به گزارش ایرنا، دانشگاه آزاد اسلامی در حال حاضر پرجمعیت ترین دانشگاه ایران است به گونه ای که طبق آمار رسمی سال ۱۳۹۷، این دانشگاه تعداد ۲۸۰ هزار و ۱۷۱ نفر دانشجو داشت و این رقم در دو سال گذشته همچنان روند صعودی داشته است.
شیوع ویروس مهلک کرونا از اسفندماه گذشته و تعطیلی کلاسهای درس از همان زمان در همه دانشگاههای کشور با دستور ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا موجب شده است بسیاری از دانشجویان دانشگاه آزاد انتظار داشته باشند با تعطیلی کلاسها و مجازی شدن آنها، شهریه ها افزایش نیابد و حتی بخشی از شهریه ترم دوم سال گذشته نیز به آنها باز گردانده شود.
این در حالی است که دانشجویان این دانشگاه در همه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در زمان ثبت‌نام در ترم اول سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ با افزایش شهریه رو به رو شده اند.
به گفته دانشجویانی که این مساله را با ایرنا در میان گذاشتند، امسال هزینه های ثابت و متغیر در رشته های مختلف از جمله علوم انسانی افزایش زیادی داشته به طوری که تامین آن برای دانشجویان و خانواده های آنان در شرایط کنونی اقتصادی کشور و وضعیت بیکاری بسیاری از مشاغل به دلیل کرونا، بسیار مشکل است و برای پرداخت آن با دشواری های جدی مواجه شده اند.
« ح. خزاعی» که خود را دانشجوی علوم سیاسی معرفی کرد، در این باره گفت: با توجه به عدم برگزاری کلاس های حضوری و اینکه استفاده ای از امکانات و لوازم دانشگاهی توسط دانشجویان در شرایط کنونی صورت نمی گیرد، افزایش شهریه ها هیچ توجیه منطقی ندارد.
«مرجان» دانشجویی که در رشته تربیت بدنی دانشگاه آزاد تحصیل می کند، هم اظهارداشت: تعداد دروس عملی رشته ما زیاد است اما اکنون به دلیل کرونا هیچ کلاس حضوری و عملی برای ما برگزار نمی شود. با وجود این وضعیت، شهریه های درسی ما در سال جاری افزایش یافته است در حالی که ما حتی جزوه نداریم و ترم پیش برای برخی دروس، پاورپوینت برای امتحان پایان ترم، آماده و ارسال کردیم.
در این شرایط، گروههایی از دانشجویان نیز به تشکیل پویش در فضای مجازی در اعتراض به افزایش شهریه های دانشگاه آزاد روی آورده اند.
این گروه از دانشجویان سوال می کنند: مگر در قبال افزایش شدید شهریه ها چه اقدامی برای آنها انجام شده است؟! و از آن مهمتر، چگونه می توان از خانواده ها مخصوصا کسانی که دو فرزند دانشجو دارند، انتظار داشت با وضعیت درآمدی اندک خود، از پس این مخارج سرسام آور برآیند؟!
*پویش علیه افزایش شهریه ها
یکی از گروههایی که اقدام به راه اندازی پویشی با هشتگ #افزایش_شهریه علیه شهریه های دانشگاه آزاد در فضای مجازی کرده، دانشجویان رشته های دامپزشکی هستند.
آنها در نامه ای که با عنوان «بسم الله العدل» آغاز شده، جزییات این پویش را مطرح کرده و خطاب به نمایندگان مجلس شورای اسلامی نوشته اند: «با توجه به افزایش شهریه‌ی تمامی واحدهای عملی و برخی از واحدهای نظری رشته دامپزشکی، آن هم با وجود برگزاری اکثر کلاسها به صورت مجازی و کاهش کمیت و کیفیت کلاسها به دلیل شرایط ناشی از شیوع کرونا، بدین وسیله مراتب تکدر دانشجویان را به استحضار می رسانیم.»
آنها با استناد به بیانات امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی در باره اهمیت دانشجویان نوشته اند: « موجودیت هر مملکت و کشوری به دانشجو و معلمان آن وابسته است اما گویی جمع قلیلی (از مدیران دانشگاهی)، این سرمایه‌های ملی را نوعی گاوصندوق بالقوه می‌دانند و هنگامی که در تنگنای اقتصادی قرار می‌گیرند در صدد بالفعل کردن مطالبات ناحقشان از دانشجویان برمی‌آیند....برآیند عملکرد مسئولین مالی دانشگاه آزاد اسلامی نتیجه‌ای جز این موضوع نشان نمی‌دهد که گویا از دید آنها، ما دانشجو نه، بلکه مشتری هستیم اما ... حتی، اصول اولیه مشتری‌مداری را نمی‌دانند!».
دانشجویانی که این پویش را دنبال می کنند، برای اثبات ادعای خود دلایلی را برشمرده اند که برخی از آنها عبارتند از: « افزایش شهریه واحدهای عملی در شرایط حاضر که مصادف است با برگزار نشدن حضوری کلاسها»، «کوتاهی در شروع بموقع کلاسها در ترم جدید»، « عدم ارائه حداقل خدمات رفاهی مناسب برای فراگیری دروس همانند اینترنت» و «عدم ارائه خدماتی همچون حمل و نقل و اتوبوسرانی و سایر هزینه‌هایی که اضافه از دانشجویان به اجبار گرفته می‌شود».
شرکت کنندگان در این پویش حتی خواستار تشکیل «کمیته حقیقت یاب» شده و از نمایندگان مجلس خواسته اند «در اسرع وقت پاسخ روشنی به سوالات بی‌شمار و بی‌پاسخ دانشجویان داده شود.»
*دانشگاه آزاد چه پاسخی دارد؟
احمد حیدری سخنگوی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا، یکی از دلایل افزایش شهریه های این دانشگاه را افزایش هزینه ها عنوان کرد و گفت: در کشور ما تمام هزینه ها از پارسال تا امسال سیر صعودی داشته و هزینه های دانشگاه آزاد نیز به ناچار و به تبع آن افزایش یافته است.
وی ادامه داد: کلاس های درس چه حضوری و چه مجازی برگزار شود، حقوق اساتید و کارمندان دانشگاه پرداخت می شود و نمی توانیم بگوییم به دلیل اینکه استاد کلاس را مجازی برگزار می کند، حقوق پرداخت نمی کنیم. حتی حقوق اساتید و کارمندان ۲۰ درصد اضافه شده و ۲۰ درصد افزایش حقوق اساتید نسبت به تورم کشور بسیار اندک است.
حیدری تصریح کرد: زمانی که شرایط کرونایی در کشور ایجاد شد، درآمد دانشگاه آزاد نیز حدود یکهزار میلیارد تومان کاهش پیدا کرد.
سخنگوی دانشگاه آزاد عنوان کرد: زمانی که آموزش مجازی شد، دانشگاه آزاد پهنای باند خریداری کرد و زیرساخت های اینترنتی تقویت شدند و این تقویت زیرساخت های واحدهای استانی هزینه بسیار زیادی به دانشگاه تحمیل کرد.
وی اظهار داشت: به دلیل شرایط کرونایی، تمام دانشجویانی که ترم بهمن ثبت نام کرده و خرداد و تیر ماه امتحان داده بودند، تا سقف ۶ واحد می توانستند در این ترم مجدد ثبت نام کنند و کلاس های آموزشی هم برای آنها برگزار شد و هیچ شهریه ای نیز پرداخت نکردند. بر این اساس تعداد بسیار زیادی از دانشجویان برای استفاده از این شرایط ثبت نام کردند.
حیدری عنوان کرد: امسال در شرایط کرونایی مقرر شد دانشجویان تنها شهریه ثابت پرداخت کنند و تمام دانشجویان با شهریه ثابت ثبت نام کردند. همچنین در سال گذشته هیات امنای کل در مورد میزان شهریه ها تصمیم‌گیری می کردند اما امسال هیات امنای استانی تصمیم‌گیری کردند زیرا شرایط هر شهرستان متفاوت است و بیشتر دانشجویان دانشگاه آزاد بومی هستند.
حیدری تصریح کرد: همچنین مقرر شد دانشجویانی که مشکل پرداخت شهریه دارند به آنها تخفیف داده شود. ما دانشگاهی آموزشی هستیم که حقوق و مهندسی در کارشناسی میخوانند یک سوم شهریه دانش آموزان مدارس غیرانتفاعی نیست. برخی دانشجویان مدعی بودند که شهریه کلاس های عملی را پرداخت کرده اند اما کلاس های عملی مثل رشته تربیت بدنی برگزار نشده است.
وی در این خصوص توضیح داد: در ترم بهمن سال ۹۸ بیشتر کلاس های عملی و آزمایشگاهی برگزار و هزینه آن برای دانشگاه چند برابر شد به دلیل اینکه پیش از شیوع کرونا ۱۵ دانشجو در یک کلاس شرکت می کردند اما در زمان کرونا و برای رعایت پروتکل های بهداشتی کلاس ها در چند گروه برگزار شد.
حیدری اظهار داشت: بیشتر کلاس های تربیت بدنی نیز در گروه های ۶ نفره برگزار شده و ممکن است در برخی مواقع، این کلاس ها به روش های دیگر برگزار و نمره بارگزاری شده باشد.
رضا همدانچی مدیرکل روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی نیز در پاسخ به پیگیری های خبرنگار ایرنا در این خصوص گفت: دریافت برخی از هزینه ها مثل بیمه دستور وزارت علوم است و طبق این دستورالعمل باید از دانشجویان اخذ شود.
وی با بیان اینکه تسهیلات و مساعدت هایی در پرداخت شهریه برای دانشجویان درنظر گرفته شده است، توضیح داد: مقرر شده که دانشجویان با پرداخت شهریه ثابت، ثبت نام کنند و مابقی شهریه به صورت اقساط یا از طریق اخذ وام از صندوق رفاه و بانک های طرف قرارداد دانشگاه پرداخت شود.
این در حالی است که «محمد مهدی طهرانچی» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی اخیرا از عدم افزایش شهریه ثابت دانشجویان خبر داده و از تدوین شیوه ای جدید برای محاسبه شهریه دانشگاه آزاد سخن گفته است.
طهرانچی در این باره توضیح داد: بر اساس مدل جدید محاسبه شهریه در دانشگاه آزاد که برای سال تحصیلی جدید اعمال می‌شود در شهریه ثابت که ۴۰ درصد کل شهریه ترم یک دانشجو را تشکیل می‌دهد هیچ افزایشی نخواهیم داشت و افزایش شهریه تا ۲۰ درصد هم مربوط به شهریه متغیر بوده که بسته به نوع رشته و واحد دانشگاهی اعمال می‌شود.
به گفته طهرانچی، در این شیوه جدید، شهریه با توجه به سطح واحدهای دانشگاهی متفاوت است؛ بر این اساس شهریه در هر واحد با توجه به ضعف و قوت آن مجموعه تعیین می‌شود و با طرح جدیدی که در دانشگاه آزاد ایجاد شده، شاید رشته‌ای در محلی پرمخاطب شهریه اش افزوده شود، ولی در کنار آن از شهریه ده‌ها رشته دیگر کاسته شده است.
رییس دانشگاه آزاد توضیح داد:« سیستم جدید تعیین شهریه شرایطی را فراهم کرده است که فرد بتواند رشته‌ای پر مخاطب را در یک واحد با امکانات انتخاب کند و در جایی حاشیه همان شهر انتخاب همان رشته هزینه پایین تری داشته باشد. کاری که بر اساس این مدل جدید انجام داده ایم این است که برای دانشجویان مدل‌های مختلفی را ارائه داده ایم به نحوی که حتی برای یک رشته در واحدهای مختلف روش‌های متفاوتی از پرداخت شهریه را در نظر گرفته ایم.»
هنوز نتایج عملی این مدل جدید پرداخت شهریه برای دانشجویان روشن نیست اما بطور طبیعی آنها انتظار دارند شهریه آنها متناسب با وضعیت برگزاری کلاسها و شرایط کرونایی کشور باشد و از تحمیل هزینه های سنگین بر خانواده ها پرهیز شود.
برای آنکه بتوان دریافت آیا مدل جدید تعیین شهریه به خواسته های دانشجویان پاسخ می دهد یا خیر، باید منتظر هفته های آینده بود.