مسابقه «ایران» که این شبها شاهد پخش فصل دوم آن هستیم با هدف ایران شناسی و آشنایی با مسائل و مفاخر کشور ساخته شده است؛ پس از فصل اول این مسابقه که در ۶۰ قسمت روی آنتن رفت، در فصل دوم هم همان رویکرد سابق را در پیش گرفته است.
این مسابقه با هدف ایرانشناسی طراحی شده و نخستین مسابقه تلویزیونی است که تمام سوالات آن درباره ایران است. ایران را با ایران بشناسیم به عنوان شعار این مسابقه تلویزیونی انتخاب شده است.
شرط اصلی حضور در برنامه، ثبت نام در اپلیکیشن رایگان و مطالعه سوالات است که با هدف ارتقای دانش عمومی مردم درباره ایران طراحی شده است. افرادی که در مرحله اول و از طریق اپلیکیشن در سنجش اطلاعات امتیاز لازم را کسب کنند در گروه های پنج نفره در مسابقه تلویزیونی با یکدیگر رقابت می کنند.
هدف شناخت ایران عزیز است
هاشم رضایت تهیه کننده مسابقه ایران در گفت وگو با خبرنگار ایرنا و در پاسخ به این سوال که هدف از ساخت این مسابقه چه بوده است، بیان کرد: در همه جای دنیا تلویزیون برنامه‌های متعدد و متنوعی را پخش می‌کند و یکی از این برنامه‌ها مسابقه است؛ و در در تلویزیون ایران نیز این گونه است و مسابقه یکی از برنامه‌های مردمی محسوب می‌شود. امروز شاهد هستیم که در شبکه‌های مختلف سیما مسابقه‌های متنوعی در حال پخش یا در حال ساخت برای پخش هستند.
وی افزود: آنچه برای ما از اهمیت زیادی برخوردار بوده، شناخت کشور عزیزمان ایران برای مخاطبان و مردم است. هدف ما در این برنامه ساخت مسابقه‌ای است که ضمن برخورداری از مؤلفه‌هایی چون فناوری پیشرفته، هیجان بالا و کار گروهی را برای مخاطبان به تصویر بکشد. مسابقه‌ای که در آن اعضای یک خانواده، گروه دوستان، همسایه ها و همکاران به یک فعالیت گروهی توأم با نشاط و هیجان و همراه با شناخت کشور می‌پردازند.
ضمن اینکه می‌خواستیم اهمیت کار گروهی و اهمیت پیروی کردن از یک رهبر در زمان اجرای کار را به تصویر بکشیم. درست است که افراد وارد این مسابقه می‌شوند و بعضاً برنده شده و جوایزی را هم دریافت می‌کنند اما هدف مهم‌تر شناخت کشور بوده است؛ متأسفانه امروز شاهد این موضوع هستیم که برخی حتی شهر خودشان را به درستی نمی‌شناسند و از جاذبه‌ها و پتانسیل‌های منطقه خود با خبر نیستند؛ مشاهیر و کسانی که برای این کشور خدمت کرده‌اند یا دلاورمردانی که شهید شده‌اند را نمی‌شناسند؛ به همین دلیل ما بیش از ۹ هزار سوال با جواب آن ها را در اپلیکیشن این برنامه طراحی کرده‌ایم، به این معنا که هدف در اینجا یادگیری است.
رضایت تاکید کرد: بر این اساس کسانی که خواهان شرکت در این مسابقه هستند این سوال و جواب ها را مطالعه می کنند، یک گروه تشکیل داده، رهبر خود را مشخص کرده و در نهایت در آزمونی که هر سه‌شنبه تا جمعه برای این برنامه برگزار می‌شود، شرکت می‌کنند. در نتیجه هدف اصلی آموزش است؛ آموزشی که شامل همه موضوع ها از قبیل تاریخی، جغرافیایی، هنری، مشاهیر و… می‌شود.
اهمیت کار جمعی را به تصور می‌کشیم
این تهیه‌کننده در ادامه و در پاسخ به نوآوری‌هایی که این برنامه به کار گرفته است، پاسخ داد گفت: این برنامه از نوآوری‌های متعددی استفاده کرده است. مثلاً اولین برنامه‌ای است که کف سالن به صورت ال‌ای‌دی بوده و شرکت‌کنندگان روی آن راه می روند و جواب سوال را مشخص می نمایند.
وی افزود: نوآوری دیگر ما این است که ۹ نه هزار سوال را با جواب به مخاطبان داده‌ایم تا این‌ها را یاد بگیرند و با تشکیل گروه، به صورت عملی کار جمعی را به شرکت‌کننده‌ها آموزش داده‌ایم. همینطور به صورت مداوم گروه طراحان مراحل جدیدی به مسابقه اضافه می نمایند.
کارشناسان مسابقه هر هفته دور هم جمع می‌شوند تا نکات تازه‌تری را به برنامه و مسابقه و حتی سوالات اضافه کنند. یکی دیگر از نکات جدید این برنامه استفاده از یک مجری کاربلد و توانا بوده که با توانمندی اجرای فصل جدید را به عهده گرفته‌است.
عقیده دارم که شرکت در این مسابقه به معنای برنده شدن است چرا که افراد چه وارد مسابقه بشوند و چه نشوند داده‌هایی را کسب می‌کنند که اطلاعات آنان را در رابطه با ایران ارتقا خواهد داد.
کرونا و دردسرهای برنامه‌سازان
رضایت در ادامه و با اشاره به مشکلات برنامه‌سازی که پس از شیوع ویروس کووید ۱۹ پیش آمده است، خاطرنشان کرد: تمام برنامه‌سازان با شروع بیماری کرونا با مشکلات متعددی روبرو شده‌اند. اولویت ما در برنامه‌سازی حفظ سلامتی شرکت کننده ها و عوامل و سازندگان این برنامه بوده است. لذا باید تمهیداتی را فراهم کنیم که شرکت‌کنندگان به سلامت تشریف بیاورند، برنامه را اجرا کنند و به سلامت از برنامه خارج شوند.
وی ادامه داد: بر این اساس ما تمام پروتکل‌ها را در این برنامه رعایت کرده‌ایم؛ ماسک، دستکش، سنجش اکسیژن خون و… انجام این موارد هم به لحاظ بودجه و هم به لحاظ زمانی مشکلاتی را برای ما ایجاد کرده اما اولویت سلامت عوامل تولید و شرکت‌کنندگان بوده است.
در همین زمان کوتاه چند ماهه اخیر، چندین گروه تعیین شده به دلیل درگیری خود یا بستگانشان با بیماری کرونا از مسابقه انصراف داده‌اند و این موضوع اختلالاتی را در تولید برنامه ایجاد کرده است. ضمن اینکه از عوامل خود ما نیز به این بیماری مبتلا شده‌اند و ما ناچار شدیم که برنامه را متوقف کرده و زمانی را اختصاص دهیم تا افراد به سلامت به فعالیت خودشان برگردند. به همین دلیل زمان‌هایی که تولید نداشتیم مشکلاتی از این دست برای ما ایجاد شده است.
این تهیه‌کننده در توضیح مشکلات و دشواری‌های ساختن یک مسابقه تلویزیونی تصریح کرد: کرونا هزینه‌ها و خسارات مادی، زمانی و مشکلاتی از این دست را برای ما ایجاد کرده است البته مدیران شبکه در این مورد با ما همکاری داشته و به ما یاری رسانده‌اند.
وی افزود: شاید بعضی از مدیران و بینندگان تصور می‌کنند که یکی از موضوعات ساده تولید برای تلویزیون مسابقه سازی است؛ در صورتی که اصلاً اینگونه نیست، وقتی تولید برنامه و برنامه‌ریزی آن دست خود شما باشد کار بسیار راحت‌تر است تا زمانی که یک طرفِ برنامه‌ریزی، عوامل و امکانات ما هستند و طرف دیگر شرکت‌کنندگان و مردمی هستند که باید مراحل حضور در مسابقه (حضور در اپلیکیشن برنامه، خواندن و یادگیری جواب سوالات، شرکت در آزمون و…) را طی کرده و با توجه به شرایط کرونا وارد مسابقه شوند.
در نتیجه ما برای ساخت این مسابقه ۵۰ درصد عوامل خودمان را داریم و ۵۰ درصد دیگر مردم هستند؛ در چنین شرایطی وقتی ساخت یک مسابقه با ساخت یک سریال مقایسه شود سختی‌ها و مشکلات، محدودیت‌ها جلوه‌گر خواهد شد.
رضایت در پایان و با اشاره به لزوم اطلاعات عمومی بالای شرکت‌کنندگان برای حضور در این مسابقه نیز گفت: سوالات ما هر لحظه توسط طراحان برنامه بروزرسانی و بر تعدادشان افزوده می‌شود. شرکت‌کننده‌ها این سوال‌ها را با جواب مطالعه و به صورت گروهی در آزمون شرکت می‌کنند و هر هفته نیز ۶ تیم با امتیاز بالاتر به مسابقه راه می‌یابند.
البته در اینجا ذکر این نکته ضروری است؛ اینکه شرکت‌کننده‌ها انتظار داشته باشند صد درصد سوال‌های مسابقه در اپلیکیشن طرح شده باشد به لحاظ گستردگی ایران عزیز و تنوع مراحل مسابقه به هیچ وجه امکانپذیر نیست. این اپلیکیشن برای شناخت هر چه بهتر ایران می‌تواند به مخاطبان کمک بسیار زیادی بکند، جدا از آن اپلیکیشن به افراد حاضر در استودیو نیز کمک می‌کند تا با بالا بردن امتیازشان شرایط حضور در مسابقه را به دست آورند. جدا از مطالعه سوالات طرح شده در اپلیکیشن، باید اطلاعات عمومی افراد نیز در مورد ایران به اندازه‌ای بالا باشد تا اگر در مسابقه هر سوال جدیدی از سوی طراحان سوال مطرح شد بلافاصله بتوانند به آن پاسخ درست بدهند.
مسابقه ایران به تهیه کنندگی هاشم رضایت و کارگردانی سعید رضایت و اجرای سعید شیخ‌زاده در گروه اجتماعی شبکه یک سیما تولید می‌شود.