احمد سبحانی روز سه شنبه در گفت وگو با ایرنا افزود: از مجموع ۳۴ هزار هکتار سطح نخیلات استان بوشهر بیش از پنج هزار هکتار به عنوان کانون آلودگی آفت چوبخوار خرما شناسایی شده و براساس بررسی‌های به عمل آمده بیشترین تراکم و فعالیت این آفت در نخیلات شهرستان‌های دشتستان و تنگستان است.
وی بیان کرد: آفت چوبخوار خرما حشره‌ای شبیه سوسک است که در طول سال فعال و از تنه درخت و قسمت‌هایی از برگ‌های انتهایی و دم خوشه تغذیه میکند و در اثر تغذیه این آفت، تعدادی از خوشه‌ها از بین می‌روند و خسارت کمی و کیفی زیادی را به دنبال دارد.
سبحانی اضافه کرد: آفت چوبخوار خرما در ابتدا در تنه نخیلات به صورت پنهان فعالیت میکند و ممکن است باغدار متوجه آن نباشد؛ این حشره با تغذیه از دم خوشه باعث می‌شود دانه‌های محصول خرما بسیار ریز شده و بازار پسندی محصول را از بین می‌برد.
وی ادامه داد: برای مبارزه با آفت چوبخوار خرما استفاده از یک روش به تنهایی جوابگو نیست و باید از همه روش‌های زراعی، مکانیکی و شیمیایی برای مقابله با آن استفاده شود.
سبحانی اضافه کرد: یکی از راه‌های کاهش خسارت آفت چوبخوار انجام روش بهداشتی و زراعی (هرس و تکریب) است، باتوجه به اینکه محل زیست و فعالیت این آفت در قاعده دمبرگ‌ها است با هرس دمبرگ‌ها می‌توان بخشی از محل زندگی آفت را از باغ حذف کرد.
وی یکی دیگر از روش‌های مقابله با آفات چوبخوار خرما را استفاده از تله نوری و فرمونی عنوان کرد.
سبحانی یادآور شد: در این روش از رفتار آفت در تمایل به نور و فرمون جنسی استفاده می‌شود و با نصب تله‌ها در باغ می‌توان حشره‌های بالغ را به دام انداخت.
وی یکی دیگر از روش‌های کاهش خسارت آفت چوبخوار خرما را قرص گذاری (قرص یا پودر فسفید آلومینیوم) به صورت پوشاندن تنه درخت خرما با پوشش‌های مخصوص برزنتی یا پلاستیکی عنوان کرد.
کرم میوه خوار خرما
مدیرحفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: کرم میوه خوار خرما نوعی آفت انباری به شمار می‌رود که قسمتی از زندگی خود را در باغ طی میکند و با برداشت محصول وارد انبارهای نگهداری می‌شود.
وی ادامه داد: این آفت وارد دانه خرما شده و از آن تغذیه و زمینه ورود قارچ‌ها به محصول را فراهم میکند و موجب ترشیدگی میوه می‌شود، همچنین این آفت در انبارهای نگهداری می‌تواند یک تا دو نسل تولیدمثل و به محصول انبار شده خسارت جدی وارد کند.
سبحانی اضافه کرد: استاندارد سازی و شست و شوی انبارهای نگهداری خرما با وایتکس ۱۰ درصد (۱۰ لیتر وایتکس با ۹۰ لیتر آب) و استفاده از قرص‌های تدخینی(گازی) از جمله فسفید آلومینیوم (قرص برنج) از جمله راه‌های مبارزه با آفت کرم میوه خوار خرما است.
وی درباره استفاده از قرص‌های تدخینی (قرص برنج) گفت: در صورت استفاده از قرص برنج باید تمام درزهای پنجره‌ها، کلید و پریزها و سایر منافذ به دلیل انتشار گاز از طریق لوله‌های برق کانال کشی‌های ساختمان بسته باشند، همچنین باید از نگهداری خرما در انبارهای چسبیده به منزل مسکونی خودداری شود.
سبحانی اظهار کرد: بهترین روش برای نگهداری محصول خرما استفاده از سردخانه است که دمای پائین آن مانع از فعالیت آفت‌های انباری می‌شود.
آفت کنه مرکبات
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر با اشاره به برداشت مرکبات در استان بوشهر گفت: آفت کنه مرکبات از جمله آفت‌های خسارت زا است که به کمیت و کیفیت محصول ضربه وارد میکند.
وی ادامه داد: آفت کنه مرکبات از شیره برگ و میوه تغذیه میکند و باعث کم آب شدن، خشکیدگی پوست، ترکیدگی و کاهش بازارپسندی میوه می‌شود.
سبحانی یادآور شد: کنه‌ها محیط گرم و خشک را می پسندند و اگر به هر شکلی محیط مرطوب و مدیریت آبیاری انجام شود از بروز و خسارت کنه جلوگیری می‌شود.
وی تاکید کرد: با توجه به اینکه کنه تولید نسل زیادی در سال دارد و تا ۱۲ نسل تکثیر می‌شود این امر باعث مقاومت کنه‌ها در مقابل سموم است به همین دلیل باید از مصرف تنها یک نوع سم برای کنه‌ها خودداری کرد زیرا این اقدام باعث مقاوم شدن آنها می‌شود و باید تناوب را در مصرف سموم رعایت شود.
سبحانی اضافه کرد: کشاورزان مراقب باشند تا زمانیکه فعالیت آفت شروع نشده سم پاشی را شروع نکنند چون علاوه بر هزینه بر بودن منجر به آلودگی محیط زیست شده و تاثیرگذاری لازم را نخواهد داشت.
وی روش مدیریت کنه مرکبات را مدیریت آبیاری باغ، تغذیه اصولی و متعادل، مبارزه با علف‌های هرز میزبان کنه‌ها و مبارزه شیمیایی با استفاده از سموم کنه کش اختصاصی عنوان کرد.
"تریپس" آفت مکنده مرکبات
وی گفت: تریپس از جمله آفت‌های مکنده‌ای است که با تغذیه از شیره گیاهی باعث رنگ پریدگی، کوچک ماندن، پیچیدگی و تغییر شکل برگ شده و ضعف و زردی درخت و با ایجاد خطوط و نوار خشکی روی میوه ترکیدگی آن را به دنبال دارد و باعث کاهش چشمگیر کمیت و کیفیت محصول می‌شود.
سبحانی افزود: برای مبارزه شیمیایی با آفت تریپس می‌توان از سموم مالاتیون و دیکلرووس با غلظت ۱.۵ تا ۲ لیتر در هزار، اسپیروتترامات (موونتو) با غلظت نیم لیتر در هزار، استامی پراید با غلظت نیم کیلو در هزار محلول پاشی و کنفیدور نیم لیتر در هزار به صورت محلول پاشی و یک لیتر در هکتار به صورت مصرف در آب آبیاری، استفاده کرد.
"مینوز" ، آفتی پروانه‌ای در بافت برگ
مدیرحفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: مینوز آفتی پروانه‌ای است که در بافت برگ فعالیت میکند و باعث پیچیدگی آن می‌شود و از اسفند تا خرداد ماه سال بعد فعال است.
وی اضافه کرد: آفت شب پره مینوز با توان خسارت زایی زیاد و زادآوری بالا می‌تواند همه اندام‌های هوایی (برگ، ساقه و میوه) محصول را مورد حمله قرار داده و از بین ببرد.
سبحانی گفت: این آفت با کاهش کمی و کیفی محصول، اقتصاد کشاورزی را به خطر می اندازد و از باغداران خواست با جدی گرفتن موضوع نسبت به انجام اقداماتی نظیر کنترل علف‌های هرز، تغذیه مناسب و مصرف سموم شیمیایی مناسب از جمله ایمیداکلوپراید، کلرپیریفوس اتیل و آبامکتین اقدام کنند.
کشاورزان مراقب ورود نهال‌های آلوده باشند
به گفته سبحانی با ورود نهال‌های آلوده یک سری بیماری‌ها از پنج سال گذشته در مرکبات استان بوشهر از جمله شانکر باکتریایی شایع شده که پیش از آن وجود نداشته و این بیماری باعث بروز خسارت‌هایی شده‌است.
وی ادامه داد: با بروز بیماری شانکر باکتریایی جوش‌های برجسته‌ای روی برگ، میوه و ساقه تشکیل می‌شود و نحوه انتشار این بیماری علاوه بر جابه جایی در یک باغ ممکن است از یک منطقه به منطقه دیگر و استانی به استان دیگر منتشر شود.
سبحانی گفت: در این صورت هرگونه برخورد با گیاه بیمار از راه دست، جابه جایی ماشین آلات کشاورزی منجر به انتقال بیماری می‌شود.
وی تاکید کرد: براین اساس اگر قرار است باغ جدید احداث شود و یا واکاری در باغات قدیمی انجام شود باید نهال‌ها از نهالستان‌های سالم و مجوز دار استفاده شود.
بیماری "گوموز " مرکبات از نهالستان‌ها آغاز می‌شود
به گفته سبحانی گوموز مرکبات یکی از بیماری‌های قارچی است که شروع آن از نهالستان است و با توجه به اینکه در مراحل اولیه روی نهال هیچ علائمی ندارد، نهال‌ها در معرض خطر هستند.
وی ادامه داد: با شیوع آفت گوموز مرکبات نهال‌ها دیرتر رشد و تکثیر می‌شوند و بعد از ۳ تا ۴ سال از کاشت نهال بیماری خود را نشان می‌دهد.
سبحانی گفت: آفت گوموز به ریشه می‌زند و ریشه درخت دچار پوسیدگی می‌شود و اگر بدرستی مدیریت نشود منجر به مرگ درخت می‌شود و اگر درختی در اثر این بیماری از بین رفت باید محل آن ضد عفونی شده و یا درختی غیر از مرکبات در آن محل کاشته شود.
وی یادآور شد: در اثر بیماری گوموز مرکبات ریشه به رنگ قهوه‌ای تبدیل و پوست روی ریشه براحتی کنده می‌شود ریشه‌ای که نمی‌تواند فعالیت کند اثر خود را در اندام هوایی نشان می‌دهد و درخت نیز در مقابل این حمله‌ها صمغ های قهوه‌ای رنگ ترشح میکند.
مدیریت آب از فعالیت قارچ‌ها پیشگیری میکند
به گفته سبحانی هر زمان آب درخت به حد اشباع رسید فعالیت قارچ‌ها تشدید می‌شود، بنابراین مدیریت آبیاری در کنترل این بیماری بسیار موثر خواهد بود.
مدیرحفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: این بیماری در صورتی که بموقع تشخیص داده شود براحتی قابل کنترل است اما اگر بیماری بیش از ۵۰ درصد پیشرفت کرده باشد کنترل آن به سختی امکان پذیر است و برای کنترل شیمایی این بیماری می‌توان آبیاری درختان آلوده را کمتر کرده و قسمت‌های پوسیده طوقه را با دقت با یک چاقوی تمیز حذف کرده و با استفاده از قارچ کش‌های مسی با غلظت مناسب طوقه و ریشه را تیمار کرد.