به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم، نتایج مطالعه اخیر گروه مشترک مطالعاتی عوامل خطر بیماری های غیرواگیر به سرپرستی دانشگاه امپریال کالج لندن با همکاری محققان کشورهای مختلف دنیا از جمله ایران اخیرا در مجله علمی و معتبر لنست به چاپ رسید.
این مطالعه وسیع و جهانی کهجمعی از پژوهشگران ایرانی از جمله محققان پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در آن مشارکت داشته اند؛ نشان داد اختلافات بسیار فاحشی در وضعیت رشد قدی و همچنین نمایه توده بدن بین ۲۰۰ کشور دنیا وجود دارد.
این مقاله که به تحلیل نتایج ۶۵ میلیون نوجوان ۱۵ تا ۱۹ ساله بین سال های ۱۹۸۵ الی ۲۰۱۹ پرداخته، بیانگر اختلافی بیش از ۲۰ سانتیمتر در قد پسران و دختران ۱۹ ساله در جهان است؛ به طوری که پسران هلندی قد متوسط بالای ۱۸۳ سانتیمتر را تجربه می‌کند و پسران کشورهایی نظیر تیمور، لائوس به زحمت متوسط قد حدود ۱۶۰ سانتیمتر پیدا می‌کنند.
براساس یافته های این پژوهش جهانی در خصوص نمایه توده بدنی نیز این اختلاف بین کشورهایی نظیر آمریکا، نیوزیلند، کویت با کشورهایی مانند هند و بنگلادش به حدود ۱۰ کیلوگرم بر مجذور قد می رسد و در عین حال دختران ساکن در کشورهایی نظیر ژاپن و رومانی نیز دارای نمایه توده بدنی پایینی بودند.
نتایج این مطالعه نشان داد؛ کودکان ایرانی پس از ۵ سالگی رشد قدی نسبتاً مناسبی دارند و میزان افزایش قد آنها در کنار کشورهایی نظیر لیتوانی، جمهوری چک و مراکش نسبت به سایر کشورها قابل توجه است. در مقابل کشورهایی همانند ایتالیا، فرانسه و کرواسی در کنترل وزن و جلوگیری از چاقی نوجوانان در طول سنین رشد موفق عمل کرده اند.
در ادامه این گزارش آمده است، تنوع فراوانی در قد و وزن نوجوانان در سراسر جهان علل گوناگونی می تواند داشته باشد که یکی از این عوامل مهم توارث است که البته روند افزایش قد را در طول زمان توجیه نمی کند و به نظر می رسد تغذیه مناسب نقش بارزتری داشته باشد. از سوی دیگر مساله وراثت تنها مسئول سهم کوچکی از اختلافات وزن بین جمعیت های مختلف است و در روند افزایش یا کاهش نمایه توده بدنی و خط سیر آن در بازه ۳۵ سال مورد بررسی در این مطالعه نمی تواند نقشی ایفا کند.
این پژوهش همچنین نشان داد، یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر قد و وزن نوجوانان وضعیت بارداری مادر و مشکلاتی است که در طول حاملگی و حین زایمان رخ می‌دهد که بیانگر اهمیت بارداری سالم برنامه‌ریزی شده و مراقبت های صحیح و موثر در طول بارداری و هنگام زایمان است.
بر اساس این مطالعه جهانی، سن بلوغ در دختران و پسران یکی از عواملی است که می تواند بر قد نهایی نوجوانان و نمایه توده بدنی آنها تاثیر بگذارد؛ هرچند میزان این تاثیر و حتی جهت آن در کاهش یا افزایش وزن و قد همچنان محل مناقشه است، اما عامل عمده‌ای که می‌تواند عوامل دیگر را هم تحت تاثیر بگذارد تغذیه و رژیم غذایی است که باید از پیش از بارداری مادر در طول دوران بارداری و پس از آن تا بزرگسالی به شکل ویژه مورد بررسی و توجه قرار گیرد.
این پژوهش اذعان می دارد که از بین کل انرژی دریافتی، دریافت پروتئین و ریزمغذی ها از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ به همین ترتیب فعالیت فیزیکی مناسب نیز در رشد قدی و نیز برخورداری از یک نمایه توده بدنی متناسب نقش بسزایی ایفا می کند.
در نهایت مراقبت های دوران کودکی و پیشگیری از بروز سایر بیماری‌ها به ویژه بیماری‌های عفونی از طریق واکسیناسیون، بهبود آب آشامیدنی و شرایط محیطی و دسترسی به درمان‌های به موقع و اثربخش عامل بسیار مهم و موثری در شکل گیری اسکلتی عضلانی و رشد نهایی نوجوانان و جوانان هر جامعه به شمار می رود.