روزنامه همدلی چهارشنبه هفتم آبان یادداشتی را منتشر کرد که در گزیدهای از آن می خوانیم: همچنین شرکتهای تابعه وزارت نفت ایران، شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران، شرکت خطوط لوله و ارتباطات نفتی ایران، شرکت ملی مهندسی و ساخت نفت ایران، شرکت پالایش نفت آبادان، شرکت پالایش نفت امام خمینی شازند و شرکت ملی صنایع پتروشیمی از شرکتهایی هستند که تحریم شدهاند.
در کنار نام زنگنه البته، اسامی «مسعود کرباسیان» مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران، «نصرالله سردشتی» مدیرعامل شرکت ملی نفتکش ایران، «علیرضا صادقآبادی» مدیر عامل پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، «بهزاد محمدی» مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی و«علیاکبر پورابراهیم» مدیر عامل شرکت نیکو در لیست تحریمهای جدید آمریکا قرار گرفتند.
تحریمهایی روی کاغذ
این موضوع در تحریم محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز مشهود بود تا آنجا که درعمل این تحریم به جز بر روی کاغذ آن هم در کاخ سفید خریدار نداشت. تحریم زنگنه نیز اگرچه کینه آمریکا نسبت به شیخ الوزرای ایران را بیش از پیش نمایان کرده، اما در عمل کاری از پیش نخواهد برد.این موضوع با نگاهی به کارنامه وزارت نفت زنگنه در دولتهای یازدهم و دوازدهم مشهودتر است.
زنگنه بعد از برجام به فاصله چند ماه توانست سهم ایران را از بازارهای جهانی نفت پس بگیرد و تولید نفت را حدودا به روزانه ۴ میلیون بشکه در روز برساند.افزایش تولید و صادرات نفت ایران به مشتریان سنتی در شرق آسیا و البته اروپا امکان صادرات نفت آمریکا به این مناطق را کاهش داد.در واقع نفت ایران برای پالایشگاههای این کشورها مطلوبتر بود و با قیمت پایینتری و سرعت بیشتری به دستشان میرسید.
بنابراین خروج نفت ایران از بازار به واسطه تحریمهای یک جانبه آمریکا بعد از خروج ترامپ از برجام توانست جا را برای افزایش تولید و صادرات نفت آمریکا فراهم کند. امری که تا یک دهه گذشته بیشتر شبیه خواب و خیال به نظر میرسید.
زنگنه بدون اینکه منابع ملی را چند پاره کند با اولویت دادن به پروژههای نیمه تمام توانست تولید نفت و گاز ایران را نیز افزایش دهد.
اهداف ترامپ از تحریم زنگنه
اکنون به نظر میرسد دولت ترامپ دو هدف را از تحریم وزیر نفت ایران دنبال میکند. ترامپ در هدف اول با این تحریم در آستانه انتخابات جنگ روانی جدید به راه انداخته و امیدوار است با این اقدام بتواند آرای الکترال بیشتری کسب کند و پیروز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باشد.در دومین هدف، ترامپ تلاش دارد تا در صورتی که در انتخابات شکست خورد، هزینه دولت بعد برای بازگشت به برجام را افزایش دهد و این مهم را با افزایش تعداد تحریمها دنبال میکند.درواقع دونالد ترامپ در تلاش است تا مسیر دیپلماسی را برای دولت بعدی آمریکا در صورت عدم حضور خود در کاخ سفید پر هزینه کند.
بازتاب تحریم زنگنه در جهان
با این حال تحریم زنگنه آنچنان عجیب بود که واکنش رسانههای خارجی از جمله بلومبرگ را نیز به دنبال داشت.بلومبرگ در گزارشی که دقایقی پس از تحریم وزیر نفت ایران منتشر کرد، زنگنه را کهنهسرباز صنعت نفت ایران توصیف کرد.در این گزارش، بلومبرگ تاکید کرده که عموما بیژن زنگنه را تکنوکرات ماهری میدانند که سهم بازار ایران را پس از تحریمها زنده کرد.بلومبرگ زنگنه را یکی از میانهروترین مشاورهای رئیسجمهور روحانی توصیف کرده است.همچنین در این گزارش، زنگنه معمار احیای صنعت نفت ایران در دوره پساتحریم (بعد از برجام) توصیف شده که همکاریهای مشترک چند میلیارد دلاری با سرمایهگذاران خارجی نظیر توتال و شرکت ملی نفت چین طراحی کرده بود.