روانشناس کودک و نوجوان درباره اصول استفاده از اسباب بازی برای کودکان و اسباب بازی مناسب با سن کودکان به خبرنگار ایرنا گفت: بازی مهمترین وسیله تفکر در کودک است که با آن با جهان خود ارتباط برقرار می کند. کودک در طول بازی می تواند به آرزوها و خواسته دست نیافتنی خود در دنیای واقعی، دست یابد و دنیا را همان گونه که دوست دارد می سازد.
سارا سوری افزود: در حدود ۱۸ ماهگی که تخیل وارد دنیای کودک می شود، شکل بازی های کودک رنگ و بویی تازه می گیرد و تمایل کودکان به سمت استفاده از ابزار و وسایل در بازی هایشان بیشتر می شود. ابتدا بازی های تقلیدی در کودک شکل می گیرد. در این مرحله و در حدود سن بیست ماهگی تا ۲.۵ سالگی کودکان به تقلید از کارهای بزرگسالان رو می آورند. در واقع در این مرحله آنها به اسباب بازی ها تمایلی نشان نمی دهند، زیرا ابزارها و وسایل واقعی خانه به خصوص وسایل آشپزخانه مثل قابلمه ها و کفگیرها و... برایشان جذابیت دارد.
وی گفت: انتخاب اسباب بازی متناسب با سن کودک نقش مهمی در پرورش خلاقیت و هوش کودک دارد اما ما ایرانی ها معمولا قبل از به دنیا آمدن کودک اسباب بازی های بسیار زیادی را برای کودک مان تهیه می کنیم به طوری که گاهی تعداد زیادی از آنها به درد کودک نمی خورد و در واقع بنابر سلیقه و آرزوهای ناکام مانده خودمان اسباب بازی می خریم و در برخی موارد کودک با هیچ کدام از این اسباب بازیها بازی نمی کند.
سوری ادامه داد: اسباب بازی حتما باید متناسب با سن کودک باشد. مهمترین مساله در انتخاب اسباب بازی این است که کودک بر اسباب بازی مسلط باشد مثلاً یک کودک دو ساله نمی تواند با یک هلیکوپتر کنترلی یا یک ماشین کنترلی بازی کند و حتی ممکن است از سرعت و صدای آن اسباب بازی بترسد.
وی گفت: ویژگی دیگر اسباب بازی ارزان قیمت بودن آن است زیرا اسباب بازی گران مطلقاً اسباب بازی مناسب یا خوبی برای کودک نیست. بهتر است اسباب بازی به دنیای واقعی نزدیکتر باشد. اسباب بازی هایی با تکنولوژیهای بسیار پیجیده و غیر واقعی کمکی به رشد تخیل کودک نخواهد کرد.
این روانشناس کودک و نوجوان فزود: یکی از اسباب بازیهای مفید برای سنین قبل از دبستان کودک لگو است. باید توجه داشته باشیم که اندازه لگو متناسب با سن کودک باشد. در این مورد هرچه سن کودک کمتر باشد اندازه لگو باید بزرگتر باشد و از سادگی بیشتری برخوردار باشد.
سوری گفت: گاهی نوع بازی و وسیله بازی کودک مطابق با مراحل رشد تکاملی کودک است به طور مثال کودکان از یک تا دو سالگی بیشتر تمایل دارند که اشیا را تکه تکه کنند زیرا نمی توانند با کلیت یک جسم ارتباط برقرار کنند پس برای برقراری ارتباط بهتر با آن وسیله شروع به تکه تکه کردن اسباب بازی ها می کنند، در این مرحله لگوهایی با اندازه بزرگ می تواند کمک کننده باشد.
وی ادامه داد: معمولا کودک از ۲.۵ سالگی به بعد می تواند با کلیت یک جسم ارتباط بگیرد و در این مرحله شروع به چسباندن اشیا به هم می کند و انواع چسباندن ها برای کودکان در این سن سرگرمی بسیار مهمی می شود و در این سن نیز می توان از لگو برای چسباندن کمک گرفت.
سوری گفت: اینکه کودک اسباب بازی های خود را می شکند یک امر طبیعی است، البته چنانچه ملاحظه شد که کودک هیچ اسباب بازی سالمی ندارد، ممکن است کودک پرخاشگر یا بیش فعال باشد.
وی افزود: از جمله اسباب بازی های مهم دیگر لگوهای چوبی هستند که کودکان به آنها بسیار علاقه مند هستند. همچنین می توان از وسایل دورریز خانه مانند لوله دستمال کاغذی، در بطری ها یا هر چیزی دیگر بدون خطری برای تهیه اسباب بازی با کمک خود کودک استفاده کرد.
سوری ادامه داد: دسته دیگر بازی ها، بازی های خلاق هستند که عموماً با وسایل بسیار ساده و ابتدایی مانند یک تکه گل یا خمیر ساخته می شوند که به خلاقیت کودک کمک بسیار زیادی خواهد کرد.
وی گفت: آشپزی کردن یا درست کردن کیک و دسر برای کودکان بسیار هیجان انگیز است و کودک آن را مانند یک بازی شاد و تمام عیار می بیند. در سن ۴-۵ سالگی می توانیم با کمک کودکمان یک کیک ساده درست کنیم. این کار به عنوان یک بازی برای کودک در این سن لذتبخش است. عروسک های انگشتی یا پاپت ها هم یکی دیگر از اسباب بازیهای بسیار مفید و لذت بخش برای کودک است و کودک در خلال آن خلاقانه می تواند داستان و روایت خودش را بگوید.
به گفته این روانشناس کودک و نوجوان، رنگ انگشتی وگل بازی هم یکی دیگر از بازیهای مفید و ثمر بخش مخصوصا در بچه هایی خشمگین است.
سوری افزود: اتاق کودک را نباید با اسباب بازی های بسیار زیاد شلوغ کنیم چرا که کودک دچار سردرگمی می شود حتی گاهی دیده شده که باعث عدم تمرکز کودک می شود. اگر کودک شما اسباب بازی زیادی دارد سعی کنید به صورت دوره ای مقداری از اسباب بازیهای را از جلوی دست کودک برداشته و بعد از چند ماه آنها را جایگزین اسباب بازی های قدیمی کنید تا کودک لذت ببرد.