سعید جغتایی روز شنبه در بازدید از شهر تاریخی توس و مجموعه فرهنگی تاریخی آرامگاه فردوسی در مشهد در جمع خبرنگاران افزود: اقدامات خوبی در شهر تاریخی توس و مجموعه آرامگاه فردوسی از محل اعتبارات ملی و استانی آغاز شده است.
وی بدون اشاره به میزان اختصاص بودجه در این زمینه ادامه داد: پروژه احیای برج و باروی توس نیز از محل اعتبارات ملی آغاز شده و برای تداوم مرمت و احیا در سال آینده نیز برای آن اعتبار تخصیص خواهد یافت.
رییس امور پایش، ارزیابی و اطلاعات مدیریت سازمان برنامه و بودجه همچنین برای تامین اعتبار ساخت هشت موزه شهرستان های خراسان رضوی که بیش از ۶۵ درصد پیشرفت دارند و نیز مرکز ملی گوهرسنگ‌ها در این استان قول مساعد داد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی نیز در این بازدید گفت:دولت‌های یازدهم و دوازدهم توجه ویژه‌ای به شهر تاریخی توس و آرامگاه فردوسی داشته‌اند که منجر به توسعه و آبادانی آن شده است.
ابوالفضل مکرمی‌فر افزود: در دولت دوازدهم تاسیسات آرامگاه فردوسی با هزینه حدود ۳۰ میلیارد ریال نوسازی شده است.
وی ادامه داد: همچنین برای احیای برج و باروی توس نیز حدود ۳۵ میلیارد ریال هزینه شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: بیش از ۳۰۰ میلیارد ریال نیز برای پروژه‌های بازپیرایی جلوخان آرامگاه فردوسی و مسیر دسترسی به ارگ کهندژ توس با مشارکت شهرداری مشهد هزینه شده است.
اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی اجرای عملیات مرمت برج و باروی شهر باستانی توس را از مهر ماه پارسال آغاز کرده است.
ارتفاع برج اصلی شهر تاریخی توس ۹ متر و عرض آن ۶ متر است. شهر تاریخی توس دارای ۱۰۶ نیم برج، چهار دروازه شامل رودبار، مرو، نیشابور و رزان و وسعت منطقه آن هفت هزار مترمربع است.
اعتبار در نظر گرفته شده برای مرحله نخست مرمت برج و باروی این شهر تاریخی ۱۶ میلیارد ریال است که در سفر سال گذشته رییس جمهوری به خراسان رضوی ۹۰ میلیارد ریال برای اجرای این پروژه منظور شد. در این چارچوب از سال ۹۷ به مدت سه سال و هر سال ۳۰ میلیارد ریال از این اعتبار اختصاص می یابد و به فراخور تخصیص اعتبار عملیات مرمت انجام می شود.
شهر تاریخی توس با محوطه ۳۶۰ هکتاری در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. منطقه توس در سده دوم هجری مجموعه‌ای از آبادی‌هایی همچون نوغان، سناباد و توس بود که توس آبادترین آنها محسوب می‌شد و امروز همه آن آبادی‌ها درون شهر مشهد قرار دارند.
پس از شهادت حضرت امام رضا (ع) در خراسان، تاریخ‌دانان محل دفن پیکر مطهر و حرم آن حضرت را 'ارض توس' عنوان کردند. توس در زمان حمله مغول ویران اما پس از مدتی تجدید عمارت و چندمرتبه مقر فرمانروایان مغول شد.
بازسازی عمارت قلعه توس پس از مرگ تیمور صورت گرفت. در دوره‌های بعد نام توس را با نام مشهد یک‌جا به کار می‌بردند اما مشهد به تدریج به واسطه اهمیت مذهبی، شهر توس را تحت الشعاع خود قرار داد و مرکز خراسان شناخته شد.
توس تا بهمن ۱۳۹۱ یکی از روستاهای تابع مشهد شناخته می‌شد اما با تایید شورای عالی معماری و شهرسازی این روستای تاریخی که مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی در جوار آن قرار دارد به عنوان یک محدوده منفصل شهری به شهرداری مشهد واگذار شد. هم اکنون توس زیر نظر شهرداری منطقه دوازدهم مشهد اداره می‌شود.
خراسان رضوی حدود هزار و۷۰۰ اثر، بنا، محوطه و تپه تاریخی و میراث معنوی ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران دارد.