یک سال از زمان سهمیه بندی بنزین و اجباری شدن استفاده از کارت سوخت در کشور میگذرد. در این یک سال اما منتقدان دولت، مدام از حذف کارت سوخت توسط وزارت نفت در سالهای گذشته صحبت کردهاند و اینکار را باعث افزایش مصرف بنزین و همچنین بار مالی بیشتر بر اقتصاد کشور میدانند.
این در حالی است که کارت سوخت هیچگاه از نظام توزیع سوخت ایران حذف نشده اما با تکنرخیشدن بنزین در خرداد سال ۹۴ و نزدیکی قیمت بنزین ایران به قیمت فوب خلیج فارس، استفاده از آن فاقد توجیه اقتصادی بود.
در واقع کارت سوخت زمانی کاربرد دارد که یا نظام سهمیهبندی بنزین در کار باشد و بر اساس آن سهمیه هر خودرو مشخص شود و یا بنزین با چند نرخ مختلف توزیع شود.
اما از سال ۹۴ با تک نرخی اعلام کردن بنزین، عملا استفاده از کارت سوخت بیاثر بود. از همین رو الزام خودروهای شخصی برای استفاده از کارت سوخت خودشان در فرآیند سوختگیری ممکن به نظر نمیرسید.
همانگونه که پیش از آن نیز افرادی که میخواستند از بنزین با قیمت آزاد استفاده کنند، میتوانستند از کارت سوخت موجود در جایگاهها بهره ببرند.
با توجه به این مهم، وزارت نفت و شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران، تعداد کارتهای سوخت موجود در جایگاهها را افزایش داد تا علاوه بر ادامه پایش مصرف با استفاده از کارت سوخت جایگاهداران، سیستم سامانه کارت هوشمند سوخت را نیز حفظ کند.
در واقع در بازه زمانی سال ۹۴ تا آبان سال ۹۸ که سهمیهبندی بنزین دوباره اجرا شد، این سامانه با صرف هزینه از سوی وزارت نفت، کارآمد باقی ماند تا در صورت نیاز بتوان از آن دوباره استفاده کرد.
در تمامی سالهای اخیر، سامانه کارت هوشمند سوخت در هیچ زمانی «حذف» نشد. تا آنجا که آمارهای مستند به اتکای اعداد تولید خودرو و موتورسیکلت «نوشماره» و صدور کارت المثنی نشان میدهد از سال ۱۳۹۲ تا پیش از سهمیهبندی مجدد در آبان سال ۹۸، بیش از ۱۶.۷ میلیون قطعه کارت هوشمند سوخت در کشور تولید و توزیع شده است.
این بدین معناست که سامانه کارت هوشمند و مدیریت مصرف سوخت، در این دوره در حال کار بوده و هرگز از سیستم کلان توزیع فرآوردههای نفتی ایران حذف نشده بود.
با این حال اگر به مانند سال ۹۳ که نرخ بنزین منطقه خلیجفارس (فوب) با نرخ بنزین عرضهشده در ایران همسان شود، اجبار مردم به استفاده از کارت سوخت فاقد توجیه اقتصادی خواهد بود و چیزی جز زحمت برای مردم در پی نخواهد داشت و از همین رو همان منطق به قوت خود باقی است و طبیعتاً نیازی به الزام استفاده از کارت سوخت و سهمیهبندی فرآورده نیست.
به گزارش ایرنا، با وجود تک نرخی شدن قیمت بنزین در خرداد ۱۳۹۴،کارت سوخت هیچگاه حذف نشده و از زمان شروع فعالیت سیستم هوشمند سوخت از نیمه دوم سال ۱۳۸۵ که به صورت پایلوت راه اندازی شده و از ۶ تیر سال ۸۶ با سیستم سهمیه بندی، تا کنون ادامه داشته و هرگز از مدار خارج نشده است.
لازم به ذکر است که از سال ۹۲ تا اوایل ۹۸ بیش از ۹ میلیون کارت نو شماره و بیش از ۷.۷ میلیون کارت المثنی صادر شده و هرساله نیز با هزینه حدود صد میلیارد تومان در ستاد شرکت پخش و نواحی قراردادهای مربوطه به پشتیبانی (نرم افزار و سخت افزار) منعقد و اجرا شده است.