بازار ارز هفته گذشته را در حالی شروع کرد که نمودار قیمت‌ها در هفته پیش از آن شیب نزولی پیدا کرده و قیمت دلار در بازار آزاد از محدوده ۳۰ هزار تومان به مرز ۲۵ هزار تومان کاهش یافته بود؛ بنابراین در روزهای ابتدایی این روند تداوم یافت. اما از روز معاملاتی دوشنبه، هیجانی در بازار توانست روند منطقی شدن قیمت ارز را متوقف کرده و در روز سه‌شنبه باردیگر بازار روند صعودی به خود بگیرد. روندی که البته دوام نیافت و در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه شاهد سکون نسبی قیمت دلار در مرز ۲۷ هزار تومان بودیم.
روند کاهشی در روزهای ابتدایی هفته
به گزارش ایرنا روز شنبه ۱۷ آبان‌ماه معاملات دلار در بازار غیررسمی با نرخ ۲۵ هزار و ۷۵۰ تومان آغاز شد و در آخرین معاملات فردایی روز شنبه هم دلار در قیمت ۲۳ هزار و ۸۰۰ تومان خریداری شد. معاملات روز یکشنبه هم تا پایان ساعت کار رسمی صرافی‌ها دلار در کانال ۲۴ هزار تومان میان خریداران و فروشندگان ارز مبادله شد، اما با شروع به کار معاملات شبانه بازار، تلاش جدی برای غلبه بر روند کاهشی بازار آغاز و در همان انتهای شب یکشنبه، دلار با قیمت ۲۶ هزار و ۴۰۰ تومان معامله شد.
واقعیت اینکه به موازات بازار آزاد، در صرافی‌های بانکی و با حمایت بازارساز قیمت فروش دلار روز شنبه از ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان آغاز و در روز یکشنبه نیز در ادامه روند کاهشی قیمت‌ها ۲۳ هزار و ۵۰۰ تومان معامله شد. همچنین در این دو روز در ادامه رفتار هفته گذشته صرافی‌های بانکی، این صرافی‌ها از اعلام قیمت برای خرید ارز خودداری کردند که این موضوع نشان‌دهنده نیاز نداشتن بازارساز به ارز بازار بود. عرضه حدود ۱۴۴ و ۱۴۶ میلیون دلار ارز به شکل حواله در روزهای شنبه و یکشنبه در سامانه نیما و همچنین عرضه حدود ۳۳ و ۵۳ میلیون دلار ارز به شکل اسکناس در سامانه سنا طی دو روز ابتدای هفته نیز موید کفایت عرضه در بازار ارز بود. در این دو سامانه هم دلار در محدوده قیمتی ۲۴ هزار و ۱۰۰ تومان در این روزها معامله شد.
شایعه‌پراکنی برای ایجاد التهاب در بازار
بررسی ها نشان می دهد در سویی دیگر بازار تلاش برخی از فعالان در معاملات شبانه بازار، توانست در نهایت روند نزولی بازار را متوقف کند. هرچند به اعتقاد کارشناسان بازار ارز، پس از نزدیک به یک هفته روند نزولی قیمت‌ها، بروز اصلاح در بازار امری طبیعی است، اما نوسان شدید در نرخ معاملات روز دوشنبه، نشان داد که در کف بازار تلاش‌های غیرمنطقی وجود دارد که نشان می‌دهد، برخی در صدد جبران زیان ناشی از فروکش کردن چشمگیر انتظارات منفی در بازار ارز که به سایر بازارها هم سرایت خواهد کرد، افزایش قیمت‌ها را خواستارند.
اختلاف قیمت در معاملات دلار به حدی شدید بود که در حدود ساعت یک بعدازظهر روز دوشنبه، معاملات نقدی دلار با اختلاف قیمت نزدیک به یکهزار تومان نسبت به یکدیگر انجام گرفت. سرانجام پس ازکش‌وقوس در روز دوشنبه، شرایط به نحوی پیش رفت که زمینه لازم برای آنکه روز سه شنبه اولین معاملات نقدی دلار با قیمت ۲۸ هزار تومان معامله شود، فراهم شد.
افزایش قیمت دلار و بازگشت آن به کانال ۲۸ هزار تومان موفقیتی بود که می توان مرهون تلاش رسانه ای برای انتشار شایعات در بازار هم بود. در یکی از موثرترین این شایعات ادعا شده بود بانک مرکزی برای ارزها، کف قیمت تعیین کرده است و بنابراین مانع از کاهش بیشتر قیمت‌ها خواهد شد. موضوعی که با واکنش عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی هم همراه شد و او ضمن تکذیب این شایعات نوشت: تاکید می‌کنم که مستقل از تحولات سیاسی خارجی، تنها معیار اعمال سیاست‌های بانک مرکزی، مصالح اقتصادی کشور و ضرورت استمرار پایداری و ثبات در بازارها و نیل به هدف تورمی است و بر اساس سازوکار بازار، کارآمدترین روش را برای جلوگیری از هرگونه بیتعادلی در بازارها، به کار می‌بندد.
فشار و کمین دلالان و سفته‌بازان بازار ارز اما تا میانه روز معاملاتی سه‌شنبه غلبه داشت و بازار پس از آنکه در ساعات ابتدایی کانال ۲۸ هزار تومانی را برای دلار تجربه کرد، مجدد به سمت تعدیل قیمت حرکت کرد. صرافی‌های بانکی نیز از روز دوشنبه در واکنش به اتفاق های بازار باردیگر خرید ارز را آغاز کردند و روز سه‌شنبه هم در این صرافی‌ها، قیمت خرید و فروش دلار دو هزار و ۳۰۰ تومان بیشتر از روز دوشنبه و در قیمت ۲۷ هزار و ۱۰۰ تومان ارائه شد.
بنابراین قیمت دلار در بازار آزاد با حرکت به سمت قیمت صرافی‌های بانکی مسیر نزولی آرامی را پی گرفت. تا جایی که در روز پایانی(کاری) هفته جدال فعالان بازارغیررسمی برای قیمت دلار در مرز ۲۷ هزار تومان صورت گرفت و در این بازار برای جلوگیری از ریزش قیمت از این کانال به کانال پایین‌تر مقاومت وجود داشت. این در حالی بود که در صرافی‌های بانکی قیمت فروش دلار در روز پنجشنبه ۲۶ هزار و ۸۵۰ تومان ثبت شد.
براساس این گزارش در مجموع طی هفته گذشته، قریب به ٧١١ میلیون دلار به شکل حواله ارزی توسط صادرکنندگان و به ارزهای مختلف در سامانه نیما عرضه و به فروش رسید که بر پایه معاملات انجام شده میانگین نرخ معاملات دلاری حدود ٢۴ هزار و ٩۵٠ تومان بود.
تقاضا برای نظارت نهادهای مسئول بر معاملات فردایی
تحولات بازار در هفته‌ای که انتظار می‌رفت قیمت دلار کانال‌هایی نزدیک‌تر به مرز ۲۰ هزار تومان را هم تجربه کند، منجر به این شد که بانک مرکزی با صدور اطلاعیه‌ای انتظار خود از نهادهای مسوول را مبنی بر شناسایی و معرفی گروه‌هایی که با ایجاد شایعات و القائات تلاش می کنند تا کام مردم از ایجاد فضای با ثبات در اقتصاد کشور شیرین نشود، مطرح کند.
گروه‌هایی که بانک مرکزی برای کنترل تاثیرات مخرب آنها بر بازار از نهادهای مسوول تقاضای ورود جدی به موضوع را دارد، در هفته اخیر دست به ابتکار جدیدی هم زدند و از روز چهارشنبه علاوه بر معاملات «فردایی» که مدتی است در بازار متداول شده، معاملات «امروزی» و «شنبه‌ای» را هم در بازار تعریف کردند. به نحوی که عمده معاملات انجام شده در بازار غیررسمی و کانال‌های فضای مجازی در دو روز پایانی هفته از نوع معاملات شنبه‌ای بودند.
بانک مرکزی نیز روز چهارشنبه با صدور اطلاعیه‌ای جداگانه ضمن مرور تلاش‌های انجامگرفته در جهت کاهش ریسک‌های غیر اقتصادی در بازار ارز، تاکید کرد: همچنان با قدرت و توان بیشتر، قیمت بازار را به سمت نرخ‌های پایین‌تر که متکی بر عوامل بنیادین اقتصاد است هدایت خواهد کرد.
بانک مرکزی همچنین به عنوان متولی بازار ارز اعلام کرد: در پی آن است تا این بازار به شکل طبیعی و در چارچوب فرآیندهای بازار، فرصت کافی برای تخیله انتظارات متراکم شده به بازار ارز داشته باشد، بنابراین همچنان عرضه بانک مرکزی، پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها و سایر صادرکنندگان و گشایش‌های ارزی استمرار خواهد داشت.