تهران - ایرنا - کارشناسان و تحلیلگران سیاسی اتفاق نظر دارند که « جو بایدن » رئیس جمهوری منتخب آمریکا با ماموریت های بزرگی در خاورمیانه مواجه است که مهمترین آنها پایان دادن به بحران خلیج فارس و تنش زدایی با ایران است.

به گزارش ایرنا،  "مرکز مطالعات خلیج فارس " در دانشگاه قطر درباره پیامدهای پیروزی «بایدن» بر کشورهای حاشیه خلیج فارس و اطراف آن نشست مجازی را با حضور تعدادی از محققان و متخصصان برای گفت و گو درباره کشورهای حوزه خلیج فارس، ترکیه و ایران برگزار کرد و طی آن گزینه‌های پیش روی کشورهای منطقه در حالی که «بایدن» و تیم وی  پس از پیروزی بر «دونالد ترامپ»  آماده برعهده گرفتن امور آمریکا می‌شوند مورد بحث و بررسی قرار گرفت. 

در این نشست که پایگاه اطلاع رسانی " الخلیج آنلاین" آن را پیگیری کرد،  همچنین تغییرات سیاسی مورد انتظار که بر منطقه خلیج فارس و همسایگان آن تاثیر خواهد گذاشت و سیاست‌های دولت ترامپ که این منطقه را با پرونده‌های داغ و بحران‌های فراوان به یکی از بحث برانگیزترین مراکز نفوذ آمریکا تبدیل کرد، مورد بحث و بررسی قرار گرفت. 

شرکت کنندگان در این نشست بر مهمترین پرونده‌ها و رویدادهایی تمرکز کردند که در دولت ترامپ اتفاق افتاد، مانند خروج از توافق هسته‌ای با ایران، محاصره قطر، وارد شدن به معامله به اصطلاح قرن  که چندین کشور خلیج فارس و عرب را تشویق می‌کند تا با رژیم صهیونیستی وارد مذاکره شوند از مهمترین آن‌ها بود.  

تاثیر منفی بر عربستان و امارات 

 «مروان قبلان» مدیر و تحلیلگر سیاسی مرکز بررسی و تحقیقات سیاست‌های عربی با بیان اینکه تاثیر پیروزی «بادین» بر کشورهای منطقه متفاوت است، اظهار داشت کشورهایی مانند امارات، عربستان و ترکیه این انتخاب را منفی می‌دانند در حالی که کشورهای دیگر مانند ایران آن را گامی مثبت تعبیر می‌کنند. 

وی افزود: رئیس جمهوری منتخب آمریکا قبل از اینکه به سیاست خارجی آمریکا در قبال کشورهای خاورمیانه بپردازد، مقابله با چالش‌های پیچیده داخلی از جمله مبارزه با ویروس کرونا و تاثیرات اقتصادی ناشی از آن بر فضای داخلی آمریکا را مورد توجه قرار می‌دهد.  

قبلان همچنین پیش بینی کرد که «بایدن» سیاست «باراک اوباما» رئیس جمهوری پیشین آمریکا در قبال منطقه خاورمیانه را در پیش گیرد.  

وی افزود:  بایدن به زمان زیادی نیاز دارد تا مشخص کند چه نوع روابط خارجی را می‌تواند با کشورهای عربی خلیج فارس و ترکیه، ایران و کشورهای جهان برقرار کند. 

نگاه به خلیج فارس یکسان نیست

 «مجید انصاری» استاد جامعه شناسی درباره عواقب سیاست خارجی آمریکا بر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با پیروزی «بایدن» معتقد است که در نظر گرفتن یک دیدگاه واحد از کشورهای حوزه خلیج فارس در سیاست خارجی آمریکا دشوار است. 

وی معتقد است امر به این دلیل است که این روابط همیشه به شکل دو جانبه یعنی بین یک کشور خلیج فارس و آمریکا به وجود می‌آید.  

این استاد جامعه شناس توضیح داد: اگر مدیریت سیاسی [ آمریکا ] وابسته به جمهوریخواهان باشد پس دستیابی به اهداف منطقه‌ای با وجود همدلی تاریخی گسترده حول عربستان و امارات در دوره اخیر محقق خواهد شد در حالی که دموکراتها به روش دیگری که همکاری مشترک با کشورهای کوچکتر منطقه به جز امارات را ایجاد کنند، تمایل دارند.  

انصاری روابط آمریکا با کشورهای خلیج فارس را اینگونه ارزیابی می‌کند که منافع استراتژیک بین دو طرف مانع از همکاری کشورهای خلیج فارس با سایر کشورهای منطقه‌ای و بین المللی می‌شود، البته به استثنای قطر که با ترکیه روابط قوی دارد. 

انصاری معتقد است که آمدن چهل و ششمین رئیس جمهوری آمریکا تأثیر متفاوتی در کشورهای حاشیه خلیج فارس و منطقه خواهد داشت زیرا «بایدن» نگاه مثبتی نسبت به ایران دارد و به این میزان با عربستان و امارات مهربان نیست و به موضع سیاست خارجی آمریکا نسبت به اسرائیل متعهد است.  

وی درخصوص بحران خلیج فارس بین قطر و کشورهای عربستان، امارات، بحرین و مصر معتقد است که احتمال دارد بایدن بتواند با دعوت از طرفین در اجلاس مشخصی با رهبران کشورهای عربی خلیج فارس با هدف پایان دادن به این بحران به تفاهم برسد. 

کاهش اقتصاد و امنیت

از سوی دیگر «بولنت آراس» کارشناس امور خاورمیانه و قفقاز از ترکیه معتقد است که «بایدن» باید در چندین زمینه امنیتی و اقتصادی ساختار سیاست خارجی کنونی آمریکا تجدید نظر کند. 

وی افزود: در سطح اقتصادی، تسلط اقتصادی آمریکا به نفع چین کاهش یافته است اما از نظر امنیتی، آمریکا با کاهش بی‌سابقه در حمایت از کشورهای دوست مواجه شده است که به عنوان نمونه می‌توان به هدف قرار گرفتن پالایشگاه‌های نفت عربستان اشاره کرد که آمریکا به رغم روابط تاریخی و استراتژیک از دفاع از ریاض طفره رفت. 

آراس در عین حال به رغم وعده‌های داده شده از سوی بایدن برای توافق هسته‌ای یا سایر وعده‌های داده شده به کشورهای منطقه به عملی شدن این وعده‌ها خوشبین نیست.   

 «لوسیانو  زاکارا» معاون تحقیقاتی مرکز مطالعات خلیج فارس در دانشگاه قطر نیز معتقد است که نقش واقعی بایدن، تلاش برای اصلاح آسیب‌های آمریکا در منطقه خاورمیانه به دلیل سیاست‌های دونالد ترامپ است. 

زاکارا با بیان اینکه تا زمانی که شرایط اعلام شده توسط طرف ایرانی توسط طرف آمریکایی مورد استقبال قرار نگیرد، سیاست ایران علاقه مندی به روی کار آمدن دموکرات‌ها یا جمهوری خواهان نیست، افزود:  شاید گام‌های بایدن به سمت ایران تلاشی برای افزایش  اعتماد تهران نسبت به آمریکا باشد.