به گزارش روز شنبه ایرنا، دونالد ترامپ پس از راهیابی به کاخ سفید به سرعت برای ویران‌سازی میرات‌های سیاست خارجی آمریکا که از دوره اوباما و دیگر روسای جمهوری آمریکا باقی مانده بود، وارد عمل شد. او طی چندماه از توافق تجاری با کشورهای منطقه آسیا و اقیانوس هند، توافق جهانی آب‌وهوایی پاریس و توافق هسته‌ای و دیگر توافق‌ها خارج شد. او همچنین تلاش کرد ثمره تلاش‌های اوباما برای پایان دادن به دهه‌ها خصومت میان آمریکا و کوبا را نابود سازد. او بدون هیچ درنگی همپیمانان سنتی آمریکا را نشانه گرفت و از سردمداران مستبد حمایت به عمل آورد و اندکی پس از ستودن «شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین، شعله‌های جنگ تجاری با پکن را برافروخت و نگرانی‌ها درباره احتمال آغاز جنگ سرد جدید را افزایش داد.
ترامپ با این اقدامات خود به اعتبار آمریکا در جهان لطمه وارد کرد. با وجود این مسائل، اکنون بسیاری از کارشناسان معتقدند که در صورت باخت او در انتخابات ریاست جمهوری، بایدن برای بازیابی جایگاه و اعتبار از دست رفته آمریکا با چالش‌های بازمانده از دوران ترامپ که در این گزارش هم به آنها اشاره شده، روبرو خواهد شد. این چالش‌ها سبب شده‌اند که این سوال مطرح شود که بایدن در رهایی از میراث برجای مانده از ترامپ تا چه میزان موفق خواهد شد؟
بایدن و چالش‌های چین
ترامپ در تبلیغات خود در رقابت های انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۶ به موضوع چین توجه ویژه‌ای کرد. او متعهد شد که با انعقاد توافقنامه تجاری عادلانه با پکن به شرکت‌های آمریکا کمک خواهد کرد و برای بسیاری از مردم آمریکا فرصت‌کاری فراهم خواهد شد. اکنون پس از ۲ سال جنگ اقتصادی ترامپ با دومین اقتصاد دنیا او تنها توانسته است به مرحله نخست توافق با چین برسد که این مرحله هم جنبه اجرایی به خود نگرفته است. این دو کشور تعرفه‌های گمرگی به ارزش صدها میلیارد دلار علیه یکدیگر تحمیل کرده‌اند. شیوع ویروس کرونا در جهان که سرمنشا آن از چین بود و متهم شدن چین در این زمینه از سوی ترامپ سبب شد که روابط آمریکا با چین به پایین‌ترین سطح خود طی دهه‌های گذشته برسد. این موضوع نگرانی‌ها را درباره احتمال رخ دادن جنگ سردی دیگر افزایش داد. واشنگتن اقداماتی را علیه چین در چندین جبهه آغاز کرد. آمریکا به وضعیت ویژه منطقه خودمختار هنگ‌کنگ پایان داد و با اتهام‌های مربوط به نادیده گرفتن حقوق بشری، چندین مسوول آن را تحریم کرد و برای تحریم شرکت‌های فناوری چین فعال در آمریکا هم تلاش کرد.در چنین شرایطی برخی ناظران معتقدند که بایدن هم موضع قاطعانه‌ای را علیه چین دنبال خواهد کرد و تنها لحن خود را در این زمینه تغییر خواهد داد.
گزارشگر شبکه خبری النباء عراق به نقل از «تام فلچر» مشاور سیاست خارجی نخست وزیر سابق انگلیس نوشت: انتظار نمی‌رود که در دولت بایدن تغییرات گسترده‌ای در سیاست آمریکا درباره چین ایجاد شود. تنها روش‌ها تغییر خواهد کرد و افراط‌گری‌ها کاهش خواهد یافت. گمان نمی‌کنم که سیاست بایدن درباره چین میلیون‌ها مایل از سیاست ترامپ فاصله داشته باشد. تنها لحن‌ها در این زمینه تغییر خواهد یافت و راهبردها با شدت بیشتری دنبال خواهد شد.
به نوشته تارنمای «المیادین» لبنان، «ریچارد هاس» مسوول سابق وزات امور خارجه آمریکا هم گفت با چشم پوشی از اینکه چه کسی در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود سیاست آمریکا درباره چین طی ۵ سال آینده سخت‌تر خواهد شد. چین تغییر کرده و رویکرد آمریکا درباره چین هم تغییر کرده است.
بایدن و توافق هسته‌ای ایران
ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای ایران خارج شد و ادعا کرد که می‌تواند به توافق بهتری دست یابد. او در ادامه این اقدام کارزار «فشار حداکثری» علیه ایران را آغاز کرد تا ایران را در تنگنا قرار دهد. با وجود تحریم‌های نفتی، معادن، بانکی و ... بازهم او نتوانسته است ایران را به میز مذاکره بکشاند. اما بایدن گفته است با ایران از طریق دیپلماسی وارد تعامل خواهد شد و به توافق هسته‌ای باز خواهد گشت.
تحلیلگر روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن در این زمینه معتقد است: مشاوران بایدن گفته‌اند سیاست خارجی دموکرات‌ها درباره ایران بر روی تصحیح اشتباهات ترامپ تمرکز خواهد کرد. بایدن از طریق همکاری با همپیمانان خود روح تازه‌ای در این توافق خواهد دمید.
بایدن و روابط با کشورهای اروپایی عضو ناتو
ترامپ بارها از پایبند نبودن بسیاری از اعضای ناتو در تامین هزینه‌های این اتحادیه نظامی بین المللی انتقاد کرد. او همچین در سودمند بودن ادامه فعالیت ناتو تردید وارد کرد. انتقادهای او در این زمینه سبب تیره‌شدن روابط شماری از همپیمانان اروپایی این کشور با واشنگتن شد. ترامپ شمار نیروهای آمریکا در آلمان را کاست و برلین را متهم به سوء‌استفاده از آمریکا و پایبند نبودن به تعهدات خود در ناتو کرد. در این زمینه تحلیلگران معتقدند که تلاش بایدن برای اصلاح ائتلاف‌سازی‌ها زمان خواهد برد.
ستون نویس روزنامه «الخلیج الجدید» امارات دراین زمینه نوشت: با وجود اینکه همپیمانان آمریکا در اروپا با خوش‌بینی به پیشتازی بایدن نگاه می‌کنند، اما در صورتی هم که او به عنوان رئیس جمهوری برگزیده شود شاید بر آنها شگفتی‌های خوشحال کننده‌ای به همراه نداشته باشد. «جرمی کِلی» ناشر مجله «نیو استیسمن» دراین خصوص معتقد است؛ تیم بایدن با جنگ تجاری موافق نیست، اما می‌خواهد از سیاست خارجی و اصلاح توافقنامه‌های تجاری برای اهداف داخلی و بهبود سطح درآمد و جذب سرمایه‌ها استفاده کند.
بایدن و توافق آب‌وهوایی پاریس
یکی از جنجالی‌ترین تصمیم‌های ترامپ عقب نشینی وی از توافق آب‌وهوایی پاریس بود. او گفت که این توافق بار مالی و اقتصادی سنگینی را بر آمریکا تحمیل کرده است و متعهد به مذاکره برای توافقی بهتر در این زمینه شد. اما او در این زمینه موفقیتی به دست نیاورد. بایدن در تبلیغات خود گفته است او به توافق آب‌وهوایی پاریس بازخواهد گشت و تلاش‌ها برای اجبار کشورهای بزرگ برای پایبندی به مسائل آب‌وهوایی را رهبری خواهد کرد.
تحلیلگر روزنامه «الغد» می گوید: بایدن متعهد شده است که آمریکا به توافق آب‌وهوایی پاریس بازخواهد گشت. از بین بردن میراث به جای مانده از ترامپ در این زمینه به راحتی امکان پذیر است و نشان خواهد داد که انکار مسائل عملی از سوی ترامپ هیاهویی بیش نبوده است.
بایدن و پرونده فلسطین
ترامپ با انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به قدس به وعده انتخاباتی خود در انتخابات ۲۰۱۶ عمل کرد. این اقدام وی با انتقاد بیشتر کشورهای اروپایی و استقبال رژیم صهیونیستی و یهودیان روبرو شد. مردم فلسطین هم به طور گسترده این موضوع را محکوم کردند. ترامپ با پیش‌بردن طرح معامله قرن، الحاق بخش‌های گسترده‌ای از کرانه باختری به سرزمین‌های اشغال شده و کنار گذاشتن مساله قدس و پناهندگان از روی میز مذاکرات، مساله فلسطین را نادیده گرفت. ترامپ و تیم وی پایه‌های راه حل سیاسی این موضوع را نابود کردند. عملکرد آنها سبب شده است رژیم صهیونیستی طی سال‌های گذشته روند اشغالگری‌های خود را تقویت سازد.
به نوشته تارنمای اندیشکده سیاسی و راهبردی «الموسوعه» الجزایر، انتظار می‌رود که دموکرات‌ها روابط فلسطین و آمریکا را که به دلیل عملکرد ترامپ با اختلاف‌های اساسی روبرو شده است ترمیم کنند. دموکرات‌ها روابط دیپلماسی با فلسطین را از سر خواهند گرفت و به مردم غزه و کرانه باختری کمک مالی خواهند کرد. اما بایدن برای اجرایی‌سازی رویکرد خود درباره تنش اسرائیلی فلسطینی با موانع و چالش‌هایی روبرو خواهد شد. بزرگترین مانع در این زمینه رژیم راستگرا و تندرو اسرائیل به رهبری «نتانیاهو» است. نتانیاهو در همه عرصه‌ها با ترامپ و اطرافیان وی دارای روابط تنگاتنگی است و این موضوع سبب شده است که او به همه خواسته‌های خود در این زمینه برسد. بایدن برای ترمیم پایه‌های راه حل سیاسی که ترامپ آن را ویران کرده است عمل خواهد کرد، اما در سایه از بین رفتن فرصت‌های حل بحران و نادیده گرفتن قضیه فلسطین از سوی رژیم اسرائیل او نخواهد توانست یک راه رضایت بخشی را دنبال کند.
بایدن و موضوع کره شمالی
ترامپ با وارد شدن به مذاکره با «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی، جهان را شگفت زده کرد. با وجود اینکه او موفق نشده است رهبر کره شمالی را به چشم پوشی از سلاح هسته‌ای خرسند سازد بازهم عده‌ای ادعا می‌کنند که در پیش گرفتن دیپلماسی در این زمینه به طرحی برای دولت آینده آمریکا تبدیل خواهد شد. اما «مروان سمور» تحلیلگر روزنامه الغد اردن در این زمینه نوشت برخی معتقدند سیاست آب شدن یخ در روابط آمریکا و کره شمالی که ترامپ با دیدار تاریخی خود با رهبر کره شمالی در پیش گرفت سودی به دنبال نداشت و رهبر کره شمالی از سلاح کشتار جمعی چشم‌پوشی نکرده است. اکنون نیز بایدن با ترامپ در زمینه متوقف کردن سلاح هسته‌ای کره شمالی همسو است و موافق نشست بدون شرط با رهبر این کشور نیست.
در یک جمع‌بندی می‌توان گفت با توجه به میراث برجای مانده از ترامپ و سیاست کلی آمریکا در جهان، پیش بینی در مورد نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا منطقی به نظر نمی‌رسد. حتی در صورت پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات آمریکا در صورتی هم که آنان دارای طرحی جایگزین برای سیاست‌های ترامپ باشند به دلیل بحرانی که جهانی‌سازی به ویژه در دوره ترامپ با آن روبرو است ایجاد تغییر دشوار خواهد بود. به نظر می‌رسد ترامپیسم تعبیر تمام عیاری از بحران سرمایه‌داری مرحله کنونی است که پشت سرگذاشتن آن تنها با انتخابات و پیروزی سیاسی بایدن توهمی بیش نیست. در صورت پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا وی تا حدودی روش خود را درباره مسائل تغییر خواهد داد. اما این سیاست‌ها فاصله چندانی از سیاست‌های ترامپ نخواهد داشت بلکه این سیاست ترکیبی از سیاست‌های ترامپ و اوباما خواهد بود و برای چهار سال دیگر آمریکا را در شرایط و مسیر مبهمی نگه خواهد داشت و این کشور در این مسیر مبهم تنها به فکر منافع خود خواهد بود.