تغییرات فصلی چه رو به گرما و چه رو به سرما، همواره تاثیر چشمگیری بر روی پوست داشته و به تناسب تغییرات آب و هوایی، عامل ایجاد مشکلات پوستی یا تشدید کننده مشکلات پوستی قبلی بوده است.
در این میان، پاییز فصلی است که شکایت از خشکی پوست در آن بیداد می کند زیرا نخست با درجه حرارت مطبوعی شروع می شود و به تدریج رو به سردی می گذارد که این تغییر دما نیاز به اقدامات روزانه مراقبت از پوست را دوچندان می کند.
وضعیت خشکی پوست، امسال با شیوع بیماری کرونا و توصیه های بهداشتی مبنی بر شست وشوی دست ها جهت پیشگیری از ابتلا بیشتر شده و افراد زیادی را در جهت پیدا کردن راهکار پیشگیری از خشکی پوست سردرگم کرده است.
در کند وکاو یافتن راه های پیشگیری از خشکی پوست در فصل پاییز، خبرنگار حوزه زنان و خانواده ایرنا به گفت وگو با «آناهیتا والی» متخصص و عضو انجمن پوست و مو پرداخت.
والی روز چهارشنبه در این گفت و گو با بیان اینکه خشکی پوست در واقع یکی از شایع ترین مشکلاتی است که مردم در شروع فصل خزان و سرما از آن ابراز ناراحتی کرده و مراجعه به متخصص پوست و مو در این فصل بیشتر از همیشه است، خاطرنشان کرد: پوستی که خشک است خشن می شود و پوسته های ظریفی روی آن مشاهده می شود که در صورت عدم درمان، تغییراتی مانند ترک خوردن، خارش و قرمزی و حتی عفونت ثانوی بر روی پوست ظاهر می شود.
چرا پوست در فصل سرما خشک می شود؟
این متخصص پوست در پاسخ به این پرسش که چرا با شروع فصل سرما، گلایه ها از خشکی پوست بیشتر می شود، گفت: خشکی پوست می تواند علل برون زاد یا درون زاد داشته باشد.
وی درباره عوامل درون زاد ایجادکننده خشکی پوست یادآور شد: سوءتغذیه و کمبودهای ویتامین آ، دی و فقر آهن که متاسفانه در میان زنان شایع تر است و می تواند باعث خشکی پوست در میان آنان شود، از دلایل بروز علل درون زاد است.
والی تاکید کرد: بیماری های کلیوی، بدخیمی ها بویژه لنفوم، عفونت های اچ آی وی و کم کاری تیروئید و بیماری های ارثی مانند آتوپیک درماتیت از دیگر عوامل است.
متخصص پوست و مو درباره عوامل خارجی یا برون زاد ایجاد خشکی پوست خاطرنشان کرد: سرمای شدید بویژه اگر همراه با فاکتور باد و سرمای خشک باشد، کمبود رطوبت در فضای داخل خانه، تماس زیاد با مواد شوینده و حتی آب خالی، استفاده از برخی داروها از جمله داروهای اعصاب، داروهای ادرارآور یا داروی ایزوترتینوین از جمله عوامل خارجی علل درون زاد هستند.
والی درباره این که این عوامل چطور باعث خشکی پوست می شوند، توضیح داد: بر روی سطح پوست انسان، لایه شاخی وجود دارد که به دلیل اینکه اجازه نمی دهد آب از سطح بدن ما خارج شود، امکان زندگی بر روی کره زمین را به انسان داده است؛ این لایه یک سطح چربی دور بدن انسان ساخته است که اجازه نمی دهد آب از سطح بدن تبخیر شود.
وی افزود: با علل و عوامل ایجاد خشکی همانند کمبود ویتامین ها که پیشتر توضیح دادیم، ممکن است این لایه به درستی تشکیل نشود یا لایه درست تشکیل شده اما به دلیل شست و شوی زیاد دست ها بویژه در ایام شیوع بیماری کرونا، از بین می رود.
دمای داخل خانه چه تاثیری بر خشکی پوست دارد؟
والی با تاکید بر این که خشکی آب و هوا در فصل پاییز که مردم اتاق و خانه ها را گرم می کنند، تشدید می شود، یادآور شد: دمای خانه تاثیر مستقیمی بر خشک شدن یا نشدن پوست دارد بنابراین اگر به جای گرم کردن بیش از استاندارد فضای خانه، از پوشش لباس گرم استفاده شود به نفع پوست و کاهش خشکی آن خواهد بود.
متخصص پوست و مو، درباره راهکار ایجاد فضای مرطوب در خانه ای که سیستم گرمایی آن به شدت کار می کند، خاطرنشان کرد: برای مرطوب نگهداشتن خانه، استفاده از ظرف آب در سطح بخاری یا رادیاتور توصیه می شود.
عضو انجمن پوست و مو، با بیان اینکه خشکی پوست بیشتر در ساق پا دیده می شود، تصریح کرد: اشخاص مسن در فصل سرما به دلیل مشکلات عروقی که در ساق پا وجود دارد، بیشتر باید از پوست خود مراقبت کنند پیش از آنکه دچار مشکلات جدی تری شوند.
چه کنیم تا خشکی پوست گریبان ما را نگیرد؟
والی در ادامه گفت و گو با خبرنگار ایرنا، درباره راهکارهای پیشگیری از خشکی پوست توضیح داد: ایجاد تغییرات در الگوی زندگی نخستین و مهمترین راه برای پیشگیری از خشکی پوست است که نکته مهم در ایجاد این تغییرات، تغییر عادات حمام رفتن و لباس پوشیدن است.
وی افزود: باید لباس های نخ و کتان را جایگزین لباس های الیاف مصنوعی یا پلاستیکی کرد. پرهیز از حمام طولانی یا استفاده از آب داغ توصیه می شود ضمن اینکه آب حمام باید ولرم و اندکی از سطح پوست انسان گرمتر باشد.
عضو انجمن پوست و مو، یادآور شد: در حمام به جز جاهایی که نیاز به نظافت دارد مانند زیر بغل، کشاله ران، کف دست و پا که با مواد شوینده تمیز می شود سایر سطوح بدن با شامپو بدن های کرم دار یا صابون های گلیسیرین دار شست و شو شود و فراموش نکنیم که استفاده از صابون های قلیایی و مواد کف کننده بسیار، لایه چربی پوست را از بین خواهد برد.
خشک کردن بدن پس از حمام چه تاثیری بر وضعیت پوست دارد؟
وی ادامه داد: پس از حمام، استفاده از حوله های پوشیدنی بسیار مفید است. ضمن اینکه حوله را نباید بر روی بدن کشید بلکه باید برای خشک کردن با حوله به بدن ضربه زد و سه دقیقه وقت است که روی پوست به اصلاح دو نم، لوسیون بدن یا کرم مرطوب کننده زد و جاهایی مانند دست ها که خشک می شود می توان از وازلین استفاده کرد.
والی توصیه کرد: هنگام خرید شوینده هم توجه داشته باشیم شامپو بدن های کرم دار یا صابون های کرم گلیسیرین دار که هنگام شست و شو یک لایه چربی بر روی پوست باقی می گذارند تهیه کنیم. ضمن اینکه از کشیدن لیف یا کیسه در قسمت هایی که خشک هستند جلوگیری کنیم.
وی تاکید کرد: به اشخاص دارای پوست خشک توصیه می شود در فصل سرما، فواصل استحمام را بیش تر کنند، برای این که استحمام روزانه و استفاده بیش از حد از مواد شوینده مثل صابون باعث تشدید خشکی پوست می شود.
ترکیب چه موادی در تسریع درمان خشکی پوست توصیه می شود؟
عضو انجمن پوست و مو یادآور شد: در فصل پاییز و زمستان می توان گلیسیرین، نشاسته و روغن بچه فیروز را به نسبت مساوی با چند قطره آب لیمو مخلوط کرد. سپس یک قاشق از این مواد را در یک لیتر آب حل و دست ها را به مدت ۲۰ دقیقه در آن و سپس پاها را در این محلول گذاشت.
وی افزود: بعد از این عمل، ابتدا کرم مرطوب کننده و سپس روی آن وازلین بمالید تا مانع خارج شدن رطوب از پوست شود. اما چنانچه پوست قرمز یا پوسته پوسته یا دارای ترک یا شقاق شد حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
گزارش از: فاطمه دهقان نیری