به گزارش ایرنا، بهمن مرادنیا روز سه‌شنبه در پنجاه و یکمین جلسه کارگروه تخصصی ملی سازگاری با کم آبی که به صورت ویدیو کنفرانس با حضور اعضای کمیته تخصصی وزارت‌خانه‌های نیرو، صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی برگزار شد، اظهار داشت: در حال حاضر مشکل اصلی شهرهای شرقی استان و دشت‌های آن از جمله دهگلان و چاردولی، کم آبی است که انتقال آب از سد آزاد به سد قوچم می‌تواند این مشکل را رفع کند.
وی وضعیت شرق استان را از لحاظ کم‌آبی بحرانی اعلام کرد و یادآور شد: پیشنهاد مشخص این است که برای حل مشکل کمبود آب سفره‌های زیرزمینی و تامین آب شرب روستاهای مناطق شرقی کردستان، باید از سد آزاد به این مناطق آب انتقال یابد و جز این راهکار و جایگزین دیگری وجود ندارد.
استاندار کردستان خواستار تعیین تکلیف سد در دست اجرای ژاوه شد و اضافه کرد: با توجه به اینکه طبق برنامه‌ریزی انجام شده از محل این سد، قرار است هشت هزار هکتار از اراضی دشت‌های قروه و دهگلان آبیاری شود، تعیین تکلیف این سد ضروری است، چراکه بخشی از کم آبی دشت‌های شرقی استان از این طریق برطرف می‌شود.
مرادنیا بر لزوم استفاده از روش‌های نوین برای آبیاری اراضی کشاورزی استان تاکید کرد و افزود: با توجه به اقلیم و آب و هوای کردستان، نیاز است اعتبارات بیشتری برای تجهیز زمین‌های زراعی این استان به سیستم‌های نوین آبیاری تخصیص یابد، ضمن اینکه تاکنون ۴۶ درصد اراضی کشاورزی به آبی تبدیل شده است.
وی با بیان اینکه مشکلی برای تخصیص آب به صنایع و شهرک‌های صنعتی استان وجود ندارد، اظهار داشت: در ۲ سال گذشته ۴۰ میلیارد تومان به شهرک‌های صنعتی کمک شده اما اعتبارات استان محدود است، با این حال برای تخصیص آب به شهرک‌های صنعتی محدودیتی نداریم.
استاندار کردستان همچنین خواستار توجه به مشکلات زیست محیطی دریاچه زریوار مریوان شد و اضافه کرد: انتظار داریم سازمان حفاظت محیط زیست و ارگان‌های مرتبط با این موضوع، برای نجات بخشی این تالاب همت کنند تا شاهد نابودی آن نباشیم.
وجود بیش از هفت هزار حقله چاه غیرمجاز در کردستان
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان هم به وجود ۱۸ محدوده مطالعاتی آب سطحی و زیرزمینی در استان اشاره کرد و گفت: میانگین بارندگی سالانه این استان ۴۴۰ میلیمتر است و براساس آخرین برآوردها میانگین دمای هوا به حال حاضر ۱۲.۳ درجه رسیده که تاثیر منفی بر منابع آبی استان داشته است.
کامران خرم آبخوان‌های اصلی استان را دشت‌های قروه، دهگلان، چاردولی و قزلچه سور و مجموع مساحت این آبخوان‌ها را یک هزار و ۵۷۱ کیلومتر مربع اعلام کرد و افزود: در حال حاضر و براساس تحقیقات انجام گرفته هفت هزار و ۳۵۵ حلقه چاه غیرمجاز در استان شناسایی شده است که بیشترین آن مربوط به حوضه دریاچه ارومیه است.
وی با بیان اینکه متوسط آب زیرزمینی در دشت‌های استان افت پیدا کرده و بیشترین میزان آن در دشت دهگلان است، اضافه کرد: به طور تجمیعی سالانه ۷۰۴ میلیون مترمکعب کسری مخزن آب‌های زیرزمینی در استان وجود دارد که بیشترین آن در دشت دهگلان است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان، حجم آب ناشی از بارندگی‌های سالانه در استان را ۱۲.۷ میلیارد مترمکعب اعلام کرد و یادآور شد: از این رقم یک میلیارد مترمکعب آن در زمین نفوذ کرده و وارد آبخوان‌ها، بیش از چهار میلیارد مترمکعب به رواناب تبدیل و هفت میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب، معادل ۵۰ درصد حجم آب بارش‌ها نیز تبخیر می‌شود.
خرم با اشاره به اقدامات تعادل بخشی این شرکت برای ممانعت از ادامه روند نزولی کسری مخازن سفره‌های زیرزمینی استان از سال ۹۵، اضافه کرد: آب‌نمود دشت بیجار و سطح آب زیزمینی این منطقه در حال افت است، ضمن اینکه در دشت‌های چاردولی افت سطح آب و کیفیت آن نیز روی داده است اما در دشت‌های قزلچه‌سور و زریوار این مشکلات وجود ندارد.
وی به تحت پوشش بودن ۲۸ شهر و یک هزار و ۱۱ روستای استان و تولید سالانه ۱۴۰ میلیون مترمکعب آب شرب اشاره کرد و گفت: در حال حاضر ۹۹.۹ درصد جمعیت شهری و ۷۵.۷ درصد جمعیت روستایی کردستان از خدمات شرکت آب و فاضلاب بهره‌مند هستند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان به اقدامات انجام شده برای سازگاری با کم‌آبی اشاره کرد و اظهار داشت: امسال ۲۲۸ حلقه چاه غیرمجاز در استان مسدود شده که از این محل در مصرف سه میلیون مترمکعب آب زیرزمینی صرفه‌جویی شده است، ضمن اینکه بیشترین چاه‌های غیرمجاز خارج از محدوده آبخوان‌ها قرار دارد.
خرم تعداد چاه‌های مجاز استان را ۱۳ هزار و ۸۰۳ حلقه اعلام کرد و یادآور شد: تجهیز ۲ هزار و ۴۱۷ حلقه چاه به کنتور هوشمند، ارتقا کیفیت آب شرب، انتقال فاضلاب به پایین دست سدها، شستشوی مخازن، کلرزنی‌های مداوم، جداسازی آب شرب و آب مورد نیاز برای آبیاری فضای سبز، از جمله اقدامات انجام شده در راستای سازگاری با کم آبی است.
وی اظهار داشت: انسداد چاه‌های غیرمجاز و تبعات اجتماعی آن، نبود سیاست مشخص برای نصب کنتورهای هوشمند، عدم واگذاری مدیریت برخی مخازن سدها در اختیار استان(از جمله گاوشان)، افزایش قیمت تجهیزات، تهدیدات کیفی و کمبود آب در برخی روستاهای تحت پوشش، از جمله چالش‌های کردستان در بحث آب است.
کردستان، استانی کوهستانی و اقلیم آن متاثر از توده‌های هوای گرم و مرطوب مدیترانه‌ای است که موجب بارندگی‌هایی در بهار و ریزش برف در زمستان‌ها می‌شود.
میزان بارندگی سالانه در شرایط عادی اقلیمی معادل ۴۵۵ میلیمتر و بیشترین میزان بارندگی سالیانه مربوط به شهرهای مریوان و بانه با حدود ۸۰۰ میلیمتر و کمترین میزان بارندگی در شرق استان حدود ۴۰۰ میلیمتر و در قسمت مرکزی یعنی سنندج نزدیک به ۵۰۰ میلی متر است.
از حوضه های آبریز اصلی استان کردستان می‌توان به خلیج فارس و دریای عمان، دریای خزر و دریاچه ارومیه و حوضه‌های آبریز نیز به سفیدرود شامل رودخانه‌های تلوار و قزل اوزن، مرزی غرب شامل رودخانه‌های سیروان و زاب کوچک، کرخه شامل رودخانه رازآور و دریاچه ارومیه شامل رودخانه های زرینه و سیمینه اشاره کرد.
تعداد دشت‌های استان ۹ مورد بوده که پنج دشت آن در نیمه شرقی، ۲ دشت در غرب و ۲ مورد دیگر در جنوب استان واقع شده است و دشت‌های قروه، دهگلان و چهاردولی در شرق استان جزو دشت‌های ممنوعه محسوب می‌شود.
۱۸ سد در کردستان وجود دارد که از این تعداد مدیریت ۱۲ سد در اختیار استان است و چهار سد قشلاق، سنگ‌سیاه، عباس آباد بانه و سد زریوار به بهره‌برداری رسیده است.