به گزارش روز دوشنبه گروه فرهنگی ایرنا، کتابفروشان را در هفته کتاب، نباید تنها گذاشت، فروش تلفنی، آنلاین و پیامکی، کمک می‌کند با رعایت پروتکل‌های کرونایی از خانه بیرون نرویم اما هفته کتاب را برگزار کنیم. اهالی فرهنگ بر این موضوع تاکید دارند که باید روش های تازه تری را انتخاب کنیم.
هفته کتاب، جشنی برای کتاب‌هاست
اکبر ایرانی مدیرعامل موسسه پژوهشی میراث مکتوب در گفت‌وگو با ستاد خبری بیست‌وهشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، اظهار داشت: هفته کتاب، سنت نیکو و ارزشمندی در طول این سال‌ها بود و برای علاقه‌مندان به کتاب همیشه نویدبخش کارهای خوب در حوزه فرهنگ مکتوب است.
در واقع هفته کتاب هم جشنی برای کتاب است و هم تشویقی برای علاقه‌مندان به حوزه کتاب محسوب می‌شود از این رو که کتابفروشان تشویق‌ها و تخفیفاتی برای مردم درنظر می‌گیرند. در کنار این موارد نیز معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برای مخاطبان و علاقه‌مندان حوزه کتاب طرح‌های حمایتی و طرح‌های فصلی فروش کتاب چون تابستانه، عیدانه، پاییزه کتاب و غیره را در روزهای مختلف سال در نظر می‌گیرد که بسیار مورد استقبال واقع می‌شود.
او با اشاره به این که هفته کتاب می‌تواند فرصتی برای علاقه‌مندان کتاب باشد، تصریح کرد: این سنت در سال‌های متمادی رونق داشته و طبیعی است در شرایط فعلی و وجود بیماری کرونا در کشور، آن تحرک و جنب‌وجوش را ندارد و امکان حضور مردم در کتابفروشی نیست؛ شرایط برای برگزاری نمایشگاه کتاب در شهرستان نیز وجود ندارد.
ایرانی در ادامه افزود: در این ایام، دیگر امکان برگزاری نشست‌ها و همایش‌هایی در زمینه کتاب و مباحثی از این قبیل وجود ندارد اما به صورت مجازی اقدامات خوبی در چند ماه اخیر صورت گرفته است؛ موسسه میراث مکتوب نیز از یکسال گذشته با وجود همه‌گیری کرونا توانست حدود بیست نشست به صورت مجازی برگزار کند و این نشست‌ها به نوعی در راستای ترویج کتاب و کتابخوانی موثر بود.
اکبر ایرانی در پایان گفت: آسیب‌شناسی حوزه کتاب باید همواره جزء اولویت‌های معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران باشد و در هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران می‌توان با بررسی برنامه و برگزاری نشست‌ها موارد مختلفی را در حوزه فعالیت ناشران کتابفروشان و غیره ارزیابی کرد.
مشارکت فرهنگی خانه کتاب و انتشارات بنیاد شهید
تفاهم‌نامه همکاری خانه کتاب و ادبیات ایران و اداره کل اسناد و انتشارات بنیاد شهید و امور ایثارگران با حضور ایوب دهقانکار، مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، حسین صفری معاون اقتصاد و فرهنگ موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و رحیم نریمانی مدیرکل اسناد و انتشارات بنیاد شهید و امور ایثارگران امضا شد.
بر اساس این تفاهم نامه، طرفین در زمینه های تألیف، چاپ و نشر کتاب های مرتبط با ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و تدوین زندگینامه شهدا، برگزاری نمایشگاه های فرهنگی مشترک فیزیکی و مجازی در عرصه ملی و بین المللی، برگزاری نشست‌های مشترک تخصصی(کارگاه‌های آموزشی، جلسات نقد کتاب های مرتبط و...)، تبادل اطلاعات علمی- پژوهشی مرتبط در زمینه‌های مرجع نگاری، فهرست نویسی، نمایه سازی، خدمات مرمت اسناد و ادبیات پایداری و تبادل کتاب و سایر محصولات فرهنگی در حوزه ایثار و شهادت همکاری خواهند داشت.
همچنین، مشارکت در برگزاری جشنواره در حوزه ادبیات پایداری و رسانه در بخش های مختلف، مشارکت در برگزاری جلسات نقد کتاب و کارگاه‌های آموزشی برای نویسندگان نوقلم در حوزه ایثار و شهاد، همکاری در تولید آثار چندرسانه ای، حمایت از تولید و چاپ کتاب‌های شعر نویسندگان فعال و برتر کشور بویژه در حوزه ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، تعامل و هم‌افزایی در ترجمه کتاب و تولید کتاب های الکترونیکی و گویا، همکاری در ایجاد انجمن تخصصی نویسندگان حوزه ایثار و شهادت، برگزاری مسابقات کتابخوانی، برگزاری دوره‌های آموزشی برای نویسندگان نو قلم در حوزه ایثار و شهادت، برگزاری نمایشگاه و فروشگاه ملی و بین‌المللی کتاب در حوزه ایثار و شهادت، مشارکت در ترجمه کتاب‌های حوزه ایثار و شهادت، همکاری در برگزاری جشنواره کتاب سال حوزه ایثار و شهادت و.. از دیگر مفاد تفاهم‌نامه همکاری موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و اداره کل اسناد و انتشارات بنیاد شهید و امور ایثارگران است.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران با اشاره به این که مرکز اسناد و انتشارات بنیاد شهید و امور ایثارگران ظرفیت بالایی برای کار کردن دارد و بسیاری فعالیت‌های این مرکز مشابه فعالیت‌های ما در خانه کتاب و ادبیات ایران است بیان کرد: هدف از انعقاد این تفاهم‌نامه هم‌افزایی است؛ زیبنده کار فرهنگی نیست که هر نهاد و ارگانی به صورت مجزا فعالیت خود را انجام دهد و جزیره‌ای عمل کند.
ایوب دهقانکار با بیان این که در بحث تولید آثار مرتبط با دفاع مقدس در عرصه بین‌المللی و ترجمه این آثار می‌توانیم همکاری خوبی با مرکز اسناد و انتشارات بنیاد شهید و امور ایثارگران داشته باشیم گفت: حضرت آقا نیز بحث نهضت ترجمه معکوس را به کار بردند؛ یعنی ترجمه آثار دفاع مقدس از نظر ایشان یک نهضت می‌خواهد که امیدواریم همه دستگاه‌ها برای انجام این مهم به یکدیگر بپیوندند.
کتاب می‌تواند جامعه دانش محور را شکل دهد
مدیرکل اسناد و انتشارات بنیاد شهید، با اشاره به این که جامعه دانایی‌محور، جامعه‌ای است که در آن شاخص کتاب و سرانه مطالعه می‌تواند یک جامعه دانش محور را شکل داده و مشارکت‌جویی را افزایش دهد گفت: یکی از معضلات جامعه ما این است که تاریخ، ادبیات و ارتباط انسانی ما شفاهی است. یکی از ملزومات رسیدن به جامعه دانایی محور گذر از جامعه شفاهی به مکتوب است.
رحیم نریمانی با اشاره به ترجمه عربی ویژه‌نامه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، گفت: نشر شاهد که از سال ۱۳۶۸ با فرمان تاریخی امام (ره) کار خود را آغاز کرده است تاکنون هزار و ۹۰۰ عنوان کتاب با موضوع ایثار و شهادت به چاپ رسانده است. امسال در راستای تاکید مقام معظم رهبری در زمینه نهضت ترجمه، ۱۵ عنوان کتاب برای ترجمه از فارسی به انگلیسی برنامه‌ریزی شده بود که ۱۲ اثر آن ترجمه شده است و امیدواریم ۳ کتاب دیگر تا پایان سال ترجمه شود.
وی، ابراز امیدواری کرد با این تفاهم‌نامه، دومین دوره جشنواره ایثار و شهادت نیز برگزار شود در نخستین دوره این جشنواره، چهار هزار عنوان کتاب به دبیرخانه رسیده که امیدواریم در این دوره از لحاظ کمی و کیفی شاهد پیشرفت باشیم.
یکی دیگر از محورهای این تفاهم‌نامه، در زمینه آموزش نویسندگان نوقلم با اساتید خانه کتاب و ادبیات ایران است. همچنین ایجاد انجمن تخصصی نویسندگان فعال در حوزه ایثار و شهادت برای ایجاد یک شبکه غیردولتی در راستای حمایت از نویسندگان نیز یکی دیگر از محورهای این تفاهم‌نامه است.
او با اشاره به این که افزایش برگزاری مسابقات سراسری کتابخوانی یکی دیگر از فعالیت‌های مشارکتی ما با خانه کتاب و ادبیات ایران است بیان کرد: به نظر من برگزاری این مسابقات می‌تواند در شرایط کنونی مشارکت اقشار مختلف برای تمام سنین را در پی داشته باشد. اکنون بنیاد شهید مسابقه کتابخوانی «داستان بهنام» بر اساس زندگی شهید بهنام محمدی برگزار می‌کند که امیدواریم این‌گونه مسابقات در سطح ملی افزایش پیدا کنند.
رحیم نریمانی در پایان گفت: همچنین در پی برگزاری نمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی و افزایش ترجمه برای ساماندهی گفتمان بین‌المللی هستیم تا بتوانیم محتوا و ادبیات ایثار را به جهان عرضه کنیم. اکنون نیز در حال ترجمه عربی ویژه‌نامه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی هستیم تا بتوانیم در سالگرد شهادت ایشان این کتاب را به جهان عرب و کشورهای عربی عرضه کنیم.
برخورد با کتاب نباید مناسبتی باشد
ابراهیم زاهدی‌مطلق روزنامه‌نگار، نویسنده و منتقد ادبی، با اشاره به این که هفته کتاب تنها تجلیل و نوعی یادآوری وجود کتاب در زندگی‌مان است وگرنه هر لحظه، هر روز و هر ساعت لحظه کتاب به شمار می‌رود، اظهار کرد: برخی کارها تابع زمان هستند؛ به عنوان نمونه نماز صبح را نمی‌توان هنگام ظهر خواند یا اگر اهل موسیقی باشید نمی‌توانید بامداد ساز پیانو را بنوازید از این رو که موجب آزار و اذیت همسایه‌ها می‌شود.
وی افزود: اما بعضی دیگر از فعالیت‌ها چنین نیستند، انجام آن‌ها نیازمند زمان خاصی نیست و خواندن کتاب از جمله این کارهاست. از این رو هر ساعت و هر لحظه زمان کتاب است. هر ساعت از شبانه روز که بخواهید می‌توانید سراغ کتاب رفته و آن را مطالعه کنید، به همین جهت هفته کتاب نوعی یادآوری و تشکر از حضور و وجود کتاب در زندگی‌مان است.
این نویسنده با اشاره به این که با توجه به وجود بیماری کرونا هم می‌توان گفت مردم سراغ کتابفروشی‌ها بروند، هم اصل بر این است که از خانه خارج نشوند و بهتر است در خانه بمانند، بیان کرد: همه ما حتی افرادی که چندان اهل مطالعه نیستند در میان قفسه کتاب‌هایشان اثری وجود دارد که آن را نخوانده‌اند، در این ایام که با بیماری کرونا مواجه هستیم پیشنهاد می کنم همان کتاب‌هایی را بخوانند که در کتابخانه خود دارند.
او همچنین گفت: در فضای مجازی نیز می‌توان به راحتی کتاب مورد نیاز و مورد علاقه خود را پیدا کرد. در واقع این بیماری فرصتی را فراهم کرد تا مردم بیشتر در خانه بمانند و سراغ کتاب‌هایی بروند که در میان باقی کتاب‌هایشان مغفول مانده و پیش از این مطالعه نکرده‌اند. در این ایام می‌توان از این کتاب‌ها بهره برد یا در سایت‌های فروش آنلاین کتاب عضو شد و کتاب تهیه کرد.
زاهدی‌مطلق با اشاره به این که ارتباط ما با کتاب نباید مناسبتی باشد، گفت: کسی که بسیار اهل مطالعه باشد شاید در طول هفته بتواند ۵۰۰ صفحه کتاب بخواند؛ اصولا کسانی که مناسبتی سراغ کتاب می‌روند شاید تنها در طول هفته ۱۰۰ صفحه بخوانند. مناسبت یعنی یادمان باشد که کاری ویژه در آن ایام انجام دهیم و این کار ویژه را نیز مردم عادی نخواهند کرد.
یکی از کارهای خوب برای ترویج کتابخوانی هدیه دادن کتاب است، البته باید این هدیه را به کسی بدهیم که آن را دوست داشته باشد؛ برای کسی که چندان به کتاب علاقه‌ای ندارد اگر کتاب هم بخرید باز به آن علاقه‌مند نمی‌شود. کسی که اهل کتاب نیست با کتاب هدیه دادن کتابخوان نمی‌شود.
ابراهیم زاهدی‌مطلق گفت: برگزاری طرح های توزیع یارانه کتاب از طریق کتابفروشی ها (طرح‌های فصلی فروش کتاب) همچون پاییزه کتاب اقدامی عملی است و سبب علاقه‌مند شدن مردم به حوزه کتاب می‌شود و تاثیر زیادی در ترویج کتابخوانی دارد.
برنامه های مجمع ناشران انقلاب اسلامی
مهدی سلیمانی، مدیر روابط عمومی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، گفت: خوب است هفته کتاب را به عنوان هفته ای برای آشتی دادن مردم با کتاب قرار دهیم و در این هفته سراغ این موضوع برویم که واقعیت ماجرا چیست که مردم گرایش کمی به مطالعه دارند و در ادامه راهکارهایی برای آن بیندیشیم.
سلیمانی درباره برنامه های مجمع ناشران انقلاب اسلامی در هفته کتاب گفت: مجمع ناشران انقلاب اسلامی علاوه بر مشاوره و هدایت گروها و نهادهای مراجعه کننده برای برنامه های هفته کتاب، در این روزها مسابقه بزرگ کتابخوانی «کتاب‌قهرمان» را آغاز کرده است و در این دور با محوریت کتاب «پوتین قرمزها» به استقبال این هفته رفته است. علاوه بر این، برنامه های جنبی اعم از نشست و گفت و گوهای کتابی نیز از دیگر برنامه هایی است که در این هفته به آن پرداخته می شود که با همکاری نهادهای مختلفی از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حال برگزاری است. مسابقات کتابخوانی مخصوص کودکان نیز با همکاری شبکه کودک در دستور کار این مجمع قرار گرفته است.