شاید پلمب یا تعیین جریمه سنگین بتواند نانوا را نقره داغ کند و او را وادار به رعایت موارد بهداشتی برای حفظ سلامت مردم نماید اما نانوا در مواجهه با افرادی که با توصیه و تذکر به هیچ راهی هدایت نمی‌شوند، مستاصل مانده و چاره‌ای جز همراهی با آنان برای حفظ درآمد خود ندارد.
حکایت رعایت پروتکلهای بهداشتی در نانواییهای مشهد در روزگار شیوع کرونا نیز همان فاصله بین بالاشهر و پایین شهر است که می‌توان جدال فرهنگ این دو منطقه را در صفهای نانوایی مشاهده کرد.
مردم برخی مناطق آگاهی و حتی حساسیت بیشتری نسبت به حفظ بهداشت و رعایت فاصله گذاری اجتماعی دارند و این حساسیت نانوای آن مناطق را وادار به رعایت بیشتر موارد و دستورالعملهای صادره از مراجع قانونی می‌کند اما ساکنان برخی مناطق دیگر با نانوایی که قصد رعایت بهداشت را دارد، مقابله کرده و گاهی نانوا را هم با خود همراه می‌سازند.
با این حال نمی‌توان یکطرفه به قاضی رفت، برخی نانواها نیز خود را ملزم به رعایت بهداشت می‌دانند و در هر منطقه‌ای که ساکن باشند، نان سالم و فاقد هرگونه آلودگی تحویل مردم می‌دهند، اما نمی‌توان تاثیر رفتار مردم هر محله بر نانوا در خصوص رعایت پروتکلهای بهداشتی را نادیده گرفت.
کرونا بهداشت نانواییهای مشهد را زیرورو کرد
رییس اتحادیه صنف نانوایان مشهد گفت: وضعیت نانواییهای این شهر در قبل از شیوع ویروس کرونا با بعد از آن قابل مقایسه نیست، آن طور که کرونا نانوایان را به رعایت بهداشت در تولید نان وادار کرد، بازرسیها و جریمه‌ها قبل از شیوع ویروس بر این مهم تاثیرگذار نبود.
مصطفی کشتگر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: با این حال میزان رعایت بهداشت در نانواییها بسیار افزایش یافته اما هنوز با حد ایده آل فاصله بسیار داریم.
وی با بیان اینکه میزان استفاده از دستگاه کارتخوان در نانواییهای مشهد به ۱۰۰ درصد رسیده است ادامه داد: استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده نیز در نانواییها افزایش یافته و همه کارگران از روپوش سفید و کلاه استفاده می‌کنند.
رییس اتحادیه صنف نانوایان مشهد گفت: کارگران نانوایی به دلیل ماهیت پخت نان قادر به استفاده از دستکش نیستند و شاطر به خاطر ارتباط مستقیم خود با حرارت آتش نمی‌تواند از دستکش و ماسک استفاده کند اما فروشنده نان باید از ماسک استفاده نماید.
وی میزان رعایت موارد بهداشتی از سوی کارگران را در بهداشت نانوایی موثر دانست و افزود: در شرایط کنونی کارگران اصلی نانواییها به دلیل دستمزد اندک نانوایی را ترک کرده‌اند و اغلب نانواییها با کارگران فصلی اداره می‌شوند.
کشتگر افزود: آموزش کارگران فصلی و ملزم نمودن آنان به رعایت موارد بهداشتی در نانوایی کار را برای آنان طاقت فرسا می‌کند لذا ماندنشان چندان دوام نمی‌آورد و نانوا مجبور به تغییر مداوم کارگران خود است.
وی ادامه داد: نانوایی جزو صنوفی است که قیمت مصوب کارگروه گندم، آرد و نان را دارد اما در این نرخگذاری هزینه‌های مربوط به تامین مواد ضدعفونی کننده و ماسک در نظر گرفته نشده و این موضوع در زمان شیوع کرونا هزینه‌های تولید نان را افزایش داده اما نرخ مصوب تغییری نکرده است.
رییس اتحادیه صنف نانوایان مشهد گفت: قیمت مصوب نرخ نان متناسب با هزینه‌های تولید برمبنای افزایش دستمزد کارگران و تحمیل خرید مواد ضدعفونی کننده و ماسک در نانواییها نیست لذا باید نرخ جدید برای نان تعیین شود.
تفاوت بهداشت نان در بالاشهر و پایین شهر
وی بافت اجتماعی هر محله و منطقه از شهر را در رعایت پروتکلهای بهداشتی در نانوایی موثر دانست و افزود: طی بازرسی‌های انجام گرفته از سطح شهر مشهد، مردم مناطقی مانند انتهای بلوار طبرسی، گلشهر و بلوار شهید رجایی کرونا را جدی نمی‌گیرند و بدون رعایت فاصله اجتماعی و استفاده نکردن از ماسک صفهای پرازدحام مقابل نانوایی تشکیل می‌دهند.
کشتگر ادامه داد: بیشتر کسانی که در صفهای مقابل نانواییهای این مناطق قرار می‌گیرند، کارت اعتباری ندارند و در ازای دریافت نان، پول نقد می‌دهند و دستگاه کارتخوان نانوایی آن منطقه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی گفت: اگر نانوای این مناطق نسبت به استفاده از کارت اعتباری، رعایت فاصله اجتماعی و زدن ماسک، ناگزیر به توصیه و تذکر مکرر به مردم شود، با فحاشی و زدوخورد روبرو می‌گردد که این اقدام در مشهد اتفاق افتاده است.
رییس اتحادیه صنف نانوایان مشهد افزود: مشاجره بین نانوا و مردم برای رعایت پروتکلهای بهداشتی در نهایت منجر به تسلیم شدن نانوا در برابر مردم شده و او هم با کسانی که بهداشت را رعایت نمی‌کنند، همراه می‌شود لذا در مناطق کم برخوردار ، بافت اجتماعی و نگرش مردم در رعایت بهداشت نان تاثیر بسیار دارد.
وی ادامه داد: عدم رعایت بهداشت از سوی مردم نانوایی را نیز در معرض خطر قرار می‌دهد و آنان را بیمار کرده و تولید نان را مختل می‌کند و دیگر نمی‌توان نان مردم آن مناطق را تامین کرد.
بازرسی روزانه نانواییها
مدیر نظارت و بازرسی اصناف مشهد نیز از افزایش نظارت بر بهداشت نانواییها در این شهر خبر داد و گفت: گشت مشترک مراکز بهداشت پنجگانه به همراه بازرسان اتحادیه نانوایان و گشت مشترک اداره نظارت بر اماکن نیروی انتظامی به همراه بازرسان مراکز بهداشت از نانواییها به صورت روزانه در حال انجام است و با تخلفات به سرعت برخورد قانونی می‌شود.
امیر دلداری افزود: نانواییها ملزم به رعایت پروتکلهای بهداشتی هستند و بخشنامه‌های صادره از سوی ستاد مقابله با کرونا نیز بر رعایت کامل موارد بهداشتی از جمله استفاده از ماسک، رعایت فاصله گذاری اجتماعی، عدم استفاده از پول نقد در نانواییها تاکید کرده است.
وی ادامه داد: به نانوایی‌هایی که پروتکلهای بهداشتی را رعایت نکنند، فرصت ۷۲ ساعته داده می‌شود تا ایرادات خود را برطرف نمایند، بعد از این فرصت در صورت اصرار بر عدم رعایت پروتکلهای بهداشتی، واحد صنفی متخلف پلمب می‌شود.
مدیر نظارت و بازرسی اصناف مشهد گفت: همه واحدهای صنفی از جمله نانواییها ملزم هستند که در سامانه وزارت بهداشت ثبت نام کرده و کد "کیو.آر" خود را دریافت نموده و در واحد صنفی نصب کنند و در معرض دید عموم قرار دهند، ثبت نام در این سامانه هر واحد را ملزم به پیروی از دستورالعملی می‌کند که سطح بهداشت را در آن واحد ارتقا دهد.
وی افزود: در صورتی که هر واحد نانوایی در سامانه ثبت نام نکرده و کد "کیو.آر" و پرینت دستورالعمل مربوطه را در واحد نصب نکرده باشد، متخلف محسوب شده و با آن برخورد قانونی می‌شود.
دلداری با بیان اینکه اطلاع رسانی کامل در خصوص الزام نانواییها به پروتکلهای بهداشتی و موارد تخلف آنها انجام گرفته است، ادامه داد: در بازدیدهای صورت گرفته از نانواییهای شهر مشهد، اغلب نانوایان موارد بهداشتی را رعایت می‌کنند و مردم نیز رضایت نسبی دارند.
وی گفت: برخی صاحبان نانواییها دستگاه نوبت دهنده نصب کرده‌اند، برخی مواد ضدعفونی کننده را در معرض استفاده مردم قرار داده‌اند، برخی شرایطی بوجود آورده‌اند که بیشترین فاصله بین کارگران و مشتریان شکل گیرد، برخی نیز در مقابل نانوایی با استفاده از رنگ محل قرار گرفتن هر مشتری با حفظ فاصله اجتماعی را مشخص کرده‌اند.
مدیر نظارت و بازرسی اصناف مشهد افزود: با این حال برخورد ما با فرد خاطی در نانوایی جدی است و در صورت مشاهده هرگونه تخلف، بازرس ما مجاز است بلافاصله پرونده تخلف تشکیل دهد و آن را به تعزیرات ارسال نماید.
وی ادامه داد: برای ارتقای سطح بهداشت نان در مشهد باید همکاری دوطرفه بین مردم و نانوایان شکل گیرد زیرا بدون این همکاری بهداشت تولید و عرضه نان به طور کامل رعایت نشده و زمینه شیوع ویروس کرونا فراهم می‌شود.
طبق گزارش معاونت بازرسی و نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی، بیشترین تعداد بازرسیها و تشکیل پرونده‌های تخلف طی مهرماه امسال در استان مربوط به گروه آرد و نان با سه هزار و ۱۰۸ بازرسی و تشکیل ۲۱۹ پرونده بوده است.
رعایت کامل پروتکلهای بهداشتی از سوی ۶۰ درصد نانواییها
مدیر سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی مقابله با شیوع کرونا از سوی نانواییهای مناطق زیرپوشش این دانشگاه را حدود ۶۰ درصد ذکر کرد.
علی اصغر حسنی گفت: در ۴۰ درصد نانوایی‌هایی که پروتکلهای بهداشتی رعایت می‌شود، این مهم دو طرفه از سوی نانوا و مردم است.
وی وظیفه اصلی در زمینه رعایت پروتکلهای بهداشتی را برعهده خود افراد دانست و افزود: ناظران بهداشت دانشگاه علوم پزشکی در گشتهای مشترک روزانه خود در صورت مشاهده عدم رعایت موارد بهداشتی، فرد خاطی را به مراجع قضایی معرفی کرده و در صورت لزوم، واحد صنفی را پلمب می‌کنند.
مدیر سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: از ابتدای شیوع کرونا تاکنون بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ واحد صنفی در منطقه زیرپوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد به دلیل عدم رعایت پروتکلهای بهداشتی پلمب شدند.
وی رتبه بندی نانواییها در خصوص رعایت پروتکلهای بهداشتی در ایام شیوع کرونا را جزو اقدامات تشویقی در این زمینه دانست و گفت: با نصب پوستر از سوی مرکز بهداشت در محل نانوایی، واحدهایی که پروتکلهای بهداشتی را رعایت کرده‌اند، مورد تشویق قرار گرفته‌اند.
حسنی، رعایت پروتکلهای بهداشتی از سوی نانواییهای سنتی در روستاها را بیشتر از نانواییهای شهرها دانست و افزود: نانوایان از دوران گذشته مورد اعتماد مردم و از اعتبار بسیار در محله برخوردار بوده‌اند لذا رعایت موارد بهداشتی از سوی آنان به نوعی پاسخ به اعتماد مردم است.
وی ادامه داد: رعایت بهداشت در تولید نان در شهرها بستگی بسیار به مدیریت واحد صنفی و فرهنگ عمومی منطقه دارد که هر چه مدیریت بهتر و عموم مردم نسبت به الزام رعایت موارد بهداشتی حساس‌تر باشند، کیفیت بهداشت در نانوایی نیز افزایش می‌یابد.
رییس اتحادیه صنف نانوایان مشهد نیز در این باره گفت: مردم در موج اول و موج دوم شیوع کرونا نسبت به رعایت پروتکلهای بهداشتی حساسیت بیشتری داشتند اما به نظر می‌رسد که حساسیت مردم در موج سوم شیوع کرونا کمتر شده و این موضوع در عدم رعایت فاصله اجتماعی و استفاده نکردن از ماسک در صفهای نانوایی مشهود است.
کشتگر افزود: عادی انگاری کرونا فقط از سوی مردم نیست بلکه رعایت موارد بهداشتی از سوی نانواها نیز نسبت به گذشته کمتر شده و نوعی بی تفاوتی در صفهای نانوایی از سوی مردم مشاهده می‌شود.
براساس آخرین آمار رسمی تاکنون ۶۶۳ هزار و ۸۰۰ نفر در ایران به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و با فوت ۴۲۴ نفر از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در ۲۴ ساعت گذشته تعداد جان باختگان این بیماری در کشور به ۳۷ هزار و ۴۰۹ نفر رسیده است.
همچنین تاکنون ۵۰۹ هزار و ۹۵۲ نفر از بیماران، بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند.