مطرح می شود.
وی اظهار داشت: نیاز است نهاد ها که صاحب صنعت هستند به جای خرید فناوری از خارج به توسعه فناوری از طریق دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی تمایل نشان دهند و به عنوان سیاست اصلی خود مطرح کنند بنابراین اگر این سیاست عمومی به سمت ارتقای فناوری از طریق واحدهای تحقیق و توسعه و دانشگاه ها حرکت کند نقش دانشگاه ها پُر رنگ می شود.
نقش دانشگاه‌ها و تغییر آیین نامه ارتقا
رهایی همچنین گفت: دانشگاه‌ها در گذشته در دوره ای یک استراتژی عمومی داشتند که پروژه های صنعتی را به عنوان یک اولویت اصلی در نظر بگیرند به عنوان مثال در آیین نامه ارتقا در دوره های گذشته وجود طرح های صنعتی به عنوان یک عامل تعیین کننده بود اما از حدود هشت سال گذشته این استراتژی تغییر کرد و عامل تعیین کننده در ارتقا اعضا هیات علمی به مقالات و همکاری های بین المللی منتقل شد.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر ادامه داد: نیاز است در آیین نامه ارتقای اساتید دسته ای از سیاست و آیین نامه تشخیصی برای توسعه فعالیت های صنعتی مطرح شود. در ۲ سال اخیر رویکرد برخی دانشگاه ها به این سمت بوده است.
وی با بیان این که دانشگاه ها سطح علمی بسیار خوبی دارند، افزود: اگر تمایل عمومی وجود داشته باشد و سیاست تشخیصی نیز در دانشگاه ها ایجاد شود (ماموریت هر دانشگاه مشخص شود) کمک می کند تا ارتباط صنعت و دانشگاه توسعه پیدا کند.
فضای رقابتی شاخصه موثر در نقش صنایع
رهایی با بیان این که صنعت مولفه سوم این مثلث است، تصریح کرد: برخی صنایع مثل خودرو سازی فضای رقابتی ندارند و آنچه که تولید می کنند در بازار متقاضی دارد و برخی صنایع به دلیل واردات کالای مشابه در فضای رقابتی قرار دارند و به دنبال ارتقا سطح فناوری کالای خود هستند.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: در بخش دولتی با تشویق دولت موجب توسعه همکاری صنعت و دانشگاه شده و ارتقای فناوری شکل می گیرد اما در مورد بخش خصوصی برای این که از شرایط نامساعد فعلی خارج شود و تولید رقابت پذیری از نظر کیفیت و قیمت تمام شده داشته باشد نیاز است سیاست تشویقی از سوی دولت اجرا شود مثلا دولت گرنت های تحقیقاتی به دانشگاه ها ارائه دهد و دانشگاه ها را به سمتی جهت دهد که هر کدام بتوانند عامل پشتیبان یک صنعت و ماموریت گرا باشند.
وی اظهار داشت: نیاز است از سوی وزارت علوم تحقیقات و فناوری ماموریت گرا بودن دانشگاه ها ارزیابی شده و سیاست گذاری های آن انجام شود. همچنین باید صنایع و وزارت خانه ها به عنوان سیاست گذار در کنار دانشگاه ها قرار بگیرند.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر به طرح کلان حمل و نقل ریلی کشور به عنوان یک مثال مورد نظر اشاره و تصریح کرد: در این طرح دانشگاه متعهد شد در مدت پنج سال این طرح را به سرانجام برسانند. به دلیل این که خدمات ریلی ضعیف است بیشتر مردم به سفرهای هوایی علاقه دارند که در پروژه طرح کلان حمل و نقل ریلی کشور پیشرفت بسیار خوبی داشتیم.
رهایی تصریح کرد: چنین طرح هایی کمک می کند تا دانشگاه ها تحقیقات هدفمند با سرمایه گذاری مشخص داشته باشند. و محصول آن در یک زمان معین نیز قابل ارائه است.